آرمان ملی: با آنکه دولت اوایل تیرماه وعده داده بود که قیمت دارو تغییری نخواهد کرد اما با تصمیم سازمان غذا و دارو شرکت‌های دارویی مجاز شدند 20 تا 30 درصد به قیمت محصولات خود اضافه کنند که به نظر می‌رسد این گرانی درنتیجه پیامدهای حذف ارز ترجیحی بود این درحالی است که همزمان با افزایش قیمت‌ها یارانه دارو نیز قطع شده و همین مساله فشار مضاعفی به مصرف کننده وارد کرده است.
گذشته از آن فهرست قیمت داروهای شرکت داروسازی فارابی نشان می‌دهد نرخ دارو نه ۳۰ درصد که ۱۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی به این افزایش قیمت نیز معترض شده اند اما نظر وزیر بهداشت در ظاهر به نظر تولیدکنندگان نزدیک‌تر است؛ از سوی دیگر به گفته وزیر بهداشت تا قبل از این دارو آنقدر ارزان بود که آن را به کشور‌های همسایه قاچاق می‌کردند و این روند می‌تواند باعث بهبود وضعیت تولیدکنندگان شود اما روی دیگر سکه آن است که دولت و وزیر بهداشت مدام طرح دارویار را تبلیغ می‌کنند که براساس این طرح تنها به کسانی اختصاص می‌یابد که بیمه سلامت داشته باشند که همه ما خوب می‌دانیم هزاران شهروند ایرانی که اتفاقا از دهک‌های آسیب پذیر هم هستند به دلیل قرارداد‌های شغلی یا نوع مشاغلی که دارند تنها و در ظاهر تحت پوشش بیمه پایه هستند اما در عمل از هرگونه بیمه حمایتی محروم مانده اند.
طرح‌های یک شبه
مجید شاکری، کارشناس اقتصادی در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: علت حذف ارز 4200 تومانی عدم دسترسی به ارز دارویی بود و اگر این ادعا درست باشد که علت کمبود دارو مساله قاچاق است به صورت طبیعی باید این مساله فازبندی می‌شد و ابتدا به سراغ داروهایی که قاچاق بیشتری داشت ورود می‌کردند و یکباره آن را قطع نمی‌کردند همچنین باید مسائلی از قبیل نسبت حذف یارانه دارو به صنعت بیمه را سنجید و اینکه چه نسبتی با رقابتی بودن آن دارد و یا اینکه چه نسبتی با توسعه صنعت دارویی و تفکیک مواد اولیه و لوازم پزشکی دارد را در نظر گرفت.
این اقتصاددان بیان کرد: مشکلات پیش آمده روی سامانه الکترونیکی جای خود دارد و باید از مسئولان سوال کرد که دقیقا هدف‌تان از حذف یارانه دارو چه بوده اگر مشکل از قاچاق است که یک شبه نمی‌توان برای آن تصمیم گیری کرد و نکته بعدی این است که آیا نمی‌شد از ابزار حذف ارز 4200 تومانی دارو به عنوان اهرمی برای گسترش طرح‌هایی که وزارت بهداشت سال‌ها آرزوی تحقق آن را داشت مانند طرح پزشک خانواده استفاده کرد؟ اینها سوالاتی است که در حوزه بهداشت و صنایع دارویی مورد سوال است. شاکری افزود: درخصوص حذف یارانه دارو به‌رغم اینکه وعده داده‌اند یارانه را به شرکت‌های بیمه می‌دهند باید گفت که نسبت این طرح با صنعت بیمه چیست؟ و اصولا کیفیت آن چگونه اجرایی می‌شود و آیا الگوی دیگری در مورد شرکت‌های بیمه‌ای وجود نداشت و حتما باید اول مردم پرداخت کنند و بعدا توسط بیمه‌ها پرداخت شود که مسلما راه‌های جایگزین دیگری هم وجود داشته که درظاهر گفته می‌شود به نفع مردم بوده اما به کام دیگران شده است.
صفر تا صد طرح ملی دارویار
طرح ملی دارویار از ٢٣ تیر۱۴۰۱ آغاز شده است تا با اجرای این طرح مهم اصلاح سیاست‌های ارزی دارو، منطقی شدن قیمت دارو، رسیدن یارانه دارو به دست مصرف کننده اصلی، افزایش پیدا نکردن پرداختی از جیب مردم و در نهایت اختصاص یارانه سلامت به ٣۶۶ قلم داروی ضروری و تحت پوشش بیمه قرار دادن ١١٩ قلم داروی بدون نسخه را مردم شاهد باشند همچنین با اصلاح یارانه‌های دارو و اجرای طرح دارویار نفع آن به مردم می‌رسد و قیمت داروها برای مردم به عنوان مصرف کننده هیچ تغییری ندارد و بیمه‌ها هزینه اضافه آن را تقبل می‌کنند به عبارت دیگر یارانه داروها به انتهای زنجیره منتقل و از طریق بیمه‌ها به مصرف‌کننده نهایی تخصیص خواهد یافت و این اقدام درراستای سیاست‌های کلی نظام سلامت مبنی بر مدیریت منابع از طریق نظام بیمه‌ای است.
حذف یارانه دارو به نفع چه کسی است؟
معاون برنامه‌ریزی اداره کل دارو در سازمان غذا و دارو در این خصوص گفت: یارانه دارو قرار نیست حذف شود بلکه یارانه ارز دارو به انتهای زنجیره یعنی بیمه‌ها ارائه می‌شود همچنین به اعتقاد کارشناسان یارانه این‌چنینی هدر رفت منابع را به دنبال دارد، ولی دولت در بودجه ۱۴۰۱ اختیار ساماندهی داشت و تصمیم گرفت یارانه ارز دارو را به انتهای زنجیره یعنی بیمه‌ها ارائه دهد. او ادامه داد: این مساله باعث می‌شود که ما مطمئن شویم مصرف‌کننده یارانه، بیماران هستند و سازمان غذا و دارو، دولت و مجلس حساسیت ویژه‌ای در این زمینه دارند و هزینه بیماران دارای نسخه برای خرید دارو افزایش نمی‌یابد اما تولیدکننده با قیمت جدید داروها را می‌فروشند همچنین این طرح بسته خدمتی بیمه را توسعه می‌دهد لذا علاوه بر پوشش بیمه‌ها تاکنون چندین قلم داروی اساسی و ضروری مردم احصا شده و مشمول دریافت یارانه شده‌اند همچنین به‌رغم افزایش قیمت این چند قلم، باز هم این داروها تحت پوشش بیمه قرار گرفته و بیماران هیچ‌گونه افزایش قیمتی را نخواهند داشت و از طرفی ۱۱۹ داروی ارزان قیمت که مردم به‌صورت عادی مصرف می‌کنند، در آینده نزدیک تحت‌نظر بیمه پوشش داده می‌شوند.
ماجرای کمبود اقلام دارویی
رئیس سازمان غذا و دارو گفت: با اجرای طرح دارویار، کمبود قابل توجه اقلام دارویی که حتی شامل بسیاری از داروهای دم دستی هم بود ظرف یک تا دو ماه آینده به‌طور کامل از بین می‌رود. بهرام دارایی افزود: با حذف یارانه از داروهای تولید داخل که برای تهیه مواد اولیه موثره وابسته به ارز ترجیحی بودند، قیمت‌ها واقعی شد و در عوض یارانه دولتی دارو را به انتهای زنجیره یعنی بیمه‌ها منتقل کردیم که به دست مصرف کننده واقعی برسد. یعنی هر کسی که دارای یک بیمه پایه باشد و با نسخه پزشک به داروخانه مراجعه کند می‌تواند از یارانه دارو استفاده کند همچنین داروهای OTC که نیاز به نسخه ندارند داروهایی که تحت لیسانس تولید می‌شوند یا وارداتی و شیرخشک‌ها و تجهیزات پزشکی همچنان از ارز ترجیحی استفاده می‌کنند و تفاوتی پیدا نمی‌کنند. او در ادامه گفت: قیمت دارو هیچ تفاوتی با قبل که ندارد هیچ، حتی پرداختی مردم در بعضی داروها کاهش هم پیدا کرده است. مخصوصاً برای بیماران خاص و صعب‌العلاج که کاهش پرداختی از جیب بیمار هم داریم؛ چراکه ما سطح پایه قیمت داروها را که بیمه آنها را پوشش می‌داد را بالاتر هم بردیم داروهایی که بیشتر مصرف می‌شد و ۹۸ درصد داروهای مصرفی کشور به صورت عددی توسط تولید کنندگان داخلی تأمین می‌شود که اهم این داروهای تولید داخل در این طرح قرار گرفتند. البته تعدادی از داروهای خاص هم که وارد می‌کنیم هزینه زیادی هم بابت همان تعداد اندک می‌دهیم لذا ارزبری که این داروها به خودشان اختصاص می‌داده در این مرحله دولت از طریق بیمه‌ها این مبلغ را برای هر بیمار پرداخت می‌کند، در واقع یارانه سلامتی است که مردم می‌گیرند و هر مقدار هم باشد دولت پرداخت می‌کند سقف ندارد و سهمیه‌ای نیست نیاز بیمار هرچه باشد ما تهیه می‌کنیم.
دارایی گفت: خود تولیدکنندگان به‌خاطر محدودیت‌هایی که استفاده از ارز ترجیحی دارد دچار مشکلاتی نظیر تهیه مواد اولیه و اختلال در تولید و منع صادرات شدند و افزایش هزینه‌های تولید و قرار گرفتن در مسیر ضرر دهی؛ این مشکلات در ماه‌های اخیر به اوج خود رسیده بود که با این روش آنها می‌توانند از قید و بند این ارز ترجیحی راحت شوند و بتوانند با ارز نیمایی مواد اولیه را تهیه کنند و با قیمت منطقی داروهایشان را به پخش و داروخانه‌ها ارائه دهند و این کمبودها که قابل توجه هم بود و حتی برای داروهای دم دستی هم اتفاق افتاده ظرف یکی دو ماه آینده به‌طور کامل از بین می‌رود یا به حداقل می‌رسد. او گفت: برای اجرای این طرح زمینه‌سازی وسیعی انجام شده افراد، سازمان‌ها، نهادها و وزارتخانه‌های زیادی در این کار سهیم بودند کار بزرگی در مجلس شورای اسلامی اتفاق افتاده؛ در دولت همت زیادی پشت کار قرار گرفته خود شخص رئیس‌جمهور، معاون اول و خود وزیر بهداشت پیگیر این قضیه هستند، بیمه‌ها هم بسیار عالی پای کار آمده‌اند و نشان داده‌اند کارهای بزرگی می‌توانند انجام دهند و کارایی آنها بالاست و برای زمینه‌سازی این طرح ۶ میلیون نفر از مردم بدون پرداخت هیچ پولی بیمه شدند و زمینه را ایجاد کردیم که تولید رونق بگیرد، از طرفی ما تعدادی از داروهای پرمصرف که برای بیماران مزمن بودند و پوشش بیمه نداشتند، وارد پوشش بیمه‌ای می‌کنیم که کار بزرگی است.