مصطفی صفاری می‌گوید: اگر مسئولان سیاسی و اقتصادی نسبت به کاهش بازار و از دست رفتن سرمایه مردم بی توجه باشند مطمئنا روند منفی ادامه پیدا خواهد کرد.
سال 99، آوار شاخص بورس بر سر سهام‌داران فرو ریخت، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم چشم امید فعالان بازار به وعده‌های دولت جدید بود. وعده‌هایی که محقق نشد و حالا همچنان شاهد ادامه داستان تلخ از دست رفتن سرمایه‌های مردم در این بازار هستیم.
روز دوشنبه هفته جاری یکی از سیاه‌ترین روزهای بورس در سال 1401 بود. شاخص کل در معاملات روز دوشنبه با کاهش حدود ۲۴ هزار و ۵۰۰ واحدی معادل ۱.۶۷ درصد به کانال یک میلیون و ۴۳۰ هزار واحدی سقوط کرد؛ بنابراین از یکسو شاخص کل عملا به ابتدای فروردین ماه امسال عقب‌نشینی کرده است و از سوی دیگر سومین ریزش سنگین سال ۱۴۰۱ رقم خورد.
بر اساس گزارشی از اقتصادآنلاین، در معاملات روز دوشنبه حقیقی‌ها بیش از ۵۸۰ میلیارد تومان از بازار خارج کردند که اولاً نسب به روز یکشنبه افزایش بیش از ۶۰ درصدی را نشان می‌دهد و ثانیاً پس از دو هفته شاهد رسیدن خروج پول حقیقی به بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان بودیم.
موضوعی که نشان می‌دهد خروج حقیقی‌ها از بازار شدت گرفته است. روز سه‌شنبه نیز روند نزولی بازار ادامه داشت به گونه‌ای که شاخص کل بورس روز گذشته با ۹۶۸ واحد کاهش در رقم یک میلیون و ۴۳۸ هزار واحد ایستاد. شاخص کل با معیار هم وزن هم ۲۸۳۱ واحد کاهش یافت و به رقم ۳۸۸ هزار و ۲۹۹ واحد رسید. در این بازار ۲۸۳ هزار معامله انجام شد که ارزش آن ۲۷ هزار و ۴۸۱ میلیارد ریال بود. شاخص کل فرابورس هم روز سه‌شنبه ۵۵ واحد کاهش یافت و تا رقم ۱۸ هزار و ۸۱۸ واحد سقوط کرد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که افزایش نرخ سود بین بانکی تاثیر بالایی بر وضعیت فعلی بازار دارد. بر اساس همین نظر و واکنش منفی بازار سرمایه به افزایش نرخ سود بین بانکی به بیش از ۲۰ درصد، باعث شد تا رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس در نشست مشترکی که امروز داشتند تصمیم بگیرند تا این نرخ در چارچوب سیاست‌های پولی بانک مرکزی باقی بماند. بر اساس گزارشی از ایسنا، بررسی روند سود بین بانکی از ابتدای سال جاری تا بیست و سوم تیرماه نشان می‌دهد که نرخ این سود از ۲۰.۳۶ به ۲۱.۱۴ درصد رسیده است درحالی که سقف نرخ تعیین شده برای این موضوع ۲۰ درصد بوده است و همین موضوع در روزهای اخیر به منفی شدن بورس دامن زده است. در این راستا، رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته در نشست مشترک با رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، ضمن تاکید بر لزوم یکپارگی سیاست‌های پولی و مالـی، تاکید کرد نرخ سود بین بانکی در چارچوب سیاست‌های پولی کنترل خواهد شد.
علی صالح‌آبادی با اشاره به موضوع نرخ سود بین بانکی به عنوان یکی از دغدغه‌های فعالان بازار سرمایه گفت: «نرخ سود در بازار بین بانکی طبیعتا متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار تعیین می‌شود، اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز و در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی که به تائید دولت نیز رسیده است، در این بازار حضور دارد و نرخ سود در این بازار را در چارچوب مشخصی، کنترل می‌کند و در همین راستا نیز در جلسه روز دوشنبه، تصمیماتی در این خصوص اتخاذ شده که با اجرای این تصمیمات، نرخ سود در بازار بین بانکی کنترل خواهـد شد.»
بازار نتیجه اتفاقاتی خلاف وعده‌ها است
مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به وضعیت فعلی بازار بورس به «ابتکار» گفت: در ادبیات اقتصادی رابطه قیمت سهام تابع معکوس از نرخ بهره است. به بیانی روشن‌تر هرگاه نرخ بهره بدون ریسک افزایشی شود، قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد. اگر قرار است پس‌اندازها به سمت بازار سهام حرکت کند باید نرخ سود بدون ریسک کاهش یابد، دقیقا برعکس وعده‌ای که وزیر اقتصاد داده بود ما شاهد افزایش نرخ بهره بودیم. وی ادامه داد: وزیر وعده داده بود که نرخ بهره بانکی بالاتر از 20 درصد نخواهد رفت این در حالی است که اکنون نرخ بهره 21 درصد است و برخی از بانک‌ها تا 22 درصد هم برای سپرده‌های یک ماهه در نظر می‌گیرند. این روند دقیقا خلاف وعده‌های وزیر درخصوص بهبود بازار است.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به برخی مسائل نیمه تمام و موثر بر بورس اظهار کرد: هنوز مسئله برجام تعیین‌تکلیف نشده و مسئله واگذاری خودروها که قرار بود تا تیرماه انجام شود هنوز نامعلوم است. اکنون یک سردرگمی میان مسئولان اقتصادی و فعالان بازار وجود دارد. از سوی دیگر در داخل بازار الگوریتم‌هایی وجود دارد که معمولا جیب سهام‌داران جزئی را می‌زنند و کسی هم با آنها برخورد نمی‌کند. تمام این مسائل سبب کاهش اعتماد در بازار سرمایه شده است و ما شاهد خروج پول از بازار باشیم.
ریزش بازار تا زمانیکه سیاست‌های فعلی وجود دارد ادامه خواهد داشت
وی در پاسخ به این پرسش که روند نزولی بازار سرمایه تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، گفت: اگر مسئولان به عوامل موثر بر تشدید بی‌اعتمادی نپردازند و جلو افزایش نرخ بهره را بگیرند و رقم بهره را بازگردانند شاهد بازگشت بازار خواهیم بود. اما اگر مسئولان سیاسی و اقتصادی نسبت به کاهش بازار و از دست رفتن سرمایه مردم بی توجه باشند مطمئنا روند منفی ادامه پیدا خواهد کرد.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد بازار در بلندمدت خوب باشد اما در کوتاه‌مدت بعید می‌دانم شرایط مطلوبی داشته باشیم، دو سالی می‌شود که بازار ریزشی بوده است. در این شرایط تورمی کسانی که در بازارهای موازی سرمایه‌گذاری کردند برنده شدند اما سهام‌داران بورس در این دو سال بازنده بودند و به نظر می‌رسد این شرایط نتیجه عملکردهای سیاسی و اقتصادی دولت است. رویکرد دولت باعث شد که اعتماد از بین برود. رئیس جمهوری وعده داده بود که در ابتدای کار به رونق بازار سرمایه و حمایت از سهام‌داران توجه ویژه خواهد کرد اما متاسفانه چنین اتفاقی رخ نداد.