پس از اصلاح ارز ترجیحی نوسانات بازار شکر برطرف شده و این بازار با آرامش روبه‌روست به طوری که هم اکنون میزان مصرف کاذب شکر 300 هزار تن کاسته شده و با افزایش واردات شاهد رقابتی‌تر شدن توزیع توسط شرکت‌های تولیدکننده قند و شکر و کاهش قیمت این محصول در بازار هستیم. بخش زیادی از مصرف کاذب این کالای اساسی به صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات اختصاص می‌‌یافت به طوری که این شرکت‌ها عمدتاً محصول خود را با ارز ترجیحی دریافت کرده و با قیمت بسیار بالا به کشورهای مختلف صادر می‌‌کردند.
همین امر سبب شده بود که مصرف شکر در کشورمان نسبت به مصرف جهانی 10 کیلوگرم بالاتر برود به طوری که ایرانیان به ازای هر نفر 29 کیلوگرم شکر سالانه مصرف می‌‌کردند، هر چند پس از اصلاح ارز ترجیحی باید شاهد کاهش محسوس سرانه مصرف در کشور باشیم.
میانگین مصرف شکر سال گذشته حدود 2 میلیون و 400 هزار تن بوده است اما با توجه به افزایش نرخ شکر و کاهش سرانه مصرف پیش‌بینی میشود میزان مصرف شکر در بازار داخلی کاهشی شود و به 2 میلیون و 100 هزار تن برسد، از این میزان 1 میلیون و 500 هزار تن آن از محل تولید داخل تأمین میشود.
کاهش قیمت شکر در بازار
خبرها حاکی از آن است که در ماه گذشته بازار شکر با کاهش 4 هزار تومانی قیمت به ازای هر کیلوگرم روبه‌رو بوده است که دلیل اصلی این امر به کاهش تقاضای شکر در بازار و افزایش واردات این محصول در تیرماه برمی‌‌گردد. در این خصوص قاسمعلی حسنی، دبیرکل بنکداران مواد غذایی در گفت‌وگو با «ایران» اظهار کرد: خوشبختانه بازار شکر با کاهش قیمت روبه‌رو بوده است به طوری که با ورود بخش خصوصی به بازار و ترخیص محموله‌های شکر در تیرماه بازار شکر هم اکنون رقابتی است. وی افزود: انتظار می‌‌رود از هفته آینده قیمت‌های جدید قند و شکر توسط وزارت جهاد کشاورزی به سازمان حمایت داده شود و در این زمینه شاهد کاهش بیشتر قیمت این دو محصول در بازار باشیم.
حسنی در ادامه خاطرنشان کرد: اواخر خردادماه سال جاری بر اساس ابلاغ جدید وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم به وزارت صنعت، معدن و تجارت و اصناف، قیمت هر کیلوگرم قند ۲۷ هزار و ۱۰۰ تومان و هر کیلوگرم شکر ۲۳ هزار و ۲۳۰ تومان برای مصرف‌کنندگان تعیین شده بود ولی شاهد آن هستیم که شکر با قیمت ارزان‌تری در بازار به فروش می‌‌رسد.
کاهش 25 دلاری قیمت جهانی شکر
حسن افراشته‌پور، عضو انجمن واردکنندگان شکر و عضو هیأت مدیره قند ورامین در گفت‌وگو با «ایران» اظهار کرد: خوشبختانه تاکنون 400 تا 500 هزار تن شکر وارد کشور شده که انتظار می‌‌رود این میزان تا پایان شهریور ماه به 700 هزار تن برسد.
وی با بیان اینکه بیشتر شکر وارداتی از مقاصد برزیل و هند وارد کشور میشود، افزود: هر تن شکر با کاهش 25 دلاری در بازارهای جهانی روبه‌رو بوده است به طوری که هم اکنون واردات هر تن شکر برای واردکنندگان 540 تا 560 دلار هزینه در پی دارد. عضو انجمن واردکنندگان شکر تصریح کرد: مصرف شکر در کشور به دلیل اصلاح ارز ترجیحی در کشور کاهش یافته که این امر ناشی از کاهش مصرف شکر توسط صنف و صنعت و کارخانجات شیرینی، شکلات و بیسکویت بوده است و مصرف مردم تغییری نکرده است. افراشته پور درخصوص بازارداخلی این کالای اساسی نیز گفت: هم اکنون شکر درب کارخانجات به ازای هر کیلوگرم 17 هزار و 700 تا 18 هزار و 200 تومان متغیر بوده که ارزان‌تر بودن آن منوط به نزدیکی به محل تولید و ترخیص این محصول است.
افزایش واردات شکر در تیرماه
غلامحسین بهمنی، دبیر انجمن تصفیه‌کنندگان شکر در گفت‌وگو با «ایران» درخصوص بازار شکر در کشور گفت: با هیچ گونه کمبودی در بازار شکر روبه‌رو نیستیم و از ابتدای سال جاری تاکنون 400 هزار تن شکر وارد شده که حجم زیادی از واردات مربوط به تیرماه بوده است. وی افزود: انتظار می‌‌رود حجم واردات تا پایان شهریور به دو برابر میزان فعلی برسد، از طرف دیگر به دلیل بازار رقابتی ایجاد شده بین کارخانجات قیمت این محصول در بازار با کاهش محسوسی روبه‌رو شده است. دبیر انجمن تصفیه کنندگان شکر به تولید شکر در کشور نیز اشاره کرد و گفت: کشت چغندرقند در کشور از اواسط شهریور و کشت نیشکر از آبان ماه در کشور صورت می‌‌گیرد. بهمنی خاطرنشان کرد: قیمت مصوب شکر هم اکنون درب کارخانجات 18 هزار تومان و در خرده‌فروشی‌ها 21 تا 22 هزار تومان تعیین شده است.
۷۰۰ هزار تن شکر در راه کشور است
همچنین بهمن دانایی، دبیر انجمن کارخانجات تولیدکننده قند و شکر نیز به مردم این اطمینان خاطر را داد که مشکلی در بازار این کالا وجود ندارد و حتی عنوان کرد که این نگرانی وجود دارد که شکر تولید داخل روی دست تولیدکنندگان بماند. وی اضافه کرد: ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن شکر در حال خریداری و حمل به کشور است که این محموله‌ها در مرداد و شهریور که همزمان با فصل برداشت شکر داخل است وارد کشور میشود و نگرانی بسیار زیادی در این حوزه وجود دارد که شکرهای تولید داخل روی دست تولیدکنندگان بماند. دانایی درباره اینکه با وجود تأخیر در واردات چرا در بازار داخل با کمبود مواجه نشدیم، گفت: مهم‌ترین دلیل این مسأله کاهش شدید مصرف شکر است به طوری که در سال‌های گذشته در چنین فصلی میزان مصرف شکر در کشور بین ۲۱۰ تا ۲۲۰ تن بوده اما در حال حاضر به ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تن رسیده است.
ترخیص بیش از 107 هزار تن شکر در بهار 1401
آمارهای گمرک نشان میدهد تا پایان خردادماه 107 هزار و 80 تن و 515 کیلوگرم قند و شکر به ارزش 58 میلیون و 256 هزار و 673 دلار وارد شده است. با وجود اینکه این میزان محصول عمدتاً از کشورهای برزیل و هندوستان به واردکنندگان فروخته میشود ولی طبق آمار گمرک عمده‌ترین مقاصد وارداتی قند و شکر کشورمان در این بازه زمانی از امارات، ترکیه، بلژیک، فرانسه، ایتالیا، چین، هند، هنگ‌کنگ، انگلستان و دانمارک بوده است.
وضعیت تولید شکر در کشور
شکر تولیدی در سال گذشته حدود یک میلیون و ۴۶۰ هزار تن بوده که در مقایسه با سال ۱۳۹۹ حدود ۱۴۰ هزار تن کاهش یافته است (در سال ۱۳۹۹، حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن شکر تولید شده بود). شکر در کشور از دو محصول چغندرقند و نیشکر تولید میشود. در سال ۱۴۰۰ میزان شکر تولیدی از چغندر قند حدود ۸۸۰ هزار تن بوده که در مقایسه با سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۱۰ هزار تن افزایش داشته است. از آنجایی که میزان شکر تولیدی از نیشکر در سال ۱۴۰۰، ۵۸۰ هزار تن بوده که در مقایسه با سال ۱۳۹۹ بیش از ۲۵۰ هزار تن کاهش یافته است، بنابراین مجموع شکر تولیدی در کشور در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ کاهش نشان میدهد که این کاهش ناشی از افت شدید در نیشکر تولیدی است. علت اصلی این کاهش نیز مربوط به محدودیت منابع آب در خوزستان است.