جواد حسینیکیا نماینده مجلس و عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانهای در حاشیه جلسه روز یکشنبه ۲۶ تیرماه سالجاری مجلس از رفع فیلترینگ اینترنت برای استادان دانشگاهها خبر داد و گفت که در حال برداشتن فیلترینگ اینترنت برای استادان و اعضای هیأت علمی برخی دانشگاههای خاص هستیم.
به گفته وی، این طرح در مقطعی کوتاه و به شکل آزمایشی اجرا میشود و در گام بعدی، این طرح برای استادان کل دانشگاههای کشور اجرا خواهد شد و اینترنت بدون فیلتر در داخل دانشگاهها در دسترس استادان قرار میگیرد. حسینیکیا افزود: نگاه اساسی نظام بر این است که فیلترینگ اینترنت برداشته شود اما این اتفاق در صورتی رخ میدهد که شرایط آن وجود داشته باشد. در حال حرکت به سمتی هستیم تا اینترنت بدون فیلتر توسعه پیدا کند و در این راستا ابتدا فیلترینگ اینترنت برای گروههای هدف برداشته میشود و این موضوع نیز گسترش پیدا خواهد کرد و در نهایت تنها یکسری سایتهای خاص که منجر به گسترش فساد میشوند، فیلتر خواهند ماند، البته این بار اول نیست که خبر از رفع فیلترینگ اینترنت برای افراد خاص داده میشود، چرا که پیش از این نیز در روز دوشنبه ۱۶ فروردین ماه سال گذشته خبر رفع فیلتر «یوتیوب» برای افراد خاص مانند استادان، دانشجویان، خبرنگاران، پزشکان، حوزه علمیه و... رسانهای شد و سهشنبه ۱۷ فروردین ماه محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور نیز این خبر را در نشست خبری با خبرنگاران تأیید و اعلام کرد که رفع فیلترینگ این پلتفرم را برای افراد خاص برای دستگاهها در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تصویب کردهایم و اقدامهای لازم برای رفع فیلتر یوتیوب برای برخی دستگاهها هم انجام شده است. با رسانهای شدن دوباره رفع فیلتر از سایتها برای استادان دانشگاهها به نظر میرسد این سیاستی که دادستانی بر آن تأکید دارد در دولت سیزدهم در حال پیادهسازی است و از بخش استادان آغاز شده است.
گامی رو به جلو
اما این اقدام چه منافعی در بر دارد؟ علیرضا هاشمی گلپایگانی استاد دانشگاه امیرکبیر درباره این اقدام کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانهای اعتقاد دارد استادان نیاز دارند تا به منابع اطلاعاتی در جهان دسترسی داشته باشند و ایجاد محدودیتها کار تحقیقاتی آنها را با مشکل مواجه میکند از این رو اقدام کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در زمینه رفع فیلتر، بسیار مثبت و گامی رو به جلو است. هاشمی گلپایگانی با بیان اینکه این فضا را برای افراد خاصی مانند محققان، استادان، دانشجویان و... که به محتوای علمی نیاز دارند، قابل دسترس کردهاند، حرکت خوبی است به «ایران» گفت: هر محتوایی برای تمام کاربران اینترنت مفید نیست ولی این دسته از محتواها را بخشی از جامعه مانند استادان دانشگاهها نیاز دارند. وی با بیان اینکه اتکای صرف به مسدودسازی تقلیل مسأله است و اینکه بقیه سرویسها را فیلترکنیم اقدام درستی نیست، افزود: مطالب علمی بسیار مفصل، غنی و به روزی روی پلتفرمهایی مانند یوتیوب و... که فیلتر هستند یا دیگر سایتها قرار دارد و دسترسی به این مطالب برای استادان و دانشجویان بسیار مفید است. دسترسی به چنین پلتفرمهایی امکان تعامل با مطالب علمی و روز جهان را برای آنها تسهیل کرده و آنها را توانمند میکند. از سوی دیگر این فرصت را برای این افراد و قشر خاص ایجاد میکند تا داشتههای خود را در اختیار جهان قرار دهند و این گونه تعاملها میتواند در راستای رشد و پیشرفت و سریعتر شدن علم و فناوری مؤثر واقع شود.
رفع خلأ محتوایی برای دانشگاهها
جمال اکبری کارشناس فناوری اطلاعات هم معتقد است به هر حال در سایتها و پلتفرمهای داخلی محتواهای مورد نیاز افراد خاص مانند استادان، پزشکان و... تأمین نمیشود بنابراین رفع فیلترینگ برای جامعه دانشگاهی از سوی کمیته تعیین مصادیق مجرمانه اقدام خوبی است و این کار میتواند خلأ محتوایی را
پر کند.
اکبری به «ایران» گفت: فیلترینگ سایتها که برای تمام افراد و کاربران در جامعه وجود دارد درست نیست چون بخشی از جامعه مانند استادان و دانشگاهها که بر اساس مقتضیات شغلی خود باید دسترسیهایی به سایتهای فیلتر شده داشته باشند، نمیتوان آنها را با مسدودسازی اینترنت از آنچه به آن نیاز دارند، محروم کرد. اکبری افزود: مسدودسازی اینترنت باعث میشود استادان و دانشجویان دانشگاهها که باید به اطلاعات علمی در جهان که ما را تحریم کردهاند دسترسی نداشته باشند؛ با این اقدام مثبت خودتحریمی را از این قشر برمیداریم.
این کارشناس فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه اقدام کمیته تعیین مصادیق جرایم رایانهای مبنی بر اینکه میخواهند به سمتی حرکت کنند تا اینترنت بدون فیلتر توسعه پیدا کند را مثبت عنوان کرد و گفت: به هرحال استفاده زیاد از فیلترشکنها هم که در جامعه زیاد است، مناسب نیست چرا که استفاده زیاد از فیلترشکنها دارای آسیبهای زیادی است، فیلترشکنها بهصورت رایگان فعالیت نمیکنند چون در قبال خدمتی که ارائه میدهند، انتظاراتی دارند.
وی افزود: فیلترشکنها دارای حفرههای امنیتی بوده و معمولاً حاوی بدافزار هستند پس سیستم کاربران هر لحظه در خطر امنیتی قرار دارد حتی از طریق فیلترشکنها امکان حملات سایبری به سرویسهای داخلی کشور نیز وجود دارد و میتواند آنها را از کار انداخته یا تخریب کند.