صنعت پتروشیمی با ارزش بازاری 8395 هزار میلیارد تومان در حدود 12.5درصد از کل ارزش بازار سهام را در بر می‌گیرد و از این نظر جزو 5 گروه برتر بازار سرمایه محسوب می‌شود. این صنعت بزرگ و پولساز دارای 61 نماد است و 10درصد از کل سود‌های شناسایی شده در بورس متعلق به آن است.
حاشیه سود 30 درصدی و حجم بالای درآمدهای صادراتی در کنار درصد بالای سود‌های تقسیم شده و نسبت مناسب قیمت به درآمد نیز از جمله مواردی است که سهام این صنعت را برای سرمایه‌گذاران جذاب می‌کند. حال و با انتشار صورت‌های مربوط به تولید و فروش فصل بهار شرکت‌های پتروشیمی مشخص می‌شود که ارزش فروش این صنایع در بهار 1401، نسبت به‌مدت مشابه سال قبل با افزایش 30 درصدی روبه‌رو شده است و پتروشیمی‌ها توانسته‌اند با وجود کاهش تولیدات خود، درمجموع روند افزایش ریالی درآمدهای خود را افزایش دهند. این درحالی است که قیمت سهام این صنعت یک روند نزولی را در پیش گرفته و در طول یک هفته گذشته با کاهش 1.11درصدی روبه‌رو شده است.
رشد قیمت سهام پتروشیمی‌ها به صفر رسید
سهام شرکت‌های پتروشیمی به‌دلیل مزایایی چون نسبت بالای پرداخت سود، رشد مناسب درآمدی، درصد بالای درآمد صادراتی و همچنین دورنمای مثبت صنعت در ایران، حتی در زمان‌هایی که بازار در حال اصلاح بوده؛ مورد توجه سهامداران قرار گرفته است. اگر نگاهی به روند معاملات سال‌های قبل داشته باشیم مشخص می‌شود که سهامی چون«نوری»، «جم پیلن»، «آریا» و «شگویا» همواره جزو برترین‌های سهام از نظر رشد قیمتی بوده‌اند. این رویه باعث شده که در طول یک سال گذشته نیز سهام صنعت پتروشیمی با حدود 30درصد، رشدی بالاتر از کل بازار سهام را به خود اختصاص دهد. روندی که در طول یک ماه گذشته معکوس شده و ارزش بازاری این صنعت نزول0.29درصدی را تجربه کر ده است. در بازه یک هفته‌ای نیز ارزش بازار شرکت‌های پتروشیمی به طور میانگین 1.11درصد کاهش داشته تا درصد نزول بالاتری حتی از کل بازار برای این صنعت به ثبت برسد.
هر چند که ریزش‌های مقطعی قیمت سهام در بازار امری طبیعی و مرسوم است، اما به نظر می‌رسد این روزها سهامداران درمورد روند روبه رشد قیمت‌ها در این صنعت با تردید روبه‌رو شده‌اند. از طرفی باید توجه داشت که بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی در این روزها درحال برگزاری مجامع سالانه خود هستند. به طور معمول، هرچه شرکت‌ها به روزهای مجمع خود نزدیک‌تر شوند عرضه سهام آنها نیز افزایش می‌یابد که یک کاهش جزئی را در قیمت سهام به همراه دارد.
حقوقی‌ها خریداران اصلی سهام پتروشیمی
شاید بتوان به جرأت گفت، سهام شرکت‌های پتروشیمی، جذاب‌ترین سهام برای سرمایه‌گذاران حقیقی بوده و این طیف از معامله گران همواره مقداری از سهام مربوط به شرکت‌های پتروشیمی را در سبد دارایی خود نگهداری می‌کنند. روند تقاضای حقیقی‌ها برای سهام شرکت‌های پتروشیمی از ابتدای فروردین سال‌جاری شروع شد و از این زمان تا 28اردیبهشت ماه(زمانی که شاخص به ارتفاع یک میلیون و 606هزارواحد رسید) درحدود 300میلیون برگ سهم را از حقوقی‌ها خریداری کردند. این تغییر مالکیت اما در ادامه روندی معکوس به خود گرفت تا از پایان اردیبهشت تا 15خردادماه سال‌جاری حقوقی‌ها تبدیل به خریداران اصلی سهام پتروشیمی شوند و در این مدت بیش از460میلیون برگ سهم را از حقیقی‌ها خریداری کنند.
افزایش تدریجی قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا
از اواخر دهه 80 شمسی که سازوکار بورس کالا برای فروش محصولات پتروشیمی در ایران مهیا شد، فروش داخلی اکثر محصولات پتروشیمیایی در بورس کالا صورت می‌پذیرد. این رویه اما در سال 1391 و با امضای تفاهمنامه‌ای بین وزارت صمت و بورس کالا با یک پدیده جدید روبه‌رو شد. درآن سال مقرر شد محصولاتی که برای عرضه در بورس کالا معرفی می‌شوند، در یک قیمت پایه و با نوسان محدود قیمتی مورد معامله قرار گیرند. بر همین مبنا، محصولات پتروشیمی نیز با نرخ پایه بر مبنای قیمت ارز اعلام شده از طرف دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی مورد معامله قرار می‌گیرند.
حال آمارهای مربوط به قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی نشان می‌دهد که نرخ ارز پایه برای محصولات از ابتدای فروردین تا به امروز به طور میانگین 6.5درصد افزایش داشته که متعاقباً اثر بسیار زیادی را روی درآمدهای ریالی این شرکت‌ها داشته است.
اگرچه کاهش قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی در تیر ماه بر قیمت‌های برخی از محصولات مانند گروه PVC، استایرن بوتادین رابر و گروه ABS با کاهش قیمت روبه‌رو شده‌اند اما در مجموع محصولات پتروشیمیایی در سه ماه گذشته با رشد قابل توجهی روبه‌رو بوده‌اند.
