قرار است ایران و روسیه در تولید خودرو مشترک همکاری کنند؛ البته جزئیات این امر هنوز نهایی نشده اما بر‌اساس آخرین مذاکرات صورت گرفته بین مسئولان ایرانی و روسیه قرار شده، تولید خودروی مشترک، در ایران دنبال شود.
همکاری مشترک خودرویی ایران و روسیه از زمانی به صورت جدی مطرح شده که علیرضا پیمان‌پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت برای شرکت در بیست و پنجمین مجمع بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ عازم این شهر شد.
در جلسات تخصصی با مسئولان اقتصادی و تصمیم‌گیران روسیه، آنتون آناتولیویچ کوبیاکف، دستیار رئیس جمهور روسیه اعلام کرد: صنعت خودروسازی روسیه آماده است با ایران همکاری‌های مشترک داشته باشد.
حضور هیأت ایرانی در بیست و پنجمین مجمع بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ در رسانه‌های روسیه هم بازتاب خبری زیادی داشت. آنها در رسانه‌های خود به نقل از رئیس سازمان توسعه تجارت نوشته بودند که او تأکید کرده که ایران نه‌تنها در زمینه تولید خودرو، بلکه در صنعت قطعه‌سازی نیز از کیفیت کافی برخوردار است و می‌تواند با روسیه همکاری خوبی داشته باشد.
طرف روس نیز از این موضوع استقبال کرده و همین امر تیتر خیلی از رسانه‌های این کشور شده بود؛ بدین جهت در تیتر یکی از رسانه‌های روسیه آمده بود که «روسیه برای قطعات یدکی با ایران تماس برقرار می‌کند.»
در این میان دنیس مانتوروف، رئیس وزارت صنعت و تجارت روسیه گفته است: «روسیه علاقه‌مند به توسعه همکاری با ایران در صنعت قطعات خودرو است.»
او خاطرنشان کرد: «امروز این کشور حدود یک میلیون خودروی خود را با کیفیت نسبتاً بالا تولید می‌کند، از این‌رو در صنعت قطعات خودرو روسیه علاقه‌مند به همکاری با ایران است. ایران به روی، آلومینیوم، سرب و همچنین فولاد نیاز دارد و در مقابل می‌تواند قطعات خودرو و توربین‌های گازی را تأمین کند.»
چین در روسیه ماند
اکثر خودروسازان اروپایی و امریکایی پس از شروع جنگ روسیه با اوکراین، صادرات خودرو به نمایندگی‌های روسیه را متوقف کردند؛ روسیه نیز مجبور شد رسماً تولید برندهای آئودی، اشکودا، فولکس واگن، ولوو، بی‌ام و، مرسدس بنز، جنرال موتورز - کادیلاک و شورلت، پژو، سیتروئن و اوپل را متوقف کند. همچنین واردات خودروهای پریمیوم از اروپا به ارزش بیش از 50 هزار یورو در شرایط تحریم ممنوع است.
پورشه، جگوار، لندرور، لامبورگینی، فراری، بنتلی، رولزرویس هم ممنوع شد. سازندگان ژاپنی نیز از پایان عرضه تویوتا، سوزوکی، هوندا و مزدا خبر داده‌اند. این امر باعث شده که بازار خودروی روسیه مانند سال 97 ایران شود که با شروع سخت‌ترین تحریم‌ها علیه صنعت خودرو، تولیدات خودروسازان داخلی 50 درصد کاهش یافت.
یکی از رسانه‌های روس نوشت: چینی‌ها «وفادارترین» کشور به مصرف‌کنندگان روسی بوده‌اند، که تلاش می‌کنند با وجود مشکلات لجستیکی به تولید خودرو ادامه دهند.
کاهش فروش خودرو در روسیه
در این میان انجمن کسب و کارهای اروپایی گزارش داد که فروش خودروهای جدید و کامیون‌های سبک در روسیه در ماه مه 83,5 درصد کاهش یافته است. در مجموع، در پنج ماهه اول سال 2022، 318,1 هزار خودروی جدید در روسیه فروخته شده است که 53 درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته است. طبق پیش‌بینی انجمن کسب و کارهای اروپایی، در سال 2022 فروش خودروهای جدید در روسیه ممکن است 50 درصد کاهش پیدا کند و به 800 هزار دستگاه برسد که بزرگ‌ترین افت در بازار خودرو روسیه خواهد بود. البته برخی دیگر از منابع خبری روس اعلام کردند که فروش خودرو در این کشور بیش از 80 درصد کاهش یافته است و خیلی از مردم روسیه توان مالی برای خرید خودرو ندارند.
اتفاقی که اکنون در روسیه خبرساز شده، مردم ایران از سال 97 آن را تجربه کردند؛ در آن سال تولید خودرو بیش از 50 درصد کاهش یافت و هر روز قیمت خودرو در بازار افزایش پیدا می‌کرد؛ در مدت کوتاه خودرو پراید که با حدود قیمتی 34 میلیون تومان خرید و فروش می‌شد به 100 میلیون تومان رسید.
دولت روسیه برای جلوگیری از ادامه جهش قیمت و تأمین بازار خود، تصمیم گرفته است با ایران در زمینه تولید خودرو و قطعات خودرو همکاری کند، اگر دولت گذشته نیز چنین همکاری را با یکی از کشورها چون روسیه انجام می‌داد، صنعت خودرو ایران اکنون وضعیت بسیار بهتری داشت.
قطعه‌سازان داخلی آماده همکاری هستند
محمدرضا نجفی‌منش، کارشناس صنعت خودرو درباره همکاری مشترک با روسیه در صنعت و قطعات خودرو به «ایران»، گفت: «ایران و روسیه می‌توانند با هم‌افزایی شرکای بسیار خوبی در دو حوزه صنعت خودرو و قطعات خودرو باشند. بدین‌جهت خودروسازان داخلی باید از این فرصت استفاده کنند و با همکاری مشترک، خودروهای جدید و به‌روز تولید کنند.» او تأکید کرد: «قطعه‌سازان داخلی پتانسیل و توانایی بسیار بالایی در تولید قطعات خودرو دارند و می‌توانند هرگونه سفارشی را تحویل دهند لذا در صورت همکاری مشترک با روسیه، قطعه‌سازان به‌راحتی پاسخگو خواهند بود.»
نجفی‌منش با بیان اینکه صنعت قطعه‌سازی رشد بسیار خوبی داشته است، تصریح کرد: «در گذشته و تا قبل از تحریم‌ها، قطعه‌سازان داخلی قطعات برندهای رنو و پژو را تولید می‌کردند و از همین‌رو می‌توان روند گذشته را ادامه داد.»
همکاری سه‌جانبه در تولید خودرو
حسین احمدی، از فعالان صنعت خودرو به «ایران» گفت: «برندهای جهانی از سال‌های دور در روسیه حضور داشته‌اند، لذا صنعت خودروسازی روسیه توانسته به پیشرفت‌های خوبی برسد، همکاری با روسیه در صنعت خودرو و قطعه‌سازی برای ایران بسیار ثمربخش است.»
او ادامه داد: «اگر خودروسازان ایران و روسیه در کنار هم قرار گیرند و از توان یکدیگر استفاده کنند، می‌توانند اتفاق‌های خوبی را رقم بزنند و حتی در کنار این موضوع می‌توان با چین همکاری کرد، اگر همکاری سه‌جانبه شکل بگیرد می‌توان بسیار به صنعت خودروی ایران امیدوار بود.»
این کارشناس صنعت خودرو گفت: «متأسفانه صنعت خودروی ایران، هیچ گاه نتوانسته از موقعیت‌ها استفاده کند، زمانی که با رنو و پژو همکاری می‌کردیم، در انتقال تکنولوژی ضعیف عمل شد و بعد از رفتن آنها نتوانستیم خودمان تولید خودروها را ادامه دهیم.»
او افزود: «صنعت خودروی ایران باید نگاه وسیع‌تری نسبت به همکاری مشترک داشته باشد و از موقعیت‌ها با بی‌تفاوتی عبور نکند، اگر دوباره فرصت‌سوزی کند، جایی برای جبران نیست.» احمدی گفت: «خوشبختانه دولت سیزدهم نگاه واقع‌بینانه به صنعت خودرو دارد و این امر از آزادسازی واردات خودرو مشخص است، لذا در این دولت همکاری مشترک خودروسازان با سایر شرکت‌های خودرویی به نتیجه مطلوب خواهد رسید.»
سال‌های گذشته سفارت ایران مجوز صادرات محصول سمند به بازار روسیه را گرفت و از این‌رو از سال 2007 تا سال 2009، حدود 12هزار خودرو به روسیه صادر شد. اما در سال 2009 میلادی به‌دلیل استانداردهای خودرویی روسیه وعدم تطابق با آنچه روسیه برای خودروهای تولید داخل و وارداتی در نظر گرفته بود، صادرات سمند متوقف شد.