در تاريخ 26 ارديبهشت ماه گزارشي تحت عنوان «چالش‌هاي پيدا و پنهان يارانه» در منتشر شده بود که در آن به تشريح اصلاحات نظام يارانه‌ای از طريق دهک‌بندي‌هاي صورت گرفته و پرداخت يارانه 300 و 400 هزار توماني به‌همراه افزايش قيمت 4 کالاي اساسي پرداخته شده بود.
در واقع در اين گزارش با استناد بر انتقاداتي که برخي کارشناسان بر نحوه اجرا دهک‌بندي‌ها با توجه به نبود بانک اطلاعاتي کامل متوجه اين اصلاح نظام يارانه‌اي داشته‌اند و همچنين بررسي‌ها از اعتراض افراد نسبت به عدم دريافت يارانه نقدي و قرار گيري در دهک‌بندي خود تاکيد شده بود که مبناي رتبه‌بندي درآمدي خانوارها چندان با واقعيت همخواني نداشته و نياز به اصلاحات اساسي دارد به گونه‌اي‌که علاوه بر نمايندگان مجلس رئيس‌جمهور نيز براي پرداخت يارانه نقدي تمامي افرادي که پيش از اين دريافت کننده يارانه کمک معيشتي بوده‌اند تاکيد داشته است.
حال با انتشار اين گزارش وزارت، تعاون، کار و رفاه اجتماعي جوابيه‌اي را ارسال کرده که در ادامه مي‌خوانيد:
1- در ابتداي گزارش نمونه‌هايي از افرادي ذکر شده که يارانه آنان بدون دليل يا با دليل ناکافي حذف شده‌اند که برخي از نمونه‌هاي گزارش آن روزنامه عبارتند از:
الف - در برخي از موارد بازنشستگاني که حقوق دريافتي آنها در خوش بينانه‌ترين حالت 4 ميليون تومان است در دهک دهم يعني ثروتمندان قرار گرفته است.
ب - اين در حالي است که اغلب افرادي که يارانه آنها قطع شده با اين اعلام مواجه شدند که در دهک دهم قرار دارند در حالي که شرايط آنها طوري نيست که در دهک ثروتمند قرار داشته باشند.
ج - برخي فقط درآمد کارمندي داشته و خانه و خودروي آنها در سطح معمولي است و حتي در حال حاضر خودرويي نداشته و درآمد چشمگيري هم ندارند. در اين رابطه فردي گفته که بازنشسته و حقوق بگير تامين اجتماعي و جزو حداقل بگيران است، ماهانه چهار ميليون تومان حقوق دارد. مستاجر است، املاک و ماشين هم ندارد، از هفت نفر اعضاي خانوار، يکي از فرزندان صاحب خودرو است و فرزند ديگر مهماندار هواپيماست که شغل او ايجاب مي‌کند در سفرهاي خارجي باشد، بر اين اساس يارانه خانواده او قطع شده است و در دهک دهم طبقه بندي شده است.
د - همچنين فرد ديگري که در استعلام به وي اعلام شده جزو دهک دهم است مي‌گويد بازنشسته‌اي با حداقل درآمد و کمتر از 5. 1 ميليون تومان حقوق در ماه است.
هـ - شخص ديگري نيز گفته که بازنشسته است با درآمد حدود 2. 4 ميليون تومان در ماه ولي در دهک پر درآمد دسته بندي شده و يارانه وي قطع شده است.
و - خانمي گفته است خانه ندارد ولي به نام همسرش خانه‌اي دارند که در حال پرداخت اقساط آن است، در عين حال براي ساير هزينه‌ها از وام استفاده کرده و کل دريافتي او نزديک به پنج ميليون تومان است. در حالي که همسر او در خرج خانواده هيچ کمکي ندارد و در دهک دهم نيز طبقه بندي شده‌اند، او سوال کرده که آيا وضع او از 85 ميليون ايراني بهتر بوده است.
ز - فردي هم اعلام کرده که در دهک دهم قرار گرفته‌اند ولي مستاجر هستند و سرپرست خانوار نيز به دليل ديابت، 70 درصد بينايي خود را از دست داده است و نمي‌دانند بر اساس کدام معيار در بين ثروتمندان قرار گرفته‌اند.
درخصوص نمونه‌هاي اشاره شده در گزارش آن روزنامه ذکر نکات زير ضروري است:
بسياري از موارد ذکر شده مصداق واقعي ندارند. آزمون وسع انجام شده براساس داده‌هايي است که در دستگاه‌هاي ديگر توليد مي‌شود و تقريباً تمام خطاهاي موجود از طرف کاربران بوده است (مثال خودروي خود را فروخته اما اقدام به تغيير مالک نکرده است). بنابراين مواردي چون حذف با حقوق حدود سه ميليون تومان يا خودروي معمولي و امثال آن نيازمند بررسي موردي در سامانه است. به نظر مي‌رسد در موارد ذکر شده، فرد مورد نظر دليل اصلي حذف را که در سامانه براي خودش قابل مشاهده است عنوان نکرده است.
اينکه يکي از افراد خانوار داراي خودرو يا حقوق بالايي بوده است و يارانه خانوار به اين دليل قطع شده بر مبناي اظهارات سرپرست خانوار بوده است. بديهي است وقتي سرپرست خانوار در زمان دريافت يارانه، فرزندان خود را تحت تکفل خود مي‌داند خواستار دريافت يارانه وي است. در زمان آزمون وسع نيز طبق همين اظهار، درآمد و ثروت فرزند نيز جزو درآمد و ثروت خانوار محسوب مي‌شود. البته حتي در اينگونه موارد نيز امکان درخواست بررسي مجدد وجود دارد و سازمان هدفمندسازي يارانه‌ها به زودي سامانه تفکيک خانوار را راه‌اندازي خواهد کرد
در اين مرحله، سفر خارجي مالک حذف خانوار نبوده است. املاک و مستغلات نيز يکي از داده‌هاي در اختيار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي است. اما همان‌گونه که نويسنده محترم در ادامه مقاله بدان اشاره کرده، در اين مرحله از اين داده استفاده نشده و بنابراين ادعاي حذف به دليل ملک يا سفر خارجي وجهي ندارد.
همچنين داشتن خانه به نام همسر، پرداخت اقساط براي آن خانه و مواردي از اين دست دليل حذف يارانه نيست و بايد با مراجعه به سامانه از دليل آن مطلع شد. بي‌شک درآمد و ثروت تک تک اعضاي خانوار در تعيين دهک آنان مؤثر است.
2-در ادامه گزارش آن روزنامه سخنان يکي از نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي نقل شده است که يارانه مردم نه تنها افزايش پيدا نکرده، بلکه يارانه بازنشستگان اعم از کارگران و فرهنگيان شاغل در اين چند روز حذف شده است. بايد در اين شرايط 94 درصد يارانه بگير باشند، در حالي که اينگونه نيست و رويه‌ها بايد اصلاح شود. درباره اظهارات اين نماينده محترم مجلس نيز بايد گفت: هيچ يارانه‌اي به دليل بازنشسته بودن، کارگر بودن يا فرهنگي بودن قطع نشده و ملاک‌هاي مورداستفاده، صرفا اقتصادي است و مي‌توان تک تک آنها را در سامانه مشاهده کرد./ آرمان ملی