آرمان ملي: فاطمي امين دومين وزير کابينه دولت سيزدهم بود که روز گذشته به مجلس رفت و توضيحات او براي نمايندگان قانع کننده نبود و از مجلسيها کارت زرد گرفت. گفته ميشود، عمده انتقادات به او در زمينه ضعف عملکرد وزارت صمت در کنترل قيمت کالاها و عدم توانايي در پشتيباني از صاحبان صنايع و بهرهبرداران معدن معطوف بوده است اين درحالي است که واقعيت موجود در بازار نشان از افزايش شديد قيمت کالاها دارد درحالي که دولت در قانون بودجه مکلف شده است که قيمت اقلام اساسي را براساس قيمت شهريور 1400 ارائه دهد اما واقعيت قيمت کالاها و بهويژه مواد غذايي چنين مسالهاي را بيان نميکند. با اينکه آقاي وزير گراني، تورم و نابساماني در بازار خودرو را مختص به دوران وزارت خود نميداند و معتقد است که مسائل ديگري چون عدم ثبات قوانين، پايين بودن بهرهوري، تورم بالا و پيروي قيمتهاي داخلي از نرخ ارز وضعيت فعلي را رقم زده است حال بايد ديد در حال حاضر که او نيز زير ذرهبين مجلس قرار گرفته براي ادامه راه در وزارت صمت چه راهي را برميگزيند تا بتواند کارنامه قابل قبولي از خود به جاي بگذارد.
روز سخت براي فاطمي امين در بهارستان
وزير صمت در جلسه علني روزگذشته مجلس شوراي اسلامي در جريان پاسخ به سؤالات نمايندگان مجلس اظهار داشت: سؤالاتي که مطرح شد چندبعدي است لذا ما بايد در بخش صنعت، معدن و تجارت به اين موضوع بپردازيم که دچار چه مسائلي هستيم که يکي از اين مسائل عدم ثبات قوانين و متغيرهاي اقتصادي، پايين بودن بهرهوري، تورم بالا، پيروي قيمتهاي داخلي از نرخ ارز و سهم بالاي قاچاق از اين جمله هستند. البته من نميخواهم به همه موارد اشاره کنم، چرا که همه اينها مسائل ريشهاي هستند که روي يکديگر انباشته شدهاند که البته در دولت قبل، در طول 4سال گذشته وزارت صمت، 5وزير و سرپرست داشته است و با انبوهي از مسائل گسترده و انباشته شده و ريشهاي مواجه است اما مديريتها ثبات ندارد و همين امر موجب حل نشدن ريشهاي مشکلات ميشود.
او به مباحث مربوط به بازار اشاره کرد و گفت: اگر نرخ تورم را ملاحظه کنيم طي 50 سال گذشته هميشه تورم وجود داشته است. در چند سال گذشته اين تورم به بالاي 30 درصد افزايش يافته و اين تورم ساختاري است و مسالهاي نيست که بتوان به راحتي با کارهاي جزئي آن را برطرف کرد بلکه نياز است به سمت اصلاح ساختاري پيش برويم که يکي از موارد اصلاح ساختاري، قيمت دلار است بنابراين دراينجا 3 نکته حائز اهميت است نکته اول اينکه وقتي قيمت دلار افزايش مييابد، قيمت کالا نيز بيشتر ميشود و مواد اوليه افزايش پيدا ميکند و قيمت توليد داخلي بيشتر ميشود و نکته دوم که بسيار پنهان است و کمتر به آن توجه ميشود اين است که با دست خودمان در قوانين و مقررات خودمان و با سازوکار داخلي قيمتهاي داخلي را به دلار متصل کردهايم.
او گراني قيمتها در پتروشيمي را مرتبط با قيمت دلار دانست و بيان کرد: وقتي قيمت دلار افزايش مييابد، قيمتها در پتروشيمي هم بيشتر ميشود به عنوان مثال 60 درصد قيمت بطري آب مواد پتروشيمي است. جنگ روسيه و اوکراين منجر به افزايش قيمت گاز و نهايتا قيمتها شده است. پس تا اين روندها و اتصالي که خودمان به ارز را ايجاد کرديم، حل نکنيم، تورم ما حل نميشود. يک نوع تورم ديگر نيز ناشي از تورم انتظاري است که وقتي قيمت ارز افزايش مييابد مردم به دنبال حفظ ارزش پول هستند و به نوعي به سمت حفظ ارزش پول خود ميروند بنابراين هر وقت قيمت ارز افزايش پيدا کرده، نرخ تورم هم افزايش پيدا کرده است.
اصلاح 14 بازار ضروري است
او راهحل را اينگونه بيان کرد و گفت: اگر بخواهيم وضعيت را درمان کنيم هرچند بازرسي از فروشگاهها لازم است، اما صرفا اين کار مساله را حل نميکند و بايد اقدامات ريشهاي انجام شود. در کشور 14 بازار مهم وجود دارد که اگر اين 14 بازار را اصلاح نکنيم، وضعيت تغييري نخواهد کرد. از اين تعداد بازارها 4 بازار به وزارت صنعت، معدن و تجارت مربوط است که شامل بازار کالاهاي منبع پايه، بازار کالاهاي واسطهاي و نهايي، بازار خدمات عمومي و بازار ماشينآلات و تجهيزات است.
فاطمي امين ادامه داد: در بازار و توليد يک مساله گراني و يک موضوع گرانفروشي داريم، در برخي جاها بايد جلوي گرانفروشي و در برخي مواقع بايد جلوي گراني را بگيريم؛ چون گراني در حلقههاي اوليه باعث افزايش قيمت در حلقههاي بعدي خواهد شد؛ لذا اولين کار براي تنظيم بازار و مديريت تورم اين است که در صنايع بالادستي قيمتها را مديريت کنيم و به گونهاي عمل نشود که يک افزايش قيمتي به حلقههاي بعدي تسري پيدا کند؛ بنابراين اولويت اين است که به سمت بازار فولاد، بازار پتروشيمي و بازار محصولاتي برويم که افزايش قيمت آنها، افزايش قيمت بعدي را انجام ميدهد. وزيرصنعت درخصوص ميزان گردش مالي صنايع فولادي گفت: بازار صنايع معدني هزار همت است، قيمتهاي جهاني در دو سه ماه گذشته بهشدت افزايشي شدند، اما قيمت ورق، ميلگرد و شمش در ايران ثبات داشت. در دي ماه سال گذشته گاز بخش عمدهاي از واحدهاي فولادي قطع شد و از طرفي قيمت ارز افزايش پيدا کرد، اما همچنان شاهد ثبات نرخ فولاد هستيم و اين به منزله اصلاح سازوکارهاست؛ بدون اينکه يک پرونده تعزيراتي شکل بگيرد و بدون آنکه بخواهيم بازرسي کنيم. يعني قواعد و مقرراتي وضع کرديم و ساختار بازار پايه را اصلاح کرديم و بازار فولاد همانند موم در دست ماست.
تورم لوازم خانگي کمتر از نصف تورم کشور
فاطمي امين در ادامه به بازار لوازم خانگي اشاره کرد و گفت: تا شهريور سال 1400 نمودار لوازم خانگي نمودار افزايشي است، اما از شهريور و مهر به بعد ثابت ميشود و افزايش بسيار اندکي دارد لذا تورم لوازم خانگي کمتر از نصف تورم کشور است. وزير صمت اظهار داشت: اين يعني اقداماتي انجام شده و اين اقدامات با اعمال سازوکارهايي شکل گرفته است. البته نقصهايي هم داريم که بايد به سمت قانونگذاري حرکت کنيم؛ در دنيا ماليات سود مازاد داريم که اجرايي ميشود و ما داريم آماده ميکنيم به مجلس ارائه شود و آن درمان اساسي تورم است و حوزه صنعت بايد در 3 حوزه بخش فروش، سرمايه در گردش و مواد اوليه مورد حمايت و پشتيباني قرار گيرد. اگر ميخواهيم سطح توليد در وضع مناسب قرار گيرد بايد براي بازار، سرمايه در گردش و مواد اوليه فکر کنيم.
دچار روزمرگي نشدهايم
فاطمي امين اظهار داشت: نمايندگان ما را به لحاظ وضع موجود ارزيابي نکنند بلکه ما را به لحاظ حرکت سرعت و جهت ارزيابي کنيد ما دچار روزمرگي نشديم، ميتوانستم کارهاي ويتريني براي عوام فريبي انجام دهم، اما براي اصلاح ساختارها وقت گذاشتيم، چراکه تا اصلاح ساختارها انجام نشود تمدن نوين اسلامي محقق نخواهد شد و سختي ما در وزارت صنعت اين است که در حوزه بسيار متنوع خودرو پوشاک مواد غذايي فولاد کار ميکنيم هيچ وزارتخانهاي چنين تنوعي ندارد و در وزارتخانهاي با اين همه تنوع دچار روزمرگي نشديم و به اصلاح ساختاري دست زديم تا مسائل حل شود. وي با تاکيد بر اينکه مشکلات مردم همه ما را رنج ميدهد، اظهار داشت: وقتي سر يک چهارراه کودک را ميبينم و يا مشکلات خانوادهاي را متوجه ميشوم خستگي را کنار ميگذارم و بيشتر کار ميکنم و دولت مردمي شبانهروز در پي حل مشکلات است. بايد همدلي بين دولت و مجلس وجود داشته باشد تا بتوانم اصلاحات ساختاري را محقق کنيم.