گروه بین‌الملل- طی روزهای گذشته تحولات پیرامون مذاکرات برجام با سرعت رقم خورده و خبرهای منتشر شده حاکی از بروز موانع جدیدی در مسیر توافق احتمالی است.
هفته قبل نشریه پولیتیکو به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا، اوایل اردیبهشت ماه به نخست وزیر اسرائیل اعلام کرده که تصمیم واشنگتن برای عدم خارج کردن سپاه از لیست تروریستی قطعی است. پس از این ماجرا، روز چهارشنبه رابرت مالی نماینده ویژه ایالات متحده امور ایران و عضو تیم مذاکره کننده این کشور به کمیته روابط خارجی سنای آمریکا اعلام کرد که چشم انداز رسیدن به یک توافق با ایران «در بهترین حالت نیز بسیار ضعیف است.
از سوی دیگر در حالی شبکه خبری العربیه عربستان در خبری که به نقل از لیندسی گراهام سناتور جمهوریخواه آمریکا منتشر کرد، مدعی شد که توافق هسته‌ای به پایان رسیده است،
خبرگزاری ایرنا به نقل از منابع مطلع ایرانی و غیر ایرانی چنین موضوعی را تکذیب کرد. یک منبع مطلع ایرانی در این خصوص گفت: گفت وگوها برای رسیدن به توافق همچنان در جریان است و هرگونه قضاوت زودهنگام یا خام بوده یا مغرضانه و نشان دهنده امیال درونی برخی از اظهار نظر کنندگان است.
وی افزود: رسیدن به توافق نیازمند اتخاذ رویکرد واقع بینانه و تصمیم سیاسی در واشنگتن است. اما آنچه مسلم است این که مذاکرات همچنان در جریان است و ایراد و انتشار چنین اظهاراتی توسط دشمنان توافق و گفت وگوها، چندان جای تعجب ندارد.
عوامل آشوب زا فعالند
در همین رابطه حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه برجام به حالت کما نزدیک شده است، اظهار داشت: طی چند وقت اخیر مسائل جهانی از جمله حمله روسیه به اوکراین و مسائلی که این بحران در جهان به وجود آورده، به نوعی مسئله توافق هسته‌ای را تحت‌الشعاع قرار داده، به طوریکه در حال حاضر برجام از دستور کار دولت‌های ایران و آمریکا خارج شده است.
وی افزود: درحال حاضر نیز مسائل اختلافی جایگزین موضوعات اشتراکاتی دو کشور شده، امروز مواضعی که دو کشور اتخاذ کرده‌انده، بیشتر حول و حوش موارد اختلافی و موضوعات خارج از برجام شده و به نوعی این مسائل بر متن توافق غلبه پیدا کرده و در این زمینه بسیار تاثیرگذار بوده و باعث شده که موارد اختلافی بسیار پر رنگ شود.
به گزارش فرارو، فلاحت‌پیشه گفت: امروز دو کشور ایران و آمریکا مسیری را طی می‌کنند، که این موضوع تداعی‌کننده این مسئله است که دو طرف خود را برای فضای بدون برجام آماده می‌کنند، در این راستا، سیاست‌های ریاضتی اقتصادی که دولت رئیسی در پیش گرفته که سرآمد آن‌ها حذف ارز ترجیحی و آزادسازی قیمت‌ها بود، نشان می‌دهد که دولت ایران خود را برای شرایط بدون برجام آماده می‌کند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: از سوی دیگر در آمریکا نیز تا قبل از این دموکرات‌ها به دنبال توافق بدون تایید کنگره بودند، امروز بیشتر به محافظه‌کاران ولابی‌های صهیونیستی نزدیک شده‌اند، زیرا کمتر از شش ماه به انتخابات کنگره باقیمانده، به نوعی فضای مواضع دموکرات‌ها بسیار سخت‌تر شده و این موضوع احیای برجام را بسیار دشوارتر از گذشته کرده است.
فلاحت‌پیشه ادامه داد: هر چند در جلسه اخیر کمیته روابط خارجی سنا، مخالفان برجام دسته پایین را داشتند و موافقان توافق هسته‌ای به خروج ترامپ از برجام تاختند، اما دموکرات‌ها به مانند سابق از برجام حمایت نمی‌کنند، در چنین شرایطی، اگر دو طرف در چند هفته آینده به سازوکاری برای بازگشت به برجام دست پیدا نکنند، آن زمان شرایط مدیریت‌ناپذیر خواهد شد و فضا به سمتی خواهد رفت که دیگر کاری از دیپلماسی بر نمی‌آید با اینکه دیگر زمان آنقدر از دست خواهد رفت که گفتگو نیز کارساز نیست و فضا برای هر اتفاقی آماده است، بنابراین چند هفته آینده برای تعیین تکلیف برجام از اهمیت بسزایی برخوردار است.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: درحال حاضر عوامل آشوب‌زا در مورد برجام و رابطه ایران و آمریکا بسیار فعال هستند، لابی‌های رژیم صهیونیستی و مرتجعین عرب فشار زیادی را به دولت آمریکا و اروپایی‌ها آوردند، تا از احیای برجام جلوگیری کنند، در سوی مقابل نیز علیرغم اینکه ایران و آمریکا مسیر درستی را در ابتدای دور جدید مذاکرات در پیش گرفتند و بر روی احیای خود برجام تمرکز کردند، اما هرچه زمان گذشته، این وضعیت تغییر پیدا کرد و امروز کار به جایی رسیده است که امکان مرگ برجام و شکست توافق هسته‌ای وجود دارد. این صحبت ها در حالی مطرح می شود که روز گذشته، میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین در صفحه توئیتر خود نوشته است: «مذاکرات وین درباره برجام ۲.۵ ماه است که متوقف باقی مانده است. بنظر می‌رسد آمریکا سعی دارد برخی تحریم‌های اعمال شده توسط ترامپ بر ایران را حفظ کند»./ ابتکار