واردات خودروهای ارزان قیمت شدنی است؟ آیا توزیع مناسب خودروهای وارداتی اتفاق می‌افتد؟ آیا می‌توان سامانه‌ای برای توزیع خودرو ایجاد کرد؟ خودروی کدام کشورها به ایران وارد می‌شود؟
این اغلب سؤال‌هایی است که از روز چهارشنبه با اعلام آزادسازی واردات خودرو، در ذهن خیلی از خریداران خودروهای خارجی شکل گرفته است؛ بخصوص آنهایی که دست از خرید کشیدند و می‌خواهند صاحب یک خودروی وارداتی شوند.
به گفته کارشناسان صنعت خودرو، برای آنکه قیمت خودروهای وارداتی ارزان تمام شود، یک راهکار وجود دارد و آن این است که تعرفه واردات خودرو و عوارض‌هایی که۲۱ مجموعه از واردکنندگان خودرو دریافت می‌کند، کاهش پیدا کند، در غیر این صورت با تعرفه‌های ۸۵ درصدی واردات نمی‌توان خودروی ارزان قیمت به دست مردم رساند.
دولت هنوز برای تعرفه واردات خودرو در سال‌جاری تصمیم‌گیری نکرده است لذا ضرورت دارد قبل از برگزاری نشست‌های تخصصی برای جمع‌بندی تعرفه واردات خودرو، از واردکنندگان نظرخواهی شود تا تعرفه مناسب روی خودروهای وارداتی اعمال شود. برخی از اعضای انجمن قطعه‌سازان خودرو، رقم معقول و منطقی در تعرفه واردات خودرو را ۳۰ درصد و سود واردکننده را ۱۰ درصد اعلام می‌کنند، اما بیشتر واردکنندگان خودرو، روی عدد ۲۰ درصد اتفاق نظر دارند و می‌گویند با چنین تعرفه‌ای خودرو با قیمت مناسب‌تری به دست مشتری می‌رسد، این گروه نیز اعتقاد دارند سود ۷ تا ۱۰ درصدی برای واردکننده خودرو قابل قبول است.
هیچ رقابتی بین خودروسازان ایجاد نخواهد شد
اگر مانند گذشته تعرفه‌ها و هزینه‌های بالا بر واردکنندگان خودرو تحمیل شود، هیچ رقابتی بین خودروسازان ایجاد نخواهد شد و بازار خودروهای داخلی ازخودروهای وارداتی تأثیر نمی‌گیرد، لذا باید سعی کرد خودروهایی را وارد کشور کرد که از نظر قیمت قابل رقابت با تولیدات داخلی باشند، اگر چنین نشود، خودروهای خارجی در بازار ساز خود را کوک می‌کنند و خودروهای داخلی هم رویه گذشته را طی می‌کنند و آزادسازی واردات خودرو فقط برای گروهی از جامعه مطلوب است و گروهی که هنوز درگیر قرعه‌کشی هستند نمی‌توانند از بازار آزاد خودرو خریداری کنند و همچنان بدون خودرو می‌مانند.
اعضای کمیسیون ماده یک، به بیانات رهبری توجه کنند
کمیسیون ماده یک، تعیین‌کننده تعرفه واردات خودرو است. در این کمیسیون نمایندگان وزارت صمت، اقتصاد، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و‌ارز، اتاق بازرگانی، وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی، حضور دارند. این گروه بنا به شرایط و وضعیت کشور حتی به جهت درآمدهای ارزی، نسبت به تعرفه واردات تصمیم‌گیری می‌کنند، اما بعضاً خودرو با هدف حمایت از تولید ملی بیشترین تعرفه را داشته است. اما در دولت سیزدهم با توجه به گلایه‌های به‌حق مقام معظم رهبری، ۸ فرمان رئیس‌جمهور مبنی‌بر واردات خودرو و رفع شائبه ایجاد انحصار برای خودروهای داخلی در اذهان عمومی و همچنین نقدهای وزیر صمت نسبت به صنعت خودرو، ضرورت دارد که تعرفه واردات خودرو در این دوره بسیار پایین‌تر دیده شود تا تمام اقشار از خودروهای باکیفیت خارجی بهره‌مند شوند.
اگر اعضای کمیسیون ماده یک به فرمایشات رهبر معظم انقلاب و تأکیدات رئیس‌جمهور و وزیر صمت توجه کنند، یقیناً تعرفه واردات خودرو برای اولین بار در این دولت کاهشی و منطقی می‌شود. از سویی واردکنندگان خودرو می‌گویند کمیسیون ماده یک ممکن است نسبت به کاهش تعرفه واردات خودرو مقاومت کنند.
شروط واردات خودرو
مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو به «ایران» گفت: اکنون واردکنندگان خودرو ملزم به رعایت استاندارد آلایندگی یورو 6، استانداردهای ایمنی 51 گانه و اسقاط متوسط 6 خودروی فرسوده به ازای هر دستگاه خودروی وارداتی هستند. این موارد برای واردکننده خودرو هزینه دارد؛ اول آنکه رعایت برخی از استانداردها که خیلی کشورها الزامی نکردند، برای ایران ضرورت ندارد این امر بشدت باعث افزایش قیمت خودرو می‌شود و از طرفی اسقاط خودرو هم هزینه‌بر است و باعث می‌شود بر قیمت خودروهای وارداتی بیفزاید.
اعداد نجومی
او ادامه داد: تعرفه اسمی واردات خودرو ۴۰ تا ۷۵ درصد است، اما حقوق و عوارض واقعی دولتی پرداختی توسط واردکنندگان برای هر دستگاه خودرو نزدیک به ۱۰۰ درصد است. براساس اطلاعات رسمی اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در سال ۹۵، 70 درصد درآمدهای غیرنفتی دولت از محل درآمدهای مالیاتی بوده است، درآمدهای مالیاتی دولت در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴ دارای رشد 28 درصدی بوده است. مبلغ ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان و نزدیک به ۲ درصد درآمدهای مالیاتی دولت فقط از محل مالیات بر واردات خودرو بوده است. مالیات بر درآمد، مالیات اشخاص حقوقی، مالیات بر نقل و انتقال خودرو، مالیات شماره‌گذاری خودرو و مالیات بر ارزش افزوده در مبلغ یاد شده نیست که با احتساب سایر مالیات‌های نام برده شده، مبلغ کل به میزان ۳ هزار و ۸۷۰ میلیارد تومان و برابر با 4.5 درصد از درآمدهای مالیاتی دولت است.
کارشناسان صنعت خودرو عنوان می‌کنند هر اقدامی که باعث تسهیل در واردات خودرو می‌شود باید در مقطع زمانی فعلی انجام شود، در غیر این صورت قیمت خودرو در بازار داخلی با انفجار روبه‌رو خواهد شد.
یکی از واردکنندگان خودرو که خواست نامش عنوان نشود درباره واردات خودروهای ارزان قیمت، گفت: در اروپا خودرو کمتر از ۱۰ هزار دلار وجود ندارد، حال اگر ما بخواهیم خودرویی مانند فیات پاندا را وارد کنیم درب کارخانه قیمت این خودرو ۳۰۰ میلیون تومان می‌شود، با حداقل تعرفه ۳۰ درصدی ۱۰۰ میلیون تومان به قیمت این خودرو اضافه می‌شود، با احتساب هزینه لجستیک که ۲ هزار یورو (۶۰ میلیون تومان) می‌شود و منهای سایر هزینه‌ها و عوارض قیمت این خودرو۴۶۰ میلیون تومان تمام می‌شود؛ در این میان ۱۰ درصد سود واردکننده هم باید لحاظ کرد. از همین رو ضرورت دارد که دولت نسبت به تسهیل شرایط و کاهش هزینه‌ها اقدام کند.
بازار خودروهای وارداتی، رقابتی است
در زمینه توزیع خودروهای وارداتی پیشنهادهای مختلفی مطرح می‌شود، برخی‌ها می‌گویند برای آنکه همه مردم از این خودروها بهره‌مند شوند باید توزیع در قالب یک سامانه باشد، اما واردکنندگان خودرو و کارشناسان این حوزه اعتقاد دارند که ایجاد هرگونه سامانه فروش، رقابت را کم می‌کند. واردکنندگان خودرو به‌دنبال منافع خود هستند از همین‌رو تلاش می‌کنند خودروهایی را وارد کنند که برای آنها افزایش فروش و پول داشته باشد، لذا در صورت ایجاد یک سامانه احتمال دارد که فضای رقابتی از بین برود و این بخش هم دچار مفسده‌های اقتصادی شود./ روزنامه ایران