پیشبینیها این است که تا پایان سال جاری، صادرات ایران به روسیه به 1،2 میلیارد دلار میرسد و این یعنی رشد 2 برابری نسبت به صادرات 600 میلیون دلاری که سال گذشته به دست آمد.
حدود دو هفته پیش بود که هیأت 70 نفره از تجار ایرانی به روسیه سفر کرد و در نشستهای تخصصی با مسئولان دولتی و بخش خصوصی روسیه درباره همکاریهای مشترک، صادرات و واردات مذاکرات مهمی انجام دادند. مذاکراتی که بزودی منجر به عقد قرارداد میشود و میتوان در راستای آن صادرات هدفمند و برنامهریزی شده به روسیه داشت. روسیه کشوری است که طی چند وقت اخیر با اوکراین در جنگ است و به واسطه تحریمهایی که برای این کشور اتفاق افتاده، گفته میشود حدود 70 الی 80 میلیارد دلار از بازار روسیه (با خروج شرکتها و برندها در مخالفت با جنگ و تحریمهای روسیه) خارج شده است.
با خروج شرکتها از روسیه و نیازی که این کشور به واردات دارد، تجار ایرانی میتوانند بسیار نقشآفرین باشند، بخصوص اینکه روسیه یکی از بزرگترین بازارها را در اختیار دارد. این کشور تا قبل از آنکه جنگ با اوکراین را آغاز کند، واردات 250 میلیارد دلاری داشته است حال باید دید که پوتین (رئیس جمهور روسیه) با توجه به تحریمها و محدودیتهای ارزی که دارد، میخواهد چه روالی را برای واردات کالا به کشورش طی کند.
از سویی طبق گزارش گمرک روسیه، در ساختار تجارت خارجی این کشور در سال ۲۰۲۱، اتحادیه اروپا با ۳۵،۹ درصد بیشترین مبادلات تجاری را با روسیه داشته است. کشورهای سازمان همکاریهای اقتصادی آسیا–پاسفیک (APEC) و کشورهای اتحادیه مستقل همسود (C.I.S) در ردههای بعدی تجارت با روسیه بودهاند. شرکای تجاری اصلی روسیه در سال ۲۰۲۱ چین با گردش مالی ۱۴۰،۷ میلیارد دلار، آلمان ۵۷ میلیارد دلار، هلند ۴۶،۴ میلیارد دلار، ایالات متحده ۳۴،۴ میلیارد، دلار، ترکیه ۳۳ میلیارد دلار، ایتالیا ۳۱،۴ میلیارد دلار، جمهوری کره ۲۹،۹ میلیارد دلار، انگلیس ۲۶،۷ میلیارد دلار، لهستان ۲۲،۵ میلیارد دلار و فرانسه ۲۲ میلیارد دلار بوده است.
با اتفاقهای جدیدی که در رابطه با روسیه رخ داده است و برخی از کشورها به صورت موقت از بازار روسیه خارج شدند کشورهای چین و ترکیه، روی بازار روسیه تمرکز جدیتری کردند و آماده صادرات کالا به این کشور شدهاند. از سویی شنیدهها حکایت از آن دارد که بخش خصوصی دو کشور نشستهای متعددی هم با بخش خصوصی و دولتی روسیه برگزار کردهاند و توافقهایی هم به دست آمده است.
اعزام هیأتهای تخصصی
فرهاد پرند، دبیر میز روسیه در سازمان توسعه تجارت در پاسخ به اینکه صادرات ایران به روسیه با توجه به حضور هیأت 70 نفره ایران در این کشور چگونه دنبال خواهد شد، به «ایران» گفت: هیأت 70 نفره از بخشهای پتروشیمی، سیمان، پوشاک، تجهیزات پزشکی، دارویی، مواد غذایی، کفش و... بودند و در نشستهای تخصصی توانستند به نتایج بسیار خوبی برسند.
او با بیان اینکه کشورهای چین و ترکیه هم در راه روسیه هستند تا صادرات بیشتری به این کشور پهناور داشته باشند، افزود: برای آنکه موضوعات به صورت تخصصی دنبال شود و هیأتهای تجاری در مذاکرات و گفتوگوهای خود بسیار موفق عمل کنند، در حال برنامهریزی برای اعزام هیأتهای تخصصی به روسیه هستیم و این امر قرار است در مورد سایر کشورهای همسایه هم دنبال شود.
هدف ما افزایش صادرات است
پرند با بیان اینکه حضور در بازار کشورهای همسایه موضوعی است که دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود در حال پیگیری است، گفت: طی این مدت مذاکرات تجاری و اقتصادی با کشورهای عمان، قطر، ارمنستان، سوریه، پاکستان و سپس روسیه آغاز شده است، لذا هیأتهای تجاری با هدف افزایش صادرات ایران به کشورهای مختلف از جمله روسیه اعزام میشوند. او با تأکید بر اینکه هیأتهای تخصصی جداگانه به روسیه اعزام خواهند شد تا نشستها با سرعت به نتیجه برسد و تبدیل به قرارداد شود و فعالان اقتصادی صادرات و یا تولید در مبدأ را آغاز کنند، تصریح کرد: در سفر اخیر هیأت ایرانی به روسیه، دستاوردهای بسیار خوبی حاصل شد و حتی مشکلاتی که تصور میرفت حل آن بسیار زمانبر باشد بهسرعت درحال حل شدن است. همچنین بخش خصوصی در نشستهای بیتوبی توانست بهراحتی مذاکره کند و به نتایج بسیار خوبی برسد.
سرعت در همکاری مشترک و صادرات
دبیر میز روسیه در سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه بخش دولتی که با فعالان اقتصادی همراه میشود تنها نقش کاتالیزور دارد و به هیچ عنوان دولت به دنبال عقد قرارداد و گرفتن جای بخش خصوصی نیست، گفت: دولت سیزدهم به دنبال آن است که بخش خصوصی در بازار کشورهای همسایه و بویژه روسیه نقش پررنگی ایفا کند و در این خصوص سازمان توسعه تجارت همراهی لازم را دارد. از طرفی ما تقاضاهای سرمایهگذاری و صادراتی که دولت روسیه دارد را به اطلاع بخش خصوصی میرسانیم تا روند سرمایهگذاری و صادرات در مقایسه با گذشته بهبود بیشتری پیدا کند.
رشد 2 برابری صادرات
سال گذشته ایران به میزان 600 میلیون دلار به روسیه صادرات داشته است که این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال 99، رشد 21 درصدی داشته است. بر این اساس کارشناسان و فعالان اقتصادی که این روزها سفرهای متعددی به روسیه دارند، پیشبینی کردند که صادرات ایران به روسیه تا پایان سال جاری حداقل به یک میلیارد و 200 میلیون دلار خواهد رسید.
خیز ترکیه و چین
هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه به «ایران» گفت: اقدامات بسیار خوبی برای حضور در بازار روسیه انجام شده و با ادامه حضور سایر هیأتها میتوان صادرات را چند برابر کرد، البته سازمان توسعه تجارت تأکید کرده است که در مدت دو سال صادرات ایران به کشور یاد شده را میتوان به حداقل 7،5 و حداکثر 10 میلیارد دلار رساند. او ادامه داد: اگر از فرصتهای تجاری به وجود آمده بخوبی استفاده نکنیم، کشورهای رقیب ایران که اکنون خیز برداشتهاند بازار روسیه را از آن خود خواهند کرد و عملاً ایران از گردونه صادرات و همکاریهای مشترک حذف میشود. قبل از مذاکرات اخیر هیأت اقتصادی ایران و روسیه هدفگذاری سازمان توسعه تجارت این بود که طی 4 سال آینده صادرات ایران به روسیه 7،5میلیارد دلار شود اما با رویه جدید و توجه به بازار کشورهای همسایه و بخصوص روسیه پیشبینی میشود که صادرات ایران در مدت دو سال به روسیه بیش از 7،5 میلیارد دلار شود.
پیش از این علیرضا پیمانپاک، رئیس کل سازمان توسعه تجارت به «ایران» گفت: سفر اخیر هیأت ایرانی به مسکو، نتایج بسیار خوبی داشت که میتوان از آن برای توسعه تجاری و اقتصادی کشور استفاده کرد. یکی از اتفاقهای مهم این بود که در حوزه کریدور شمال-جنوب متمرکز شدیم و در این خصوص تصمیمگیران کشتیرانی، گمرک و سایر بخشهای روسیه مرتبط با کریدور یاد شده، حضور داشتند؛ لذا با توجه به مذاکرات اخیر به نظر میرسد این کریدور با سرعت بیشتری فعال شود.
او با بیان اینکه هیأت اقتصادی ایران توانست با مقامات و مسئولان روسیه 5 نشست تخصصی داشته باشد تا چالشها و راهکارهای توسعه روابط احصا شود، افزود: تسریع در انعقاد تجارت آزاد با اوراسیا از دیگر موضوعاتی بود که در این سفر مورد بحث و بررسی قرار گرفت و طبق توافقهای صورت گرفته، قرار شد قبل از پایان سالجاری، تجارت آزاد ایران و اوراسیا وارد فاز عملیاتی شود. از اینرو باید مراحل قانونی طی شده و مصوبه مجلس شورای اسلامی نیز صورت بگیرد. رئیس کل سازمان توسعه تجارت در ادامه به افزایش همکاریهای مالی و بانکی ایران و روسیه اشاره و خاطرنشان کرد: در سفر به مسکو درباره همکاریهای مالی، بانکی و ضمانتنامهها صحبت و قرار شد که مشکلات تجار در این خصوص حل شود. تجار برای صادرات، مشکل ضمانتنامه دارند که طبق مذاکرات صورت گرفته، بنا شد تجار ضمانتنامه از بانک روسیه داشته باشند.