آرمان‌ملی: «در زمان حاضر فقط در حوزه مسائل ودیعه مسکن توانایی کمک به مردم را داریم.» این سخنان سیدالبرز حسینی، عضو کمیسیون عمران مجلس است که معتقد است با شاخص مسکن در قانون اساسی فاصله زیادی داریم درواقع کلاف پیچیده بازار مسکن در حالی هر روز پیچیده‌تر می‌شود که به‌رغم انتظارت شکل گرفته در خصوص بهبود وضعیت بازارمسکن پس از توافقات برجامی به‌نظر می‌رسد بازار مسکن به‌ویژه در حوزه اجاره نیز با شرایط بسیار سختی مواجه هستیم به‌گونه‌ای که با وجود رکود حاکم بر بازار معاملات و افزایش تقاضا در بازار اجاره اکثر مالکان نیز فشار مضاعفی را برای کسب بیش‌ترین سود از این فضا وارد می‌کنند موضوعی که کارشناسان معتقدند برای خروج از وضعیت کنونی چاره‌ای جز تغییر شاخصه‌های کلان اقتصادی وجود ندارد و باید با افزاش تولید و عرضه به‌همراه استفاده از ظرفیت اجاره‌داری حرفه‌ای مقابله با سوداگری‌های بازار مسکن رفت؛ اگرچه با وجود رویکرد دولت برای ساخت یک‌میلیون واحدمسکونی در سال اما تجربه نشان داده حضور دولت در ساخت مسکن همواره تبعات بیشتری را به لحاظ تحمیل منابع مالی به بانک‌ها و سایر بخش‌های بودجه‌ای به‌همراه بوده و بازهم به افزایش درهم پیچیدگی این کلاف سردرگم منجر شده است.
وضعیت اضطراری مسکن
در این رابطه سیدالبرز حسینی با بیان اینکه مسکن بحثی فرابخشی است و تصمیم در حوزه مسکن به حوزه‌های مختلف برمی‌گردد، می‌گوید: شاخص‌ها در حوزه مسکن در دولت‌های مختلف نشان می‌دهد که با شاخص مسکن در قانون اساسی فاصله داریم. هم‌اکنون حدود یک‌سوم جمعیت کشور ناگزیر به اجاره‌نشینی هستند و این جمعیت رو به افزایش است. وی با ابراز اینکه در حوزه مسکن در شرایط اضطرار قرار گرفته‌ایم، افزود: نهادهای تصمیم‌گیر باید برای حوزه مسکن وقت بگذارند. متاسفانه از حیث ساختار مدیریتی و اراده انجام کار در حوزه مسکن با ضعف روبه‌رو هستیم.
حسینی با بیان اینکه مسکن استیجاری بخش اجتناب‌ناپذیر اقتصاد مسکن است، اضافه کرد: در کشور 2 گونه اجاره‌داری بخش‌خصوصی و اجتماعی وجود دارد که در هر دو بخش دولت در بستر قانونی باید فضایی ایجاد کند که مسکن استیجاری برای قشر آسیب‌پذیر و کم‌درآمد استطاعت‌پذیر باشد. وی به بخش شخصی‌سازی در حوزه مسکن اشاره کرد و ادامه داد: در حوزه اجاره‌داری حرفه‌ای در کشور هیچ قانونی نداریم. واقعیت این است که مطالعات طرح جامع در کشور نشان‌دهنده آن است که باید 4میلیون مسکن ساخته شود تا به تعادلی در عرضه و تقاضا در حوزه مسکن دست یابیم. عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه اگر قرار است بخشی از مسکن‌ندارها، مسکن‌دار شوند، نیازمند آن هستیم که ارکان مختلف این ساختار اجرا باهم حرکت کنند، افزود: در بخش حوزه اجاره‌داری تنها در حوزه مسائل ودیعه مسکن توانایی کمک به مردم را داریم.
رویکرد غلط دولت به مسکن
بیت‌ا... ستاریان، کارشناس مسکن هم گفت: نگاه مهندسی به مسکن بسیار غلط است، باید به حوزه مسکن نگاهی اقتصادی داشت، مسکن یا ساختمان محصولی نهایی است که زنجیره وسیعی از تولیدات از مواد و مصالح اولیه، ثانوی و ترکیبی است و ریشه آن در اقتصاد کلان است. وی با اظهار اینکه اشتباه دولت‌ها از ابتدا این بوده است که همواره براساس تقاضای موثر برنامه‌ریزی کرده‌اند، اضافه کرد: در حوزه مسکن با کسری تولید روبه‌رو هستیم؛ تولید به‌اندازه کافی نیست و عرضه با تقاضا تناسبی ندارد، در نتیجه ارزش مسکن بالا می‌رود و سبب افزایش قیمت می‌شود و راهکار آن بالابردن تولید است امری که از مدت‌ها قبل باید به آن پرداخته می‌شد. وی با تاکید بر اینکه تمام ضعف‌ها و خسارت‌های مسائل اقتصادی در مسکن بروز پیدا می‌کند، تصریح کرد: می‌توان گفت که مسکن ضربه‌گیر اقتصادی ما شده است. تمام تلاطم‌هایی که در بخش اقتصاد دولتی با توجه به تدابیر و برنامه‌ها عنوان شده است به بخش مسکن تسری پیدا می‌کند. درون بخش مسکن نباید مشکلی وجود داشته باشد، لذا تمام مشکلات به ریشه‌های اقتصادی کشور برمی‌گردد و باید گفت که ریشه‌های اقتصاد کشور غلط است.
مستاجران و فشار مالکان
همچنین گودرزی کارشناس مسکن نیز با بیان براساس آمار 30میلیون ایرانی، حدود 7 میلیون خانوار مستاجر در کشور وجود دارد، بیان داشت: حدود 42 درصد ساکنان پایتخت مستاجر هستند که طی دهه اخیر این روند رو به افزایش بوده است و همچنان خواهد بود. وی در توضیح دلایل این روند افزایشی خاطرنشان کرد: سیاست‌گذاری‌ها در بخش مسکن به‌شکلی بوده است که اقشار ضعیف جامعه به‌خصوص قشر کارمند و کارگر و سایر اقشار کشور در تامین نیاز مسکن با بحران جدی مواجه شدند. وی با ابراز اینکه بی‌پناه‌ترین قشر در کشور مستاجران هستند، افزود: اتفاقات بسیار ناگواری در بخش اجاره‌نشینی رخ داده است و تعادل‌های اقتصادی به‌هم ریخته است.
سه بخش در حوزه مسکن از جمله کاهش ارزش پول ملی، افزایش قیمت مسکن و وام‌های ودیعه مسکن باعث فلاکت مستاجران شده است. وی گفت: متاسفانه رهاشدگی بی‌منطق و عجیب و غریب در قیمت مسکن داریم و باید گفت که اجاره‌نشینی یک انتخاب نیست بلکه یک اجبار است. وی اذعان کرد: در بخش قانونی مسکن با مشکل جدی مواجه هستیم که بخشی از آن ساماندهی شده است و با ضعف مدیریت روبه‌رو هستیم. گودرزی ادامه داد: آشفته‌بازار مسکن بستر تحمیل شرایط به مستاجران را فراهم می‌آورد و موجران آگاهانه یا ناآگاهانه در این فرآیند بهره‌مند خواهند بود.