تعرفه‌های جدید برق براساس اعلام قبلی از امروز (جمعه اول بهمن ماه) اجرایی شد و بر اساس آئین‌نامه هیات وزیران، مشترکانی که بتوانند مصرف خود را در چارچوب الگو کاهش دهند، مشمول پاداش می‌شوند.
پنجم دی‌ماه اعضای دولت به ریاست آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری با استناد به قانون هدفمند کردن یارانه‌ها و اجرای حکم مندرج در بند (ی) تبصره (۸) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، نحوه محاسبه تعرفه برق مصرفی مشترکان را تعیین و اجازه اجرای آن از اول بهمن صادر کرده است.
کارشناسان و متخصصان صنعت برق پس از بررسی دقیق مصارف مشترکان بر اساس چندین مولفه، برای میزان مناسب مصرف برق الگویی طراحی کردند که یک اقدام اصولی بوده و به طور معمول جزو برنامه‌های اصلی کشورها برای ارائه خدمات بهتر به مشترکان است.
این الگو ابتدا بر اساس آب و هوا و اقلیم کشور و با توجه به میزان متوسط دمای هوا به مناطق مختلف «معتدل یا عادی» و «گرمسیری» تقسیم شده، سپس نیاز خانوارهای مختلف به استفاده از انرژی برق برای وسایل روشنایی، ماشین لباسشویی و ظرفشویی، اتو، یخچال و غیره که به‌طور معمول برای رفاه مورد نیاز است درنظر گرفته شده است.
این الگو برای ۸۰ درصد مشترکان کشور ۲۰۰ کیلووات ساعت در ماه‌های غیرگرم سال و ۳۰۰ کیلووات ساعت برای ماه‌های گرم است و مناطق گرمسیر کشور هم متناسب با شرایط آب و هوایی الگوی خاص خود را دارند.
بر این مبنا اگر مشترکان برق بتوانند در ماه‌های گرم سال مصرف خود را نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش داده و به زیر الگوی مصرف برسانند، به ازای هر کیلووات ساعت کاهش مصرف معادل قیمت تامین برق یعنی ۳۰۰ تومان پاداش گرفته و از دولت بستانکار می‌شوند؛ البته این در حالی است که دولت در چارچوب الگوی مصرف، برق را به نرخ یارانه‌ای و کمتر از یک سوم این قیمت در اختیار مشترکان قرار می‌دهد و پاداش کاهش مصرف در زمان پیک و اوج بار شبکه، می‌تواند تا ۲ برابر قیمت تامین برق هم افزایش یابد.
علاوه بر این، آئین‌نامه هیات دولت پیش‌بینی کرده که تعرفه برق مشترکان تحت پوشش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی در صورت کاهش به میزان ۵۰ درصد الگوی مصرف، رایگان در نظر گرفته شود.
با رعایت راهکارهای مدیریت مصرفی علاوه بر تاثیرگذاری در مصرف خانوارها، می‌توانیم به تامین برق پایدار کشور کمک شایانی کرده و در راستای کمک به اقتصاد خانواده گام برداریم.
بر اساس مصوبه هیات وزیران، بهای برق مشترکان کم مصرف (در سقف مصرف ۵۰ درصد الگوی مصرف) تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی برابر صفر محاسبه می‌شود.
تعرفه‌های برق مصارف خانگی مشترکان کمتر از الگوی مصرف بر اساس تصویب نامه سال ۱۳۹۷ هیات وزیران تعیین می‌شود.
همچنین تعرفه برق مشترکان خانگی با مصرف بالاتر از الگوی مصوب برای مصارف کمتر از الگو بر اساس جدول فعلی، مازاد بر آن تا ۱.۵ برابر، تا ۲ برابر و مصارف بیش از ۲ برابر به ترتیب با ضریب (۱.۵)، (۲.۵) و (۳.۵) برابر هزینه تأمین برق (متوسط نرخ قراردادهای خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های حرارتی دو سال گذشته به علاوه هزینه نقل و انتقال برق (ترانزیت) و هزینه سوخت با تعرفه نیروگاهی) محاسبه و دریافت می‌شود.
در محاسبه صورت‌حساب برق ماه‌های گرم برای مشترکان مشمول این مصوبه جز در مناطق گرمسیر یک و سایر مناطق گرم، به ترتیب ضریب نیم و هشت دهم اعمال می‌شود.
با هدف تشویق مشترکانی که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند و مصرف خود را در ماه‌های گرم نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش می‌دهند، به میزان کاهش مصرف نسبت به الگوی مصرف یا مصرف دوره مشابه سال قبل (هر کدام کمتر باشد)، پاداش صرفه جویی معادل هزینه تامین برق پرداخت می‌شود.
اعمال ضریب ۲ برای پاداش صرفه‌جویی در ساعت‌های اوج بحرانی بلامانع است و برای فرهنگ‌سازی و تشویق به کاهش مصرف، وزارت نیرو مجاز به تعیین و اعمال تشویق (پرداخت پاداش) بیشتر یا اهدای جوایز است.
برای خانوارهای دارای بیش از یک واحد مسکونی، مجموع مصارف واحدهای مزبور (بر اساس دستورالعمل ابلاغی وزارت نیرو)، برای تشخیص پله مصرف و محاسبه صورت‌حساب مبنای عمل قرار می‌گیرد.
با هدف اطلاع مشترکان از میزان مصرف و ایجاد زمینه اصلاح مصرف برق، ساز و کار لازم به گونه‌ای طراحی و اجرا شود که مشترکان امکان پیش‌بینی و انتخاب پله مصرفی خود را داشته باشند. وزارت نیرو مجاز است برای مشترکانی که سطح مصرف انتخابی خود را مراعات کنند پنج درصد تشویق اعمال کند.
تعرفه برق مصارف اشتراکی، عمومی (به‌جز مصارف مشمول معافیت قانونی، مراکز نیکوکاری و خیریه و مراکز بهزیستی و نگهداری جانبازان، معلولان، سالمندان، کودکان و غیره) و سایر مصارف (شامل مصارف تجاری) به ترتیب با ضریب یک و ۱.۵ برابر هزینه تأمین برق محاسبه و دریافت می‌شود.
تعرفه برق مصارف پمپاژ آب بر اساس تعرفه‌های جاری محاسبه و دریافت می‌شود. در صورت تجاوز از قدرت مجاز، شرکت‌های برق نسبت به محدود کردن مصرف اقدام و مصارف مازاد معادل هزینه تأمین برق محاسبه و دریافت می‌شود.
پیشتر مدیرعامل شرکت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران گفت: هدف تعرفه‌های جدید برق نهادینه‌سازی مصرف بهینه در بین مشترکان و نیز پایداری انرژی برای نسل‌های آینده است.
«آرش کردی» در حاشیه برگزاری نهمین کنفرانس منطقه‌ای سیرد ایران که در محل پژوهشگاه نیرو برگزار شد، در پاسخ به خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: اجرای طرح تعرفه‌های جدید علاوه بر اصلاح رفتارهای مصرفی مشترکان گام مهمی در حفاظت از محیط زیست است زیرا با کاهش مصرف در بخش خانگی از میزان مصرف سوخت توسط نیروگاه‌ها کاسته شده و به این ترتیب محیط زیست از آلاینده‌ها حفاظت خواهد شد.
وی در باره منابع مالی که قرار است در قالب مشوق به مشترکان کم مصرف داده شود، اظهار داشت: منابع لازم از محل صرفه جویی که این طرح برای صنعت برق به همراه خواهد داشت، تامین می‌شود؛ همچنین این منابع از محل سرمایه‌گذاری که دیگر قرار نیست برای ساخت نیروگاه انجام شود تامین خواهد شد.
مدیرعامل توانیر در این باره افزود: اگر قرار باشد برای تامین نیاز مشترکان پرمصرف در ساعت‌های محدود که بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ ساعت در سال است نیروگاه احداث شود، سرمایه‌گذاری سنگینی باید صورت گیرد حال اگر با اعمال این تعرفه‌ها که هدف آن اصلاح رفتارهای غلط مصرفی است نیازی به احداث نیروگاه جدید نباشد یعنی این سرمایه گذاری سنگین صرفه جویی خواهد شد و از محل آن منابع مشوق ها تامین خواهد شد.
کردی ادامه داد: در حال حاضر بیشتر مشترکان که ۷۵ درصد و کمی بیشتر هستند، الگوی مصرف را رعایت می کنند و براین اساس تدوین الگوی مصرف طبق نیاز مصرفی مردم انجام شده و این موضوع که بیشتر مردم درست مصرف می‌کنند، مبنای کار قرار گرفته است.