هرچند به نظر میرسید مصوبه هیات دولت درمورد لایحه بودجه سایه سنگین برخی بندهای این لایحه را از سر بازار سرمایه بردارد اما حتی این مصوبه هم ابهاماتی دارد که میتواند رنگ سرمایه سهامداران در بورس را قرمز کند!
دردسرهای لایحه بودجه سال آینده برای بازار سرمایه تمامی ندارد. لایحه ای که در ابتدا قیمت گاز را طبق فرمول قیمت گاز در منطقه و قیمت سوخت گاز را ۳۰ درصد قیمت گاز تعیین کرده بود که باعث شد بازار سرمایه دوباره به هم بریزد. پس از آن اعلام شد که دولت ۱۰ پیشنهاد را برای اصلاح لایحه ارائه کرده است که درمورد اینکه این ۱۰ پیشنهاد ضمیمه لایحه شد یا خیر نیز ابهاماتی زیادی وجود داشت که تاثیر آن به راحتی روی تابلوی بورس مشخص بود. پس از آن اعلام شد که هیات دولت لایحه را اصلاح کرده و درحالی که به نظر میرسید این مصوبه پایانی خوشی برای این ماجرا باشد، باز هم یک ابهام بزرگ بازار را آزار میدهد. ابهامی درمورد اینکه ایا سقف قیمت گاز در لایحه حذف شده است یا خیر!
در این راستا، روزبه شریعتی، تحلیلگر بازارسرمایه با اشاره به لایحه بودجه سال آینده اظهار کرد: در لایحه بودجه سال آینده که تقدیم مجلس شد، نرخ سوخت گاز برای همه صنایع اندازه قیمت خوراک در نظر گرفته شده بود. به این موضوع دو ایراد اساسی وارد شد. نخست آنکه فرمول مشکل داشت. چراکه فرمول تعیین قیمت گاز میانگین گاز در چهار هاب منطقه ای بود. از این چهار هاب، دو کشور مصرف کننده و دو کشور تولیدکننده گاز هستند. در سال های قبل هم این فرمول بود اما در آن زمان نرخ گاز در همه جا نزدیک به هم بود و ایرادی به آن وارد نبود.
وی ادامه داد: اما اکنون قیمت گاز اروپا به دلیل مشکلات پیش آمده از جمله شیوع کرونا و مشکل روسیه با اوکراین به بیش از یک دلار در هر مترمکعب افزایش یافته و همین موضوع باعث شده است که قیمت گاز با این فرمول افزایش یابد. درحال حاضر میانگین قیمت هر مترمکعب گاز در کانادا و آمریکا حدود ۱۵ تا ۱۶ سنت، در اروپا بیش از یک دلار و در روسیه که مانند ایران تولیدکننده گاز است پنج یا ۶ سنت است. با توجه به فرمولی که در لایحه در نظر گرفته شده بود، قیمت گاز برای صنایع در ایران به بیش از ۲۰ سنت رسید.
این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: همچنین در لایحه بودجه ذکر شده بود که نرخ سوخت گاز برابر قیمت خوراک خواهد بود که این موضوع همه چیز را بهم ریخت. قیمت خوراکی که درحال حاضر، طبق فرمول و با دلاری نیمایی هفت هزار تومان برای هر مترمکعب است. به این موضوع نیز اعتراض شد. بنابراین هم به فرمول سوخت گاز و هم به فرمول قیمت گاز نقد وارد بود. این پیشنهاد نیز مطرح شد که فرمول به میانگین هاب‌های تولیدکننده گاز مانند روسیه، امریکا و کاندا تغییر کند که در آن شرایط قیمت گاز برای صنایع میانگین حدود ۱۰ سنت میشد.
شریعتی افزود: البته این پیشنهاد پذیرفته نشد و اعلام کردند که برای قیمت خوراک تا۵۰۰۰ تومان سقف تعیین میشود و سوخت گاز نیز به جای ۳۰ درصد ۴۰ درصد قیمت گاز خواهد شد. بنابراین محاسبات بازار بر اساس خوراک ۵۰۰۰ تومان و سوخت گاز ۲۰۰۰ تومان در نظر گرفته شد و این باعث شد خیال بازار برای حدود یک ماه راحت باشد و شروع به خرید سهم های پتروشیمی، فولادی و فلزی کند.
جواب سهامدار چیست!؟
وی با اشاره به مصوبه روز یکشنبه هیات وزیران درمورد اصلاح لایحه بودجه، گفت: در مصوبه ذکر شده است ۴۰ درصد مذکور تایید شد اما برای قیمت گاز سقفی در نظر گرفته نشده است. در این شرایط طبق فرمول قیمت گاز بالای ۳۰ سنت و ۴۰ درصد ۳۰ سنت نیز ۲۵۰۰ تومان می شود. این قیمت ها برای صنعت پتروشیمی هزینه دارد و صنعت را به مرز زیان ده بودن می برد.
این تحلیلگر بازار سرمایه تاکید کرد: درحال حاضر ابهامی که وجود دارد این است که مشخص نیست در مصوبه اخیر هیات وزیران برای قیمت گاز و سوخت گاز سقفی تعیین شده است یا خیر؟ درحالی که مصوبه ۱۰ بندی تصویب شده بود و بازار بر اساس آن خرید کرده است. پس چرا در دقیقه ۹۰ مصوبه را تغییر داده و سقف ۵۰۰۰ تومان را حذف کردند؟ البته این موضوع ابهام دارد و حتی مشخص نیست حذف کردند یا خیر. اگر سقف را برداشته اند به بی ثباتی دامن زده اند، درحالی که بازار فقط ثبت میخواهد. اگر این سقف حذف شده است، باید مدعی العموم وارد شود، چراکه چند میلیون سهام دار روی مصوبه ۱۰ بندی معامله کرده اند. واقعا جواب سهامدار چیست؟