تعرفه حق الوکاله وکیل پایه یک دادگستری
حق الوکاله یا همان هزینه وکالت مبلغی است که وکیل پایه یک دادگستری برای پیگیری و بررسی پرونده و دفاع از موکل دریافت می نماید. وکیل می تواند به عنوان نماینده افراد بعضی امور قضایی، کیفری، حقوقی و... و دفاع از پرونده های مختلف را در ازای مبلغ مشخص شده در قرار داد انجام دهد.
هزینه گرفتن وکیل پایه یک و استخدام او برای پرونده های مختلف به عوامل و فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. اصلی ترین عامل مشخص کننده حق الوکاله نوع پرونده است.
پرونده هایی که دارای موضوع مالی هستند مانند مطالبه چک و سفته و یا دعاوی ملکی، دعاوی مالی، قرارداد مشارکت و غیره، ارزش مالی عامل تعیین کننده هزینه دریافتی وکیل محسوب می شود. در این نوع پرونده ها حق الزحمه وکیل پایه یک 7 الی 10 درصد ارزش مالی پرونده محاسبه می شود. برای مثال اگر موضوع پرونده پیگیری یک فقره چک برگشتی به مبلغ 200 میلیون تومان باشد، هزینه گرفتن وکیل برای پیگیری و بررسی این پرونده و دفاع از آن، 10 درصد آن یعنی معادل 20 میلیون تومان است.
در پرونده های غیر مالی مانند امور حسبی و دعاوی خانوادگی، حق الوکاله در اکثر اوقات با توافق طرفین مشخص می گردد. در غیر این صورت طبق تعرفه صادر شده مبلغ 5 الی 200 میلیون ریال برای تمام دعاوی خانوادگی یا دعاوی مالی ناشی از زوجیت و همچنین امور حسبی و مبلغ 4 الی 300 میلیون ریال برای دعاوی که خواسته آنها مالی نیست یا تعیین بهای خواسته به موجب قانون لازم نیست، در نظر گرفته می شود.
اگر وکالت یک پرونده پس از نقض رای به وکیل پایه یک واگذار شود، حق الوکاله او معادل نصف تعرفه قبل از نقض رای محاسبه می گردد.
در پرونده های کیفری مانند حبس ابد، قطع اعضا، حبس تعزیری، قتل و ... تعرفه حق الوکاله وکیل پایه یک دادگستری بین 30 میلیون ریال الی یک میلیارد ریال است. البته با توجه به نوع جرم و مقدار مجازات نیز این حق الوکاله می تواند متغیر باشد. برای مثال در صورتی که جرم ارتکابی مستوجب مجازات های تعزیری درجه ۶ باشد، حق الوکاله وکلا در امور کیفری مطابق تعرفه، حداقل مبلغ پنج میلیون ریال و حداکثر سیصد میلیون ریال حق الوکاله است.
از دیگر عوامل موثر بر هزینه گرفتن وکیل پایه یک دادگستری میزان تحصیلات، مهارت و تخصص و میزان تجربه وکیل است. قطعا وکلای با تجربه که سابقه درخشانی دارند، دستمزدهای بالاتری نیز دریافت می کنند.
همچنین وکلا در ازای حق مشاوره و بررسی پرونده نیز می توانند مبلغی دریافت نمایند. گاهی اوقات افراد در مواردی فقط نیاز به مشاوره گرفتن و کسب اطلاعات لازم را از وکیل پایه یک دارند و نمی خواهند وکالت پرونده را به او بسپارند. در این صورت وکیل برای مطالعه و زمانی که جهت بررسی پرونده و اظهار نظر و ارائه اطلاعات صرف می کند، هزینه ای طبق توافق طرفین دریافت می نماید.
آئین‌نامه تعرفه هزینه استخدام وکیل پایه یک دادگستری
با توجه به ماده ١٩ لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری و پیشنهاد کانون‌های وکلای دادگستری کشور و هیأت اجرائی موضوع ماده ٢ آئین‌نامه اجرایی ماده ١٨٧ قانون برنامه سوم توسعه، آئین نامه تعرفه حق الوکاله و هزینه سفر کانون وکلای دادگستری و وکلا و مشاوران حقوقی قوه قضائیه به شرح ذیل تصویب شد.
قرارداد حق‌الوکاله طبق ماده ١٩ لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری بین وکیل و موکل معتبر است. در تعیین حق الوکاله در صورتی که قرارداد در بین نباشد، در مورد محکوم علیه، مالیات و سهم تعاون این تعرفه معتبر خواهد بود چنانچه قرارداد حق الوکاله کمتر از میزان تعرفه وکالتی باشد، در مورد محکوم علیه مبلغ کمتر ملاک خواهد بود.
اگر به موجب قرارداد فی مابین، مبلغ حق الوکاله مازاد بر تعرفه تعیین شده باشد، درج این مبلغ در وکالتنامه و ارائه آن جهت ابطال تمبر علی الحساب مالیاتی (موضوع ماده ١٠٣ قانون مالیات های مستقیم مصوب ١٣٦٦) لازم خواهد بود.
در دعاوی مالی میزان حق الوکاله در موردی که حکم دادگاه بدوی از حیث بهای خواسته قطعی است، از حداقل ١٥٠٠٠٠ ریال و ١٠% بهای خواسته و حداکثر تا مبلغ ٣٠٠٠٠٠ ریال می باشد و در موردی که حکم از حیث بهای خواسته قطعی نیست به‌ترتیب ذیل تعیین می گردد:
الف ـ تا مبلغ یکصد میلیون ریال ٦% از بهای خواسته و حداکثر ٦٠٠٠٠٠٠ریال.
ب ـ نسبت به مازاد یکصد میلیون ریال تا یک میلیارد ریال ٤% بهای خواسته و حداکثر تا مبلغ ٤٢٠٠٠٠٠٠ ریال.
ج ـ نسبت به مازاد یک میلیارد ریال تا ٥ میلیارد ریال ٣% از بهای خواسته و حداکثر تا مبلغ ١٦٢٠٠٠٠٠٠ ریال.
د ـ نسبت به مازاد پنج میلیارد ریال ٢% از بهای خواسته و حداکثر تا مبلغ ٢٠٠٠٠٠٠٠٠ ریال.
حق الوکاله در دیوان عدالت اداری و مراجع غیر قضایی (از قبیل سازمان تعزیرات حکومتی، هیئت های مندرج در قانون کار و غیره) ٦٠ درصد آن به مرحله نخستین و ٤٠درصد به مرحله تجدید نظر تعلق می گیرد.
حق الوکاله دفاع از دعاوی جلب ثالث، تقابل، ورود ثالث و اعتراض ثالث نصف میزانی است که در بندهای الف، ب، ج و د در مورد قبلی مقرر است ولی حق الوکاله دعاوی ورود ثالث، جلب ثالث، تقابل و اعتراض ثالث مطابق تمام حق الوکاله مرحله‌ای است که ثالث در آن مرحله وارد یا جلب شده یا دعوی تقابل مطرح و یا به رای صادره در آن مرحله اعتراض نموده‌است.
حق الوکاله حکم غیابی و اعتراض به حکم مذکور به میزان مقرر در بندهای الف و ب ذکر شده در بالا است. اما چنانچه به حکم غیابی اعتراض شود، از جهت تعقیب و دفاع از دعوی، حق الوکاله دیگری به وکیل محکوم‌له حکم غیابی تعلق نمی گیرد.
حق الوکاله وکیل در دادسراها، نظیر دادسرای نظامی و دادسرای دیوان عالی کشور و غیره نصف میزان حق الوکاله مشخص شده است و چنانچه وکیل، دعوی را در دادگاه نیز تعقیب کند؛ علاوه بر مبلغ مذکور حق الوکاله مرحله نخستین نیز طبق این آیین‌نامه به وی تعلق می گیرد.
در مورد عزل وکیل یا انتفای موضوع وکالت به جهتی از جهات قانونی دیگر، اگر کار وکیل تمام شده یا پرونده برای صدور حکم مهیا باشد، تمام حق الوکاله آن مرحله به وکیل تعلق خواهد گرفت. در غیر اینصورت میزان حق الوکاله وکیل به تناسب کاری که در آن مرحله انجام داده است، حسب مورد به تشخیص کانون وکلا یا مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه قضائیه یا مراجع قضایی تعیین خواهد شد.
هزینه مسافرت وکلا کیلومتری پانصد ریال رفت و برگشت می باشد، در صورتی که هزینه های مذکور از سوی موکل تقبل شود، روزانه مبلغ ٢٥٠٠٠٠ ریال تعیین می گردد.