بهای نفت خام در بازارهای جهانی افزایش چشمگیری داشته است. اکنون دولت بایدن از آزاد کردن ذخایر نفت خود خبر داده است. اقدامی که در هماهنگی و با مشارکت از جمله کشورهای چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و بریتانیا صورت می‌گیرد.
محدود بودن عرضه نفت خام در قیاس با تقاضای جهانی برای این فرآورده، باعث افزایش کنترل نشده بهای آن در بازارهای جهانی شده است.
بهای هر بشکه نفت برنت دریای شمال ظرف روزهای گذشته حتی به مرز ۸۰ دلار نیز نزدیک شده است. این در حالی است که تلاش‌ها برای افزایش عرضه نفت از سوی کشورهای دیگر، نتیجه‌ای به همراه نداشته است.
کشورهای عضو اوپک و همچنین روسیه و کشورهایی که در چارچوب اوپک پلاس فعالیت می‌کنند، به‌رغم افزایش بهای نفت خام، حاضر به افزایش تولید نفت خود نشده‌اند.
عربستان سعودی پیش از این مدعی شده بود که موقعیت بازارهای جهانی نفت خام ناپایدار است و افزایش تولید می‌تواند باعث کاهش چشمگیر بهای این فرآورده در بازارها گردد.
دولت بایدن نیز در رابطه با افزایش بهای سوخت در ایالات متحده آمریکا و تورم برخاسته از آن با انتقادهای بسیاری روبرو شده است.
گفته می‌شود نارضایتی عمومی مردم آمریکا که ناشی از افزایش بهای نفت خام و فرآورده‌های آن در بازار داخلی آن کشور است، از میزان محبوبیت جو بایدن در نظرسنجی‌های آمریکا کاسته است.
آزاد کردن ذخایر نفت خام
در روزهای اخیر شایعاتی درباره آزاد کردن ذخایر نفت خام آمریکا در رسانه‌های آن کشور بازتاب یافته بود. پیش‌بینی می‌شد که دولت بایدن برای مقابله با افزایش کنترل‌نشده بهای سوخت اقدام به آزاد کردن بخشی از ذخایر خود بکند.
افزون بر آن، گفت‌وگوهایی با چند کشور دیگر و از جمله با کشورهای چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و بریتانیا نیز در همین ارتباط صورت گرفته بود.
روز سه‌شنبه ۲۳ نوامبر (دوم آذر) دولت بایدن اعلام کرد، در هماهنگی با کورهای دیگر، اقدام به تزریق نفت خام ذخیره‌شده در مخازن خود خواهد کرد.
سخن بر سر تزریق ۵۰ میلیون بشکه نفت تنها از سوی ایالات متحده آمریکا است. روشن نیست که کشورهای دیگر چه میزان از موجودی انبارشده نفت خود را روانه بازار خواهند کرد.
انتشار خبر مربوط به سرازیر کردن ۵۰ میلیون بشکه نفت خام از سوی دولت آمریکا به گونه‌ای سریع بر سیر صعودی بهای نفت خام موثر واقع شد.
کاهش بهای نفت خام
گرچه هنوز برنامه آزاد کردن ۵۰ میلیون بشکه نفت خام موجود در مخازن نفت آمریکا اجرایی نشده است، اما انتشار خبر آن نه تنها افزایش بهای نفت را متوقف کرد، بلکه حتی منجر به سیر نزولی بهای نفت خام در بازارهای جهان شد.
به عنوان نمونه، هر بشکه نفت برنت دریای شمال پیش از ظهر روز ۲۳ نوامبر با ۴۳ سنت کاهش به بهای ۷۹ دلار و ۲۷ سنت معامله شد.
بهای هر بشکه نفت اینترمدیت تگزاس نیز کاهشی ۷۵ سنتی داشت و زیر ۷۶ دلار برای هر بشکه به فروش رسید. افزایش بهای نفت خام، نه تنها در آمریکا، بلکه در دیگر نقاط جهان نیز به تورم بیشتر دامن زده بود.
رویکرد متفاوت آلمان
برخلاف ژاپن، چین، کره جنوبی و هند که همچون آلمان در شمار مصرف‌کنندگان عمده نفت خام به شمار می‌آیند، دولت فدرال آلمان اعلام کرده است که حاضر به آزاد کردن ذخایر نفت خام خود نیست.
بر اساس قوانین آلمان، ذخایر نفت خام و دیگر فرآورده‌های سوختی این کشور تنها در موارد معینی می‌توانند به بازار تزریق شوند.
در قوانین این کشور پیش‌بینی شده است که آزاد سازی ذخایر نفت و فرآورده‌های نفتی این کشور تنها برای مقابله با اختلال در چرخه تامین نیازهای جامعه این کشور به سوخت و انرژی مجاز است.
به سخن دیگر دولت آلمان نمی‌تواند و مجاز نیست برای تصحیح بهای نفت خام و دیگر فرآورده‌های نفتی از ذخایر نفت خود بهره گیرد.
تا کنون آلمان سه بار اقدام به آزاد کردن ذخایر نفت و فرآورده‌های نفتی خود کرده است. در هر سه بار این اقدام برخاسته از تصمیم آژانس بین‌المللی انرژی بوده است.
برای نخستین بار، آلمان در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۰/۱۹۹۱ بخشی از ذخایر نفت خام خود را آزاد کرده بود.
بار دوم مربوط می‌شود به توفندهای کاترینا و ریتا در سال ۲۰۰۵. دولت آلمان در سال ۲۰۱۱ نیز در واکنش به قطع صادرات نفت خام لیبی، ناگزیر به آزاد کردن ذخایر خود شد.
دولت آلمان در سال ۱۹۶۶ شرکت‌های فعال در حوزه نفت را موظف به ایجاد مخازن انباشت کرد. بر اساس تصمیم دولت آلمان ذخایر مخازن نفت و دیگر فرآورده‌های نفتی این کشور می‌بایست پاسخگوی نیاز ۹۰ روز باشند.
از آن جمله، بر اساس این قانون نفت خام، بنزین هواپیما، بنزین و گازوئیل برای خودروها و همچنین نفت گرمایشی باید ذخیره شوند.
هزینه ذخیره این مواد از طریق پیش‌بینی مالیات به میزان سه‌دهم سنت برای هر لیتر نفت یا فرآورده نفتی، از مصرف کنندگان تامین می‌شود.