به تازگی وزیر نفت نسبت عدم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز در سال‌های گذشته هشدار داد و اعلام کرد اکنون برای پاسخ به نیاز کشور به ۱۶۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این حوزه نیاز داریم و اگر برای توسعه هزینه نشود، در آینده به واردکننده این محصولات تبدیل می‌شویم، موضوعی که کارشناسان نیز روی آن صحه می‌گذارند و این مهم را هشداری جدی برای صنعت نفت و گاز کشور تلقی می‌کنند.
ایران چهارمین کشور دارنده مخازن نفتی جهان و دومین کشور از نظر دارایی مخازن گازی دنیا بوده و همین موضوع اهمیت توجه به صنعت نفت و گاز را در کشور نشان می‌دهد.
طی سال‌های گذشته حتی بخش بزرگی از بودجه کشور از محل صادرات نفت تامین می‌شد و نوسانات نرخ آن در بازارهای جهانی به طور مستقیم بر اقتصاد موثر بود. اما با اعمال تحریم‌ها و سنگ‌اندازی آمریکا بر سر صادرات نفت کشور، وابستگی به درآمدهای نفتی نیز کم شد، اما باز هم صنعت نفت نقش کلیدی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند، البته مدتی است که زنگ هشدار در این صنعت به صدا درآمده و زمزمه‌هایی در مورد وجود خطراتی در این حوزه به گوش می‌رسد.
جواد اوجی،و زیر نفت روز گذشته صراحتا اعلام کرد که در صورت نبود سرمایه برای توسعه صنعت نفت و گاز، در آینده واردکننده خواهیم شد، همچنین محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز به تازگی گفته است: سناریوهای جبرانی برای تولید گاز طراحی شده است که اگر اجرایی نشود، تا چند سال آینده به واردکننده گاز تبدیل خواهیم شد.
کارشناسان این حوزه نیز مدت‌هاست که این موضوع را مطرح می‌کنند و باور دارند که صنعت نفت و گاز در شرایط بحرانی قرار گرفته و نیازمند تدبیر و توجه بیشتر و به ویژه جذب سرمایه‌گذار خارجی است. حمید حسینی، کارشناس ارشد حوزه انرژی در همین رابطه گفت: بیش از ۲۰ سال است که لزوم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت برای توسعه وجود دارد، طی این سال‌ها از تکنولوژی‌های جدید عقب افتادیم، همسایه‌های ما پیشرفت‌هایی داشتند که ما نتوانستیم به آن دست یابیم.
وی با بیان اینکه اگر اکنون نیز سرمایه‌گذاری‌های هنگفت انجام نشود و ظرفیت‌سازی صورت نگیرد، ضایعاتی که به آن خواهیم رسید، بسیار زیاد خواهد بود، اظهار کرد: اینکه نفت و گاز را زیر زمین نگه داریم تا قیمت آن ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار شود تفکر غلطی است.
نفت زیرزمینی نمی‌تواند ثروتی برای نسل‌های آینده باشد
این کارشناس ادامه داد: باید نفت و گاز را استخراج و پس از تامین نیاز داخلی، به فروش آن اقدام کنیم تا برای کشور درآمد ایجاد شود و از این طریق موجب توسعه اقتصاد کشور شویم و اقتصاد را بین نسل‌ها منتقل کنیم؛ نفت زیر زمینی که آینده آن مشخص نیست، نمی‌تواند ثروتی بین نسلی تلقی شود.
برای افزایش تولید نفت و گاز چه میزان سرمایه لازم است؟
حسینی با تاکید بر اینکه برای نفت باتوجه به مخازن موجود در کشور که معمولا هزینه‌های آن نسبت به سایر کشورها کمتر است، بین ۲۰ تا ۳۰ هزار دلار برای هر بشکه ظرفیت نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم، تصریح کرد: اگر قرار باشد یک میلیون بشکه میزان ظرفیت را افزایش دهیم، بین ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز داریم.
وی با بیان اینکه برای میدان خوب پارس جنوبی نیز در هر ۳۰ میلیون متر مکعب نیازمند دو میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستیم، گفت: ایران شانس بسیار بالایی برای توسعه صادرات گاز داشت تا جایی که می‌توانستیم چهره خود را در منطقه و دنیا به طور کامل تغییر دهیم.
این کارشناس حوزه انرژی با تاکید بر اینکه می‌توانستیم میزان صادرات را به پاکستان، عراق، ترکیه و حتی اروپا توسعه دهیم، گفت: ایران می‌توانست تبدیل به هاب منطقه‌ای در دنیا شود که این مسئله نیز حق ما بود چرا که دارنده دومین ذخایر گاز دنیا هستیم اما متاسفانه نتوانستیم به این جایگاه دست یابیم. در اوپک نیز باید رتبه ایران مقام دوم بود اما در این بخش نیز اخیرا خبری منتشرشده که کویت مقام چهارم ما را نیز به دست آورد.
غفلت زیادی در سرمایه‌گذاری‌ها صورت گرفته است
حسینی با تاکید بر اینکه غفلت بسیار بالایی در حجم سرمایه‌گذاری‌ها صورت گرفته است، تصریح کرد: هرچند تحریم یکی از دلایل این مسئله است اما من معتقدم که ما با حربه نفت می‌توانستیم هزینه‌های تحریم را برای آمریکا آنقدر بالا ببریم که این اتفاق نیفتد.
وی ادامه داد: در دور قبل که آمریکا یک جانبه ایران را تحریم کرد، ما تحریم‌ها را نادیده گرفتیم. کشورها نیز ریسک کرده و قراردادهای متعددی را با ایران منعقد کردند. در آن زمان حتی با ژاپن نیز که دنباله رو سیاست‌ها آمریکا بود، قرارداد بستیم، مقامات نفتی آمریکایی در همان زمان اذعان داشتند که کل ۴۷۰ شرکت نفتی آمریکایی یک ائتلاف علیه تحریم ایجاد کردند.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی اظهار کرد: علت ایجاد این ائتلاف این بود که کل دنیا در حال بیزینس با ایران بود و آمریکایی‌ها تحریم شده بودند، علت علاقه آنها برای همکاری با ایران نیز این بود که هزینه‌های نفت و گاز ایران بسیار کمتر از هزینه‌های آمریکایی و اروپایی برای استخراج است و ما در این بخش جاذبه‌هایی را داریم به همین دلیل شرکت‌های آمریکایی مشتاق ایجاد بیزینس با ما بودند.
به گفته حسینی می‌توانستیم از این جاذبه‌ها علیه تحریم استفاده کنیم اما اقدامی که صورت گرفت این بود که مخالف سرمایه‌گذار خارجی شدیم و با این خود تحریمی که ایجاد کردیم، آمریکا احساس کرد که تحریم ایران هزینه‌ای برای او ندارد و این اتفاق افتاد.
ایران به تنهایی به اندازه کل اتحادیه اروپا گاز مصرف می‌کند
وی با بیان اینکه اکنون ایران در شرایط بحرانی قرار دارد و باید میزان مصرف در بحث گاز را مورد توجه قرار دهد، گفت: ایران به تنهایی به اندازه کل اتحادیه اروپا گاز مصرف می‌کند و این مصارف بی رویه باید اصلاح شود و مسئولان باید برای آن راهکارهایی را در نظر بگیرند.
باید مانع افت فشار در پارس جنوبی شویم
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با تاکید بر لزوم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز کشور، گفت: چندی پیش بحث افت فشار گاز در پارس جنوبی مطرح شد، نباید اجازه دهیم که این اتفاق بیفتد و لازم است فشار افزایی صورت بگیرد؛ اگر این اتفاق بیفتد نه تنها گاز تولید نمی‌شود، بلکه تولید میعانات نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
حسینی با بیان اینکه باید پروژه فشار افزایی اتفاق بیفتد، گفت: انجام چنین پروژه‌هایی نیازمند سرمایه و تکنولوژی است، باید دست از غفلت برداریم و یک توافق ملی صورت بگیرد و انقدر گفته نشود که سرمایه‌گذار خارجی بد است، باور کنید که معامله و تعامل با شرکت‌ها و موسسات خارجی که هر کدام یک لابی بزرگ هستند، به نفع ما خواهد بود. به گفته این کارشناس ارشد حوزه انرژی بر اساساس قراردادهایی که برای توسعه میادین نفتی و گازی منعقد شد، درآمد آنها از میادین به طور متوسط تنها پنج درصد بود که این عدد پایین ترین رقمی است که در دنیا وجود دارد.
حسینی با بیان اینکه اگر مذاکره‌کننده آشنا به صنعت نفت وجود داشته باشد، به هیچ عنوان در قراردادها بازنده نخواهیم بود، گفت: ایران جاذبه‌های بسیار بالایی دارد که می‌تواند سرمایه‌ها را جذب کند؛ ترکیه بدون داشتن نفت و گاز از طریق ترانزیت توانسته نقش اول را در منطقه ایفا کند.
وی با بیان اینکه فرصت‌های ترانزیت و سرمایه‌گذاری را از دست داده‌ایم و این موضوعات دردآور است، گفت: برای رسیدن به خودکفایی ابتدا باید در یک نقطه قوت قرار بگیریم، باید سرمایه‌گذاری انجام شود و باتوجه به اینکه سرمایه‌های داخل کشور نمی‌تواند جوابگو باشد باید به سمت سرمایه‌گذار خارجی برویم، تئوری ما این بود که شرکت‌های داخلی در کنار شرکت‌های خارجی قرار بگیرند و بعد از گذشت زمانی خودشان حرف اول را بزنند.