آرمان‌ملی: ارزهای دیجیتال هم فرصت و هم تهدیدهایی برای اقتصادهای جهانی به‌ویژه در اقتصادهایی که زیرساخت‌های ضعیفی دارند فراهم کرده است، برخی از کارشناسان اقتصادی با نگرانی درباره آینده ارزهای دیجیتال حرف می‌زنند و برخی آنها را فرصتی برای افزایش فرصت‌های تولید پول و رشد اقتصادی می‌دانند، با این حال هر روز اقبال برای دستیابی به ارزهای دیجیتال بیشتر می‌شود و افراد بیشتری با سرمایه‌های کم یا زیاد به سمت استخراج آن می‌روند. تا امروز در کشورهای مختلف بانک‌های مرکزی نسبت به ارزهای دیجیتال نگاه‌های شبهه‌برانگیری داشته و دارند و در کشور ما هم این موضوع صدق می‌کند، یعنی بانک‌مرکزی همچنان برخلاف همه نظراتی که درباره استفاده از این ارزها وجود دارد هیچ تاییدیه‌ای برای آن نداده است.
موضوعی که به اعتقاد کارشناسان نبود بستر مناسب برای انجام مبادلات رمز ارزها در سیستم بانکی باعث شده تا عملا با افزایش حجم مبالات در این حوزه شاهد خروج سرمایه‌ها از کشور باشیم؛ فارغ از این رویکرد جهانی به‌سمت استفاده از رمزارزها در مبالات روزمره حرکت کرده و حتی در کشوری مثل چین برخی از شرکت‌ها نسبت به انجام پرداخت‌ها از این طریق اقدام کرده‌اند و این روند به‌صورت انجام معاملات خودروهای خارجی با استفاده ارزهای دیجیتال در داخل ایران نیز رقم خورده است از همین‌رو به‌نظر می‌رسد که استفاده از ارزهای دیجیتال نیازمند برنامه‌ریزی و بررسی‌های دقیق است و نباید بدون توجه به وضعیت اقتصادی کشورها استفاده از آن در اقتصاد رواج پیدا کند.
هشدارهای جهانی در مورد رمزارزها
وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان در این‌باره به «آرمان‌ملی» گفت: «من به‌عنوان دانش‌آموخته اقتصاد اعتقادی به رمزارز ندارم، مساله این است که رمزارزها پشتیبان و پشتوانه ندارند و الان هم بانک‌مرکزی بسیاری از کشورهای رمزارزها را نپذیرفتند. چند روز پیش رئیس کل بانک‌مرکزی بریتانیا و رئیس فدرال رزرو آمریکا درباره رمزارزها هشدار دادند.» او ادامه داد: «مساله این است که رمزارزها ارزش ذاتی ندارند، زمانی در مورد واحدهای پولی نظیر دلار و یورو و ریال صحبت می‌کنیم که پشتوانه دارند و پشتوانه آنها اقتصاد و دارایی‌های کشورها نظیر طلا و ذخایر ارزهای مختلف، وضعیت تجارت و منابع طبیعی است ولی سوال بنیادی این است که پشتوانه بیت‌کوین چیست؟ بیت‌کوین هیچ پشتوانه‌ای جز اعتماد افراد صاحب بیت‌کوین هستند.» شقاقی‌شهری افزود: «بیل گیتس اخیرا درباره آلایندگی‌ای که تولید بیت‌کوین دارد هشدار داده است؛ او معتقد است اینگونه ارزهای دیجیتال نوسانات بسیار بالایی دارند و باید مراقب باشند.
ایلان ماسک، هم در حال نوسان‌گیری است و با زیرپا گذاشتن اخلاق اقتصادی اعلام کرد که 1.5 میلیارد دلار بیت‌کوین خریده و مردم می‌توانند خودروهای زیرمجموعه شرکت تسلا را با بیت‌کوین خریداری کنند، ولی چند روز پیش توئیت و اعلام کرد که حاضر نیست که خودروهای تسلا با بیت‌کوین به فروش برسند در ضمن به‌دلیل آلایندگی بیت‌کوین می‌خواهد از حمایت از این ارز دیجیتال دست بکشد که این موضوع باعث ریزش سنگین آن شد و به حدود 47 هزار دلار رسید.»
تولید رمزارزهای متعدد در آینده!
این اقتصاددان معتقد است: «رمزارزهایی که پشتیبان ندارند قطعا آینده روشنی هم نخواهند داشت؛ شاید در آینده رمزارزهایی تولید شوند که پشتیبان دارند. به‌عنوان مثال فیسبوک، واتساپ، آمازون یا مایکروسافت رمزارز بدهند؛ اینها شرکت‌های فراملیتی هستند که یک تا دو میلیارد کاربر دارند. در این صورت پشتوانه این ارزدیجیتال اعتبار یا دارایی‌های این شرکت‌ها محسوب می‌شود. سوال من این است آیا نمی‌توانیم در آینده هزاران ارزدیجیتال مانند بیت‌کوین تولید کنیم؟» او تصریح کرد: «قطعا هرچقدر تعداد رمزارزها بیشتر شود قیمت و ارزش آنها کاهش می‌یابد. طلا و بیت‌کوین باهم متفاوت هستند و میزان طلا بسیار محدود بوده و تمام طلای اکتشاف شده یک ساختمان 20 در 20 در 20 مترمربع است و رشد استخراج طلا هم یک و نیم در 100 در سال است و مشابهی هم برای طلا وجود ندارد ولی بیت‌کوین و امثال آنها هم قابل تولید به میزان فراوان هستند ضمن اینکه همانطور که گفتم هیچ پشتیبانی نداشته و اعتماد و ارزش ذاتی هم ندارد.»
شقاقی‌شهری اضافه کرد: «به همین دلیل است که مقامات بانک‌های مرکزی دنیا در این باره هشدار می‌دهند و اداره چنین شرایطی برای وضعیت سیاست‌های پولی جهانی هم غیرممکن است. در نظر داشته باشید وقتی بیت‌کوین‌های مختلفی در دنیا تولید شود برای اینکه قابل خریدوفروش باشد باید مابه‌ازای آن کالا در دنیا وجود داشته باشد یعنی بیت‌کوین می‌دهید و کالا می‌خرید.» او ادامه داد: «وقتی تعداد رمزارزها از حدی بگذرد خود کالاها و خرید خدمات را با مشکل مواجه می‌کند به این دلیل که باید سیاست‌های پولی و بخش واقعی اقتصاد هماهنگ باشد. بانک‌های مرکزی در دنیا سعی می‌کنند سیاست‌های پولی و بخش واقعی اقتصاد را همانگ کنند و اگر این هماهنگی اتفاق نیفتد پول بی‌ارزش می‌شود؛ هیچ مدیریتی پشت ارزهای دیجیتالی نیست و این اتفاق برای آینده بخش واقعی اقتصاد هم خطرناک می‌شود».
خروج سرمایه اجتناب‌ناپذیر است
شقاقی‌شهری تاکید کرد: «بانک‌مرکزی و وزارت اقتصاد در کشورمان نسبت به این موضوع بسیار منفعل عمل کردند؛ دستورالعمل‌ها و نهادسازی‌ها وجود ندارد و تاخر زمانی هست و این برای کشور ما هم خطرناک است.»
او در پاسخ به این سوال که در این وضعیت گفته می‌شود در دوران تحریم به ایران کمک کند؛ توضیح داد: «این انحراف است؛ تحریم که همیشگی نیست و از طرفی قرار نیست که ما مسیر اشتباه را طی کنیم. حالا ممکن است که در دوره‌ای شدت تحریم‌ها افزایش یابد و اداره کشور با مشکل مواجه شود در این دوران دولت می‌تواند شرکت‌های خصوصی‌ای را برای استخراج بیت‌کوین تعیین کند تا با آن کالا وارد کنند که بحث دیگری است که می‌تواند تحت نظارت و قواعد و تعریف دولت صورت می‌گیرد؛ در حال حاضر وضعیت رمزارزها در کشور ما رها شده است.»
این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که در حال حاضر می‌توانیم بگوییم که نبود پشتیبان رمزارزها و تردد بانک‌مرکزی به این و آن و در مقابل اشتیاق برای استخراج؛ باعث خروج ارز از کشور می‌شود؛ گفت: «طبیعتا همینطور می‌شود، بدون نهادسازی و آگاه‌سازی و دستورالعمل و قواعد می‌توانیم شاهد خروج سرمایه هم باشیم؛ یعنی افراد بیت‌کوین بخرند و تولید کنند و مبتنی بر آن مثلا در ترکیه زمین و خانه بخرند. همه اینها می‌تواند به خروج سرمایه منجر شود. به همین دلیل می‌گویم ما تاخر زمانی داریم و این خطرناک است.»