یک دهه پیش خبر توسعه خودروی برقی اَپل هیاهوی زیادی به پا کرد و قبل از آن که چنین خودرویی رنگ آفتاب را ببیند، به یک باره متوقف شد. اما حالا رسانه های معتبری مثل وال استریت ژورنال و سی ان بی سی خبر از بازگشت اَپل به مسابقه می دهند. اما این بار هم می تواند به نتیجه نرسد.
مانند همیشه، اَپل از اظهار نظر خودداری می کند و دوست ندارد تا زمانی که توان تحویل محصول به مشتری را پیدا نکرده در باره آن حرف بزند. اَپل به ندرت در باره محصولات آینده خود اطلاع رسانی می کند.
با توجه به این که اَپل در حال حاضر ارزشمندترین کمپانی دنیا است و ارزش آن از 2.3 هزار میلیارد دلار عبور کرده، هر محصول جدیدی هم که در راه داشته باشد، حتماً خیلی جدی می گیرد.
دان آیویس Dan Ives از تحلیل گران مؤسسه مالی ودبوش Wedbush می گوید: «باور ما این است که پرسش این نیست که آیا اَپل وارد مسابقه خودروهای برقی می شود یا نه. سؤال این است که: 'چه زمانی' وارد این بازی می شود.»
اگر فرض را بر این بگذاریم که این اتفاق حتماً می افتد، همه کنجکاو هستند که چه شکلی خواهد بود؟ چقدر قیمت گذاری می شود؟ چه قدر با محصولات بازار متفاوت خواهد بود؟
با توجه به تخصصی که اَپل در زمینه باتری های محصولات الکترونیکی پیدا کرده است طبیعی است که این تخصص را در بخش خودروها هم به کار بگیرد.
آدام جوناس از تحلیلگران مورگان استنلی می گوید: «سطح بعدی که به احتمال زیاد اَپل وارد آن می شود و قواعد بازی را تغییر می دهد ورود به عرضه فناوری های باتری خودرو است.»
اما واقعیت این است که باتری مخصوص خودرو خیلی با باتری وسایل الکترونیکی مثل تلفن همراه و تبلت فرق دارد. تبلت یا لپ تاپ شما هیچ وقت تمام شب را زیر باران نمی ماند.
ممکن است اَپل مثل همه محصولات دیگرش که با حرف i در زبان انگلیسی شروع می شود (آیفون، آی پد، آی مک و غیره) شاید حدس شما هم این باشد که نام آن را آی کار iCar می گذارد. اما به احتمال زیاد این نام برای محصول چند ده هزار دلاری مناسب نباشد. بار اولی که خود اَپل اقدام کرده بود و رنگ آفتاب را ندید، نام پروژه را «پروژه تایتان» گذاشته بود اما در سال 2016 ناگهان متوقف شد. همین قدر می دانیم که نام آن تایتان هم نخواهد بود چون این نام را نیسان برای وانت تمام قد خود انتخاب کرده است.
اما در مورد قیمت، سؤال این است که آیا محصول ارزانی از کمپانی اَپل دیده اید؟ پس انتظار خودروی ارزان برقی اَپل که منتفی است. هیچ کس هم هنوز حدس و گمانی را مطرح نکرده است. حتی هنوز کسی پیش بینی هم نکرده است که چه سگمنتی از بازار هدفگذاری شده است و ما نمی دانیم خودروی سواری است، کوچک است، شاسی بلند است یا وانت یا ون. شاید هم اصلاً ایده کاملا جدیدی از خودرو باشد. این را در نظر بگیرید که قیمت یک خودروی متوسط در بازار آمریکا در حال حاضر بر اساس ادموندز –از معتبرترین وبسایت های قیمت خودرو در آمریکا- حدود 40 هزار دلار است. به بیان دیگر انتظار نداشته باشید که خودروی اَپل زیر این قیمت باشد.
تا حدودی در اخبار معلوم شده است که چه کسی متولی مونتاژ خودروی کمپانی اَپل خواهد بود. در اخبار رسانه های مختلف آمده است که مذاکره ها با هیوندایی-کیا در جریان است و قرار است اَپل 3 میلیارد دلار در کارخانه کیا در جورجیای آمریکا سرمایه گذاری کند.
جنوبی شرقی ایالات متحده از این جهت برای خودروسازان خارجی محبوبیت و مطلوبیت پیدا کرده است که احتمال دخالت اتحادیه کارگری مثل غرب و شمال آمریکا کمتر است. در ایالات میشیگان آمریکا مخصوصاً در دیترویت، اتحادیه کارگری، نماینده کارگران در جنرال موتورز، فورد و فیات کرایسلر [که جدیدا با اتحاد با پژو-سیتروئن نام جدیدش استلانتیس شده است] هستند.
کریس مک نالی Chris McNally از شرکت مشاوره ای اورکور آی اس آی Evercore ISI می گوید شرکت های دیگری به عنوان پیمانکاران اَپل مطرح شده اند مثل شرکت بین المللی ماگنا Magna . ماگنا تجربه زیادی در انجام پروژه های تولید خودروی برای مشتریان دارد.
تقریباً همه خودروسازان بزرگ دنیا به فکر این هستند که سهم قابل قبولی از خودران ها [خودروهای بدون نیاز به راننده] داشته باشند و جای شگفتی خواهد بود که کمپانی مهمی مثل اَپل برای این سهم از بازار برنامه ای نداشته باشد و کاری انجام نداده باشد. اما جوناس می گوید: «انتظار فرمان در این خودرو نداشته باشید. اصلاً قابل تصور نیست اَپل وارد بازار خودرو شود و در طراحی آن قرار باشد در فرایند رانندگی انسان مداخله ای داشته باشد. هر وقت اَپل روی گوشی های هوشمند دکمه کار گذاشت آن وقت می توان انتظار داشت که خودروهای طراحی اَپل دکمه فیزیکی و پلاستیکی داشته باشد و در این خودرو سیم کشی دیده شود.» اما همان طور که می دانیم، بشر فاصله خیلی زیادی با تحقق رؤیای خودران هایی دارد که اصلا نیازی به راننده نداشته باشند و خطا و تصادف به صفر رسیده باشد.
حالا سؤال دیگر این است که چه زمانی دست مشتری را می گیرد؟ این را می دانیم که به این زودی نخواهد بود. ایویس می گوید خیلی زود هم که از راه برسد، زودتر از سال 2024 نخواهد بود. که آن هم غیرمحتمل به نظر می رسد. برای کمپانی مشابه، یعنی تسلا، حداقل بین زمان تصمیم گیری و زمان تحویل به مشتری دو سال وقت لازم است.
به طور طبیعی از زمان طراحی روی کاغذ تا زمان تحویل محصول جدید بین 3 تا 5 سال وقت لازم است. این در واقع بدون در نظر گرفتن موانع حقوقی شماره گذاری و حل مسئله هایی مثل تولید باتری و غیره است.
ایویس اعتقاد دارد که چهار آینده از لحاظ سیاسی به ویژه با رویکرد دولت کنونی در آمریکا، دوران طلایی خودروهای برقی خواهد بود. انتظار می رود مشوق هایی از طرف دولت برای کاهش آلایندگی هم بر تسریع تولید خودروهای برقی و خودران ها مؤثر واقع شوند.
در نهایت، این سؤال باید پاسخ بگیرد که آیا ممکن است دوباره به طور ناگهانی مثل دفعه قبل این پروژه هم متوقف شود. جواب مثبت است. بار قبل هم اَپل به دلیل آن که نتایج راضی کننده نبود، پروژه را متوقف کرد و این بار هم استثنا نیست.
اَپل به این زودی و به این سادگی دچار بی پولی نمی شود و اگر کار روی خودروهای برقی را شروع کند، بی پولی مانع پیشرفت آن نخواهد بود، اما نتیجه نامطلوب یا غیرمطمئن می تواند باعث توقف این رؤیا شود.