خرید واکسن کرونای اسپوتنیک روسی ازسوی ایران این روزها واکنش‌های مختلفی را میان مردم و جامعه پزشکی درفضای مجازی و جامعه برانگیخته است.
واکنش‌هایی که بیش از هر چیز حاکی از نگرانی از کارآمد بودن این واکسن است. سه‌شنبه هفته قبل بود که محمدجواد ظریف که به مسکو سفر کرده بود، در نشست خبری مشترک با سرگئی لاوروف همتای روس خود از ثبت واکسن روسی کرونا با نام «اسپوتنیک وی» در ایران خبر داد. ظریف با بیان تایید این واکسن از سوی مقامات بهداشتی ایران نسبت به خرید هرچه زودتر این واکسن از روسیه اظهار امیدواری کرد. دو روز بعد یعنی ۹ بهمن‌ماه کیانوش جهانپور رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، از صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن روسی کرونا در ایران خبر داد.
به‌دنبال انتشار خبر خرید این واکسن از روسیه برخی نگرانی‌ها نسبت به موثر بودن این واکسن مطرح شد. نگرانی‌ای که با سخنان مینو محرز، عضو کمیته ستاد مقابله با کرونا در گفت‌وگو با روزنامه جهان صنعت تشدید شد. محرز در آن گفت‌وگو گفته بود از انتخاب این واکسن به هیچ عنوان راضی نیست و تهیه و واردات آن توسط دولت را از شانس بد مردم ایران دانسته بود. او همچنین با بیان اینکه هیچ اطلاعاتی از این واکسن منتشر نشده است، در حالی که واکسن کرونا باید دارای استاندارد‌های جهانی باشد تاکید کرده بود که به‌عنوان یکی از اعضای کادر درمان این واکسن را تزریق نمی‌کند.
البته این تنها مینو محرز نیست که به خرید این واکسن واکنش نشان داده است. محمدرضا هاشمیان فوق‌تخصص بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری هم درباره تهیه واکسن روسی در گفت‌وگویی با روزنامه جهان‌صنعت گفته است شش ماه پیش وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو با درخواست ما مبنی بر واردات تعدادی واکسن روسی برای کادر درمان مخالفت کردند. به گفته وی اگر قرار بود واکسن روسی وارد کنند چرا از همان شش ماه پیش اقدامی انجام ندادند و دست روی دست گذاشتند تا هزاران تن فوت کنند. هاشمیان همچنین در این گفت‌وگو با بیان اینکه گفته‌های دکتر محرز برای همه سندیت دارد گفته است اگر ایشان واکسن روسی را قبول ندارد، حتما اطلاعات دقیق‌تری نسبت به من دارد.
در کنار این سخنان بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی از جمله توییتر نیز خواهان خرید واکسن کرونای تایید شده از سوی سازمان جهانی بهداشت برای مردم ایران شده‌اند. مرگ مهرداد میناوند، فوتبالیست مشهور و بستری شدن علی انصاریان دیگر فوتبالیست ایرانی در بیمارستان به‌دلیل ابتلا به کرونا موجب به راه افتادن این کارزار و درخواست چهره‌های معروف از جمله علی دایی و دیگر چهره‌ها نظیر مصطفی معین رئیس شورای‌عالی نظام پزشکی برای خرید واکسن تا‌ییدشده و استاندارد شد. در ادامه واکنش‌ها حسین کرمانپور، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با سلامت‌نیوز تاکید کرد: هر واکسنی که معتبر باشد و از نظر مجامع علمی و داخلی از جمله سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و داروی کشور تاییدیه داشته باشد قابل استفاده و مورد تایید است. همچنین به گزارش آعتماد آنلاین، حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم، گفت که او نیز واکسن روسی نمی‌زند. وی افزود: واکسن مساله سیاسی نیست و نباید براساس نزدیکی سیاسی درباره امنیت و تایید آن قضاوت کرد.
به‌رغم این نگرانی‌ها و واکنش‌ها نسبت به خرید واکسن روسی کرونا، کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو و رئیس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت در سخنانی در گفت‌وگو با روزنامه جهان صنعت گفت: محرز شأنی برای ارزیابی واکسن‌های دیگر ندارد چنان که ورودی در این موضوع هم نداشته است. به گزارش انتخاب او در ادامه همچنین گفت که مرجع تایید واکسن از جمله واکسن داخلی که ایشان مسوول کارآزمایی بالینی آن هستند، هم سازمان غذا و دارو است. جهانپور روز گذشته در گفت‌وگو با «ایسنا» نیز در ادامه واکنش‌هایش به سخنان مینو محرز گفت: متاسفانه برخی از اظهارات در رابطه با واکسن کووید که مجوز مصرف اضطراری در کشور دریافت کرده، غیر‌حرفه‌ای است و اخلاق حرفه‌ای در آن رعایت نشده و در برخی موارد نیز شائبه علایق و تعارض منافع وجود دارد. سخنگوی سازمان غذا و دارو ضمن دفاع از واکسن «اسپوتنیک V» تاکید کرد: در مجموع «اسپوتنیک V» شرایط یک واکسن قابل‌قبول برای شروع واکسیناسیون را دارد و چه بسا بر برخی همتایان خود برتری‌هایی تا امروز داشته است. وی افزود: واکسن اسپوتنیک فعلا در زمره ۱۰ واکسنی است که فرآیند تایید و ورود به سبد کوواکس را سابمیت کرده و توسط WHO در دست بررسی است اما کوواکس هنوز توزیع واکسنی نداشته است. او ادامه داد: در مجموع هیچ کدام از واکسن‌های موجود و در دسترس علیه کووید-۱۹، فاز چهارم بالینی را طی نکرده‌اند، اما با توجه به هزینه اثربخشی برآوردشده، فاز چهارم عملا نادیده گرفته می‌شود تا واکسن‌ها سریع‌تر به تولید انبوه برسند. جهانپور در توییتی هم نوشت: «ورود اسپوتنیک وی به‌عنوان اولین واکسن موفق ثبت شده کرونا در جهان و اولین واکسن کرونای دارای مجوز مصرف در ایران، با توجه به زیرساخت کم‌نظیر این صنعت در روسیه و هدف‌گذاری ایران می‌تواند آغازی بر همکاری مشترک دو کشور و کسب جایگاه درخور در حوزه بیوتکنولوژی و صنعت واکسن‌سازی در جهان باشد.» در میانه این اختلافات بر سر واکسن روسی کرونا، روز گذشته کاظم جلالی سفیر ایران در فدراسیون روسیه با بیان اینکه قرارداد خرید و همچنین تولید مشترک واکسن روسی «اسپوتنیک وی» بین تهران و مسکو امضا شد، اعلام کرد اولین محموله این واکسن تا ۱۶ بهمن به ایران ارسال خواهد شد. به گزارش «ایرنا» وی همچنین گفت محموله دوم تا آخر بهمن و محموله سوم هم تا دهم اسفند ارسال می‌شود و همین روال هر دو هفته و یک ماه بین ما و روسیه برای ارسال محموله‌های واکسن به داخل ایران ادامه خواهد یافت. جلالی همچنین گفت که طرف روس و ما توافق کردیم این واکسن در داخل ایران نیز به شکل مشترک تولید شود. اسپوتنیک وی نخستین واکسن ضدکرونای روسیه است که توسط مرکز ویروس‌شناسی گاملیا وابسته به وزارت بهداشت روسیه در مسکو ساخته شده است. اسپوتنیک وی مراحل پایانی آزمایش بالینی (آزمایش روی انسان) را می‌گذراند و تا‌کنون ۳۸ هزار فرد داوطلب در روسیه با تزریق دز اول تحت آزمایش قرار گرفته و به حدود ۳۴ هزار داوطلب هم دز دوم این واکسن تزریق شده است. یکی از نگرانی‌ها نیز ناشی از عدم گذراندن تمام مراحل لازم برای خرید و استفاده از آن برای واکسیناسیون عمومی است.
هشدار در مورد کاهش رعایت پروتکل‌ها
اما در شرایطی که هنوز ایران موفق به خرید واکسنی که برای مردم اطمینان‌بخش باشد نشده، ازسوی دیگر به‌دلیل کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی که بخشی از آن به نوع عملکرد دولت در کاهش محدودیت‌ها بازمی‌گردد، در حال ورود به موج چهارم کروناست. موضوعی که چندروزی است مکرر از سوی مقامات وزارت بهداشت و حتی رئیس‌جمهوری درمورد آن هشدار داده می‌شود. آنچه مقامات مسوول را نگران کرده افزایش مجدد ورودی بیمارستان‌ها است.
در همین راستا روز گذشته حسن روحانی رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط مردم درباره آغاز موج چهارم کرونا در کشور هشدار داد و گفت: خدای ناکرده اگر در بهمن و اسفند خوب مراعات نکنیم با محدودیت‌هایی مواجه خواهیم شد. سیما سادات‌لاری سخنگوی وزارت بهداشت، هم از کاهش میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور خبر داد و گفت: کمترین میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی مربوط به استان‌های تهران، خوزستان، سیستان و بلوچستان و مازندران است.
قرنطینه ۱۴روزه مسافران اجباری شد
در همین حال با توجه به خطر شیوع مجدد کرونا در کشور و بازگشت به شرایط قبل، روز گذشته سعید نمکی وزیر بهداشت در نامه‌‌ای به علیرضا رئیسی معاون بهداشت این وزارتخانه بر ضرورت افزایش و تقویت واحدهای نمونه‌گیری تست کرونا در تمامی مبادی ورودی هوایی، زمینی و دریایی تاکید کرد. علیرضا رئیسی نیز با اشاره به افزایش میزان موارد ابتلا به کرونا در اروپا و آمریکا از تشدید مراقبت‌ها در مبادی ورودی کشور خبر داد. به گزارش «ایسنا» وی افزود: تا پیش از این تنها مسافران ورودی کشورهای اروپایی باید با تست منفی وارد کشور می‌شدند از الان مصوب شد همه کسانی که می‌خواهند از هر کشوری حتی کشور همسایه وارد کشور شوند، باید با تست منفی pcr وارد کشور شوند. همچنین تصمیم داریم از تمام مسافران ورودی مجددا تست گرفته شود از طرفی اگر مسافری از اروپا وارد کشور می‌شود باید علاوه‌بر تست منفی که از او می‌گیریم، ۱۴ روز در خانه قرنطینه باشند.
منع تردد به برخی شهرهای زرد
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، در ادامه سخنانش تصریح کرد: ازجمله مصوبات روز گذشته ستاد مقابله با کرونا منع تردد در برخی شهرهای زرد است که مسافرپذیر هستند و محدودیت باید اعمال کنیم که منع تردد وجود داشته باشد مشابه حالتی که قبلا در شهرهای نارنجی اعمال می‌شد. رئیسی در عین حال گفت: اگر اوضاع تحت کنترل و نظارت باشد و مسافران کنترل شوند و هیچ فرد مثبتی در بین مسافران نباشد و در ورودی هتل‌ها کنترل شوند، هموطنان می‌توانند در تعطیلات نوروز به مسافرت بروند البته به شرطی که در یکی، دو ماه مانده به پایان سال وضعیت را ثابت نگه داریم.