صنعت نفت و گاز متشکل از شرکت‌هایی است که در زمینه اکتشاف، استخراج، پالایش و حمل و نقل محصولات و فرآورده‌ها مشارکت دارند. این صنعت همچنین شامل شرکت‌هایی که خدمات حفاری و نگهداشت می‌دهند، نیز می‌شود. در سطح جهانی مهم‌ترین شرکت‌های فعال در صنعت نفت و گاز را با نام «Big oil» می‌شناسند و این نامی است که برای توصیف 6 یا 7 شرکت بزرگ نفت و گاز بین‌المللی در جهان به کار می‌رود؛ بی پی، شورون، انی، اکسان موبیل، رویال داچ شل، توتال و در نهایت کمپانی کونوکو فیلیپس. به آنها «supermajors» نیز گفته می‌شود. این اصطلاح بر قدرت اقتصادی و تأثیر آنها بر سیاست، بویژه در ایالات متحده تأکید دارد.
بسیاری از سرمایه‌گذاران جهان، هر روز سهام این شرکت‌ها را چک می‌کنند و برخی از این کمپانی‌ها درآمدی دارند که شاید یک کشور تولیدکننده نفت نتواند آن را طی یک سال ایجاد کند؛ درآمدی که از محل فروش تکنولوژی و مدیریت به جهان انرژی به دست می‌آید.
اما کرونا همان طور که اقتصاد کشورهای جهان را تحت تأثیر خود قرار داد، روی درآمد و سوددهی غول‌های نفتی جهان نیز اثر کرد. با نگاهی جامع‌تر می‌توان دید که درآمد نه تنها این 7 شرکت بزرگ یادشده بلکه درآمد تمام شرکت‌های نفتی در سال جاری میلادی افت کرده است.
کاهش سود سهام و تغییر در برنامه‌های آتی
شرکت‌ها برای اینکه نقدینگی خود را حفظ کنند، سود سهام را کم کرده‌اند. مانند شرکت «بی‌پی» که برای نخستین بار طی یک دهه گذشته اقدام به کاهش سوددهی کرده و پس از بحران شیوع کووید19 حتی در برنامه‌های آتی خود نیز دست به بازنگری زده است. آن طور که اخبار انتشار یافته از این شرکت نشان می‌دهد، «بریتیش پترولیوم» دیگر در حوزه‌هایی مانند کشف نفت سرمایه‌گذاری نمی‌کند و به طور کلی می‌خواهد سرمایه گذاری در حوزه کم کربن را جایگزین بخشی از فعالیت‌های خود در سال‌های آتی کند.
تحلیلگران می‌گویند که شاید تصمیم‌هایی این‌چنین در دهه آتی ساختار «Big oil» را تغییر دهد. مثلاً با خروج کمپانی «بی‌پی» انگلیس از این جمع همراه باشد. از این طریق، اگرچه کاهش تقاضای نفت ناشی از همه‌گیری کرونا، بحران آب و هوا را برطرف نکرد اما این می‌تواند صنعت نفت را مجبور به سرعت بخشیدن به تغییر جهت از سوخت‌های فسیلی به سمت انرژی‌های نو کند.
اکنون زمان یک خرید عالی است
تحلیلگران بازارهای سهام در سطح بین‌المللی این روزها یک توصیه به سرمایه‌گذاران می‌کنند. آنها پیشنهاد می‌کنند که سرمایه‌گذاران سهام شرکت‌های بزرگ نفت را خریداری کنند و می‌گویند که الان بهترین زمان است.
در این باره نشریه «فوربز» می‌نویسد: سهام شرکت‌های بزرگ نفتی به خاطر همه‌گیری کرونا امسال با بیش از یک سوم کاهش همراه بوده است. با وجود آنکه نفت خام از پایین‌ترین سطح خود در ماه آوریل دور شد و بهبود یافت (در ماه آوریل در واقع تجربه قیمت منفی برای نفت رقم خورد) اما هنوز ارزش سهام شرکت‌ها تجدید نشده و پیش‌بینی می‌شود که در سال 2020 بتوان با 30 درصد تخفیف سهام غول‌های نفتی را خرید.
در این مدت سهام «اکسان موبیل» از میانگین صنعتی «داو جونز» خارج شد. اکسان، شورون و سایر بازیکنان بزرگ و کوچک، در حال کاهش هزینه‌های سرمایه ای خود هستند.
«اکسان» و «شل» امسال دو فصل منفی پشت سر هم را سپری کرده‌اند و شورون نیز در سه ماهه دوم 2020 ضرر کرده است. شل حتی سود سهام خود را کاهش داد.
در همین حال، حرکت و توسعه انرژی‌های جایگزین همچنان ادامه دارد. بر اساس اطلاعات اداره اطلاعات انرژی امریکا EIA، تولید انرژی خورشیدی از تقریباً هیچ در سال 2005 میلادی به 90 میلیارد کیلووات ساعت در سال گذشته افزایش یافت و انرژی بادی نیز به 300 میلیارد کیلووات ساعت رسید. اما مختصری از وضعیت شرکت‌های نفت و گاز این است: منابع انرژی مبتنی بر سوخت‌های فسیلی تمام و منقرض نمی شوند. EIA تخمین می‌زند که تا سال 2050 میلادی، انرژی‌های تجدید پذیر 28 درصد از مصرف جهانی انرژی را تشکیل دهند، تقریباً دو برابر مقدار سال 2018 (15 درصد). درست در پشت سر آن: نفت با 27 درصد (کاهش 32 درصدی) و سپس گاز طبیعی که در سه دهه در دامنه 22 درصد ثابت می‌ماند، قرار دارند. اما همه اینها پیش‌بینی است و تنها می‌توان گفت که همچنان نفت در قرن کنونی یکی از منابع مهم تأمین انرژی است.
آخرین وضعیت سهام شرکت‌های بزرگ
با نگاهی دقیق تربه سهام شرکت‌های بزرگ نفتی می‌توان فهمید که بدترین دوره ارزشی اغلب این شرکت‌ها از 1998 میلادی تاکنون مربوط به ماه مارس 2020 ( اسفندماه 1398) یعنی در اوایل همه گیری ویروس کروناست.
در این میان وضعیت شرکت‌هایی که در بخش بالادست صنعت نفت و گاز فعال هستند، هنوز مطلوب نشده و به همین خاطر در زیان به سر می‌برند. بازار اکتشاف و تولید خراب است و شرکت‌هایی که تمرکز اصلی شان روی این بخش است، در یک بحران جدی به سر می‌برند.
به این ارقام درباره شرکت‌های Big oil دقت کنید: «ارزش سهم شرکت بی پی از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون از 500 پوند انگلیس به 263 پوند رسیده است. ارزش هر سهم شرکت شورون نیز در این بازه زمانی از 120 دلار به 81 دلار امریکا افت کرده است. سهم شرکت انی ایتالیا نیز در این مدت از 15 یورو به 7.6 یورو رسیده است. هر سهم اکسان موبیل نیز از 70 دلار امریکا به 39 دلار سقوط کرده است. سهم رویال داچ شل هم در ابتدای 2020 حدود 27یورو بوده اما الان 12 یورو معامله می‌شود. هر سهم شرکت توتال فرانسه نیز 50 یورو در ابتدای 2020 به 33 یورو رسیده است و در نهایت هر سهم کمپانی کونوکو فیلیپس نیز از 68 دلار در ابتدای سال میلادی به 35.8 دلار در روز گذشته سقوط کرده است.»
این درحالی است که قیمت نفت از کانال 60 دلار به کانال 40 دلار برای هر بشکه رسیده و از کف قیمت‌ها در ماه آوریل فاصله معناداری گرفته است. ارقام مربوط به ارزش سهام شرکت‌های نفتی نشان می‌دهد که آنها به نسبت تنوعی که در خدمات‌شان داده‌اند، از همه‌گیری کووید19 تأثیر پذیرفته‌اند. به این ترتیب که هرچه تنوع بیشتر است، کاهش ارزش کمتر می‌شود.
در این خصوص فریدون برکشلی رئیس دفتر مطالعات انرژی وین به «ایران» می‌گوید: «به طور میانگین با همه‌گیری ویروس کرونا، ارزش سهام ۱۰ شرکت بزرگ ۲۳ درصد افت کرده است. اما این رقم برای همه یکسان نیست؛ چراکه عملکردهای آنها یکسان نیست. برای مثال کمپانی اکسان موبیل از این بحران بیشتر ضربه خورده است؛ چراکه بخش بالادستی، بخش غالب فعالیت‌های این شرکت است. شرایط برای شرکتی مانند توتال بهتر است، چراکه فعالیتش در بالادست و پایین دست تقریباً برابر است. لذا تمام شرکت‌ها تحت تأثیر این بحران قرار گرفته‌اند اما هر کدام بر اساس نوع فعالیت‌شان.»/ روزنامه ایران
 | ارزش سهام غول‌های نفتی جهان نصف شد | چهارشنبه، ۱۹ شهریور ۱۳۹۹ - ۰۸:۰۷:۳۶ کدخبر:۷۵۵۵۴ |