سارا گلچین/ صمت: پولشویی که نزدیک به 2 تریلیون دلار در هر سال از پول کل مردم جهان را می‌بلعد، اثری فزاینده و مخرب بر کشورهای سراسر جهان می‌گذارد. پولشوها از اساس پس از هر بار پولشویی روش‌های پیچیده‌ای را برای مخفی کردن فعالیت‌های خود پیدا می‌کنند.
پژوهش‌های تازه نشان می‌دهد که پولشویی اثر قابل توجهی بر زندگی افراد یک جامعه می‌گذارد چراکه باعث افزایش نرخ ملک، مالیات‌ها و حق بیمه می‌شود و به فعالیت‌های مجرمانه دیگری چون تجارت مواد مخدر و تروریسم بین‌المللی نیز کمک می‌کند.همین دلایل باعث شد که در سال ۱۹۸۹ میلادی (۶۷-۱۳۶۶) با ابتکار سران جی۷ یا همان ۷ اقتصاد بزرگ صنعتی دنیا با توجه به سیاست‌های توسعه برای مبارزه با پولشویی «گروه ویژه اقدام مالی» (FATF) تشکیل شود. همچنین برای تعیین کشورهای شفاف در زمینه مالی یک نهاد دیگر بین‌المللی وجود دارد که به آن «شفافیت بین‌المللی» (Transparency International) گفته می‌شود.
در این نهاد یک شاخص مهم به نام «شاخص ادراک فساد» (CPI) تعریف شده که هدف آن دستیابی به میزان فساد دولتی در کشورهای مختلف است. این شاخص از سال ۱۹۹۵ میلادی (۷۴-۱۳۷۳) به‌َعنوان یک شاخص ترکیبی برای درک فساد دولت‌ها در کشورهای گوناگون مصرف بین‌المللی دارد. این نهاد در ابتدای هر سال رتبه‌بندی کشورها را از نظر شفافیت اعلام می‌کند که امسال نیز مانند سال‌های گذشته این اتفاق رخ داد. در فهرست شفافیت بین‌المللی که ابتدای امسال منتشر شد و در واقع میزان شفافیت سال ۲۰۱۶ (۹۵-۱۳۹۴) این کشورها را نشان می‌دهد دانمارک و نیوزلند با ۹۰ امتیاز، فنلاند با ۸۹، سوئد با ۸۸ و سوئیس با ۸۶ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز ممکن بهترین عملکرد را در میان کشورهای جهان کسب کردند. پس از آنها نیز کشورهای نروژ با ۸۵، سنگاپور با ۸۴، هلند با ۸۳، کانادا با ۸۲ و آلمان با ۸۱ امتیاز پنجم تا دهم هستند.
کشورهای منطقه اسکاندیناوی در این فهرست سهم عمده‌ای دارند. نقش عمده به این معنا که ۳ کشور این منطقه شمال اروپا یعنی دانمارک، سوئد و نروژ در میان ۱۰ رتبه برتر هستند.دانمارک، کشور زیبای منطقه اسکاندیناوی و یکی از شادترین کشورهای دنیا از نظر «گروه ویژه اقدام مالی» (FATF) پایه و اساس محکمی را برای مبارزه با پولشویی و فساد برای خود ایجاد کرده است. این کشور همچنین اغلب به دلیل شفافیت کار دولت ستایش می‌شود. قانون دسترسی به فایل‌ّهای دولتی عمومی به هر شخص در این کشور اجازه می‌دهد اسنادی را که در یک فایل دولتی قرار گرفته درخواست کنند و از مقامات بخواهند که در یک دوره زمانی مشخص به درخواست آنها پاسخ دهند. اگر این احتمال باشد که یک درخواست بیش از ۱۰ روز زمان ببرد، مقامات باید برای تاخیر پیش آمده دلیل بیاورند و زمان مورد انتظار برای پاسخ دادن را برآورد کنند. در چنین شرایطی فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند با پایه‌ای درست پا گرفته و در یک محفظه شیشه‌ای، شفاف پیش برود. نروژ دیگر کشور اسکاندیناوی است که در میان برترین‌ها قرار دارد.
این کشور همواره در فهرست کم‌فسادترین کشورهای دنیا قرار می‌گیرد. نروژ به‌طورتقریبی تنها کشور توسعه‌یافته نفتی در کل دنیاست که از منابع طبیعی خود نه برای خودزنی مانند سایر کشورها بلکه برای توسعه و پیشرفت بهره می‌گیرد. نفت در این کشور به همه اقشار جامعه تعلق دارد و درآمدهای نفتی در صندوق بازنشستگی این کشور ذخیره می‌شود. پس تعجبی ندارد که این کشور از دیوارهای شیشه‌ای شفافیت که دور خود کشیده نترسد.سوئد دیگر کشور اسکاندیناوی است که مثل سایر همتایان خود عملکرد درخشانی در زمینه شفافیت بین‌المللی دارد. سوئدی‌ها به‌طور عمده در فهرست‌ّهای خوب رتبه بالا دارند. این کشور در زمینه آزادی بیان از نظر گزارشگران بدون مرز رتبه پنجم را دارد. بنابراین هر اتفاقی می‌تواند در آن رسانه‌ای شود بدون اینکه به رسانه‌ها آسیبی برسد. سوئد از آن کشورهایی است که در آن همسویی و یکصدایی ملی وجود دارد. از نظر کارآمدی دولت نیز این کشور عملکرد بسیار خوبی دارد.
فنلاند نیز دیگر کشور پاک و شفاف است که در اصل جزئی از اسکاندیناوی نیست اما به دلیل اشتراک‌های زیاد فرهنگی از نظر بسیاری کشور اسکاندیناوی به‌شمار می‌آید. این کشور همواره بهترین عملکردها را در زمینه شفافیت بین‌المللی دارد. فنلاند یک «محیط سیاسی به‌طورتقریبی آزاد» دارد و از اقلیت‌های خود نیز خوب مراقبت می‌کند. این کشور در میان ۱۷۵ کشور جهان امسال سوم شد و از اساس رتبه‌هایش تک رقمی است. این کشور همچنین در «شاخص آزادی جهانی» سازمان «گزارشگران بدون مرز» رتبه نخست را در اختیار دارد که یعنی روزنامه‌نگاران و اهالی مطبوعات در این کشور از آزادی رویایی هر خبرنگاری در جهان در دنیای واقعی بهره‌مند هستند.از اسکاندیناوی که فاصله بگیریم خیلی زود به کشور شفاف بعدی یعنی سوئیس می‌رسیم.
این کشور که به دلیل امن بودن و نظام بانکی قابل‌اطمینان در جهان امروز شهره است، یکی از بهترین عملکردها را در معیارهای مربوط به شفافیت و مدیریت خوب دولت دارد. دولت این کشور از هرگونه فساد فراری است و یک سازمان غیرانتفاعی مسئولیت گسترش آزادی و دموکراسی را در این کشور به عهده دارد. در این کشور همچنین تمرکزگرایی وجود ندارد و دولت نقطه کانونی همه چیز نیست. چنین ویژگی‌هایی برای شفاف بودن هم لازم و هم کافی است. نیوزلند، کشور کوچک قاره اقیانوسیه دیگر کشوری است که در آخرین رتبه‌بندی شفافیت بین‌المللی رتبه دوم را کسب کرد. این کشور از اسکاندیناوی و اروپا فاصله زیاد دارد، همان کشوری است که برخی امریکایی‌ها پس از انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری امریکا تصمیم گرفتند به آن مهاجرت کنند. در این کشور سرانه درآمد ناخالص ملی بالاست و نرخ تبعیض و بی‌سوادی کم است. از دیگر مزایای نیوزلند فرصت‌های برابر برای زنان و مردان و نیز رتبه خوب از نظر گزارشگران بدون مرز است.
این ویژگی‌ها همگی برای این کشورها فرصت کار اقتصادی شفاف را پدید آورده است؛به طوری‌که می‌توان اقتصاد آنها را از پشت یک دیوار شیشه‌ای شفاف دید.
منبع: usnews