در حالی که بیش از 4.5 میلیون فارغ‌التحصیل دانشگاهی بیکار در ایران داریم، خسارتی که از محل تحصیلکردگان بیکار به کشور وارد می‌شود قابل محاسبه نیست. برابر آمارها ۲۰ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکارند و دلیل این امر ضعف مهارت آموزی و فقدان مهارت لازم برای حضور و رقابت در بازار کار است.
به گزارش ایران‌جیب به نقل از ایسنا، بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در حالی که در بهار سال گذشته نرخ بیکاری افراد دارای آموزش عالی ۲۰ درصد بوده این میزان در بهار امسال به ۲۰.۶ درصد رسیده و از رشد بیکاری تحصیلکردگان خبر می‌دهد. بیش از دو دهه است که با هجمه فارغ‌التحصیلان بیکار در کشور مواجهیم و روز به روز به تعداد جمعیت بیکار افزوده می‌شود.
ابوالحسن فیروزآبادی ـ قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تایید بیکاری ۲۰ درصدی تحصیلکردگان می‌گوید: امروز با فارغ‌التحصیلانی مواجهیم که وقتی وارد بازار کار می شوند، مهارت لازم برای رقابت، ماندن و کار کردن در یک فضای رقابتی را ندارند و دچار مشکل می‌شوند به همین دلیل باید در تمام سطوح آموزشی و زندگی تا قبل از ورود به بازار کار یک مداخله استراتژیک داشته باشیم.
وی ضعف در مهارت آموزی را علت بیکاری بخش اعظمی از فارغ التحصیلان می‌داند و می‌گوید: نمی‌توان این حقیقت را نادیده گرفت که جامعه به ساختارهای آموزش مهارتی نوین نیاز دارد تا بتواند همگام با سایر جوامع مسیر پیشرفت را طی کند به همین دلیل مهارت آموزی در دوران تحصیلات تکمیلی باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
قائم مقام وزیر کار با اشاره به رشد اقتصادی کشورها و تحولات بازارهای جهانی بر لزوم حرکت به سمت مهارت آموزی تاکید دارد.
او می‌گوید: در حال حاضر رقابت فشرده‌ای در بازار کار وجود دارد به نحوی که سالانه یک میلیون نفر به بازار کار اضافه می‌شود، در حالی که جامعه مصرفی و اقتصاد کشور به این اندازه بزرگ نشده است لذا باید نظام آموزش مبتنی بر اشتغال و مهارت را گسترش دهیم.
به گزارش ایسنا، صندوق بین‌المللی پول در گزارش اخیری که از چشم‌انداز اقتصاد جهان در ماه‌های باقیمانده از سالهای ۲۰۱۷ و همچنین ۲۰۱۸ منتشر کرده پیش‌بینی کرده که نرخ بیکاری ایران از ۱۲.۵ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۱۲.۴ درصد در هر دو سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ خواهد رسید که به نوعی ثبات نسبی در نرخ بیکاری کشور را نشان می‌دهد.
گزارشی که مرکز آمار ایران نیز طی روزهای اخیر از نتاریج آمارگیری نیروی کار در تابستان ۱۳۹۶ و بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۰ ساله و بیشتر منتشر کرده، نرخ بیکاری در تابستان امسال را ۱۱.۷ درصد اعلام کرده است.
جمعیت بیکار در بهار سال ۱۳۹۵ حدود ۳ میلیون و ۱۴۹ هزار و ۶۸۲ نفر بوده که در بهار سال جاری به ۳ میلیون و ۳۶۶ هزار و ۹۷۳ نفر رسیده و رشد ۶.۹ درصدی داشته است.
نرخ بیکاری جوانان ۲۹ - ۱۵ ساله نیز حاکی از آن است که ۲۴.۴ درصد از جمعیت فعال ۲۹- ۱۵ ساله بیکار بوده‌اند و این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است.
در حال حاضر خسارتی که از محل فارغ التحصیلان بیکار به کشور وارد می‌شود قابل محاسبه نیست. بیش از ۴.۵ میلیون فارغ التحصیل دانشگاهی بیکار داریم و به گفته وزیر کار سالانه یک میلیون نفر هم وارد بازار کار می‌شوند. به اعتقاد کارشناسان ۶۰ درصد بیکاران در دو سال آینده را فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند. بیکاری فارغ التحصیلان در سالهای اخیر به یک چالش اساسی تبدیل شده؛ چالشی که در نتیجه افزایش بیش از حد ظرفیت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و رشد روز افزون جمعیت تحصیلکرده بوده است.
علی اکبر لبافی می‌گوید: در حالی که ۵۸ درصد جویندگان کار فارغ التحصیل دانشگاهی هستند تنها امکان جذب ۲۰ درصد آنها وجود دارد.
او تاکید دارد که با چنین روندی انطباق میان کار و جوینده کار اتفاق نمی‌افتد و با وجود مشاغلی که متقاضی کار ندارند در آینده نزدیک دچار بحران شده و تا سالهای سال فارغ التحصیلان بیکاری را خواهیم داشت که آمادگی حضور در برخی مشاغل را با توجه به نوع و ماهیت آن ندارند.
به گفته این کارشناس بازار کار، افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، به عدم تعادل بین فرصت‌های شغلی موجود و نیاز واقعی بازار کار و جمعیت فارغ التحصیل دانشگاهی منجر شده و سیاستهایی که بعضا در بازار کار در پیش گرفته می‌شود زمینه کاهش میزان اشتغال را فراهم می‌کند.
به گزارش ایسنا، بر اساس آمارها در بخش صنعت نوع و ماهیت مشاغلی که می‌تواند فارغ التحصیلان دانشگاهی را جذب کند تنها ۱۵ درصد و در بخش خدمات ۲۰ درصد است. در بخش کشاورزی نیز این نسبت به ۱۰ درصد می‌رسد، یعنی از ۱۰۰ فرصت شغلی در بخش کشاورزی تنها ۱۰ درصد آنها نوع و ماهیتشان طوری است که می‌تواند نیروی فارغ التحصیل جذب کند.
بیکاری تبعات مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی دارد و زیان اقتصادی آن به دلیل فرصت‌سوزی‌های بسیار بیش از همه به چشم می‌آید.
در برنامه ششم توسعه دولت مکلف شده سالانه ۹۵۰ هزار شغل ایجاد کند. این در حالی است که به گفته کارشناسان، اقتصاد ایران تنها ظرفیت ایجاد ۵۰۰ هزار شغل را دارد بر همین اساس وزارت کار در تلاش است با طرح‌های راهگشا از جمله اجرای طرح اشتغال فراگیر، کسری اشتغال پیش بینی شده در برنامه ششم را به نوعی جبران کند و با شناسایی رسته‌های پرکشش در بازار کار و به کارگیری ظرفیتهای بالقوه، در جهت ایجاد اشتغال پایدار گام بردارد.
هادی ابوی ـ دبیرکل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور معتقد است تک رقمی کردن نرخ بیکاری با توجه به آمار بالای بیکاران و فارغ التحصیلان در کشور امکانپذیر نیست مگر آنکه دولت برنامه جدی و زیرساختی برای آن اندیشیده باشد.
او می‌گوید: اگر دولت برای ایجاد یک میلیون شغل در کشور هدف‌گذاری کرده ابتدا باید زیرساختهای آن را فراهم کند و پس از آن برای اشتغال کسانی که تحصیلات عالیه دارند چاره‌ای بیاندیشد.
به گفته این مقام مسئول کارگری نبود امنیت شغلی موجب شده تا اکثر تحصیلکردگان به مشاغل دولتی یا پست‌های مدیریتی فکر کنند و رغبتی به کار در محیط‌های غیردولتی یا کارهای آزاد نداشته باشند.
او پیشنهاد می‌کند که دولت در شرایط کنونی به سمت مشاغل پایدار حرکت کند و با تامین امنیت شغلی برای نیروهای کار، حمایت از کارفرمایان و کارخانه‌های تولیدی، احیای شهرکهای صنعتی، تقویت بخش‌های خصوصی و تعاونی و ایجاد امنیت سرمایه‌گذاری، راه را برای ورود کارجویان و فارغ التحصیلان به بازار کار هموار کند.
امروزه بحران بیکاری در تمام کشورها یک چالش اساسی تعبیر می شود و دولتها تلاش می‌کنند این چالش را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با استفاده از برنامه‌های کوتاه مدت و میان مدت برطرف کنند.
به گفته کارشناسان بازار کار، بیکاری مقوله‌ای نیست که در کوتاه مدت ریشه‌کن یا مهار شود و کاهش آن مستلزم ارائه برنامه‌های مدوّن و عملیاتی و اجرای طرح‌های موثر در اشتغالزایی است.
با وجود حمایت دولت از جریان کارآفرینی و تلاش در فراهم کردن منابع و فرصت‌ها، هنوز در این خصوص به نتیجه مطلوبی نرسیده‌ایم و گذشته از آن نتوانسته‌ایم حلقه میان صنعت و دانشگاه را کامل و پیوند میان دروس تئوری و عملی را به شکل مطلوبی برقرار کنیم.
هر ساله به تعداد بیکاران و متقاضیان کار در کشور به ویژه قشر تحصیلکرده افزوده می‌شود بی‌آنکه مهارت لازم در ورود به بازار کسب و کار را آموخته باشند، از این رو همراهی صنعت و دانشگاه برای تربیت افرادی ماهر و کاربلد در این زمینه امری ضروری به نظر می‌رسد. امروز دیگر تفکر پشت میزنشینی جوابگو نیست و دانشجویان باید قبل از ورود به دانشگاه، از دوران مدرسه و نوجوانی با مهارتهای لازم و محیط واقعی کسب و کار آشنا شوند و توانمندی‌های خود را در عرصه‌های کارآفرینی و کسب و کارهای نو به کار گیرند.