در حالی که پس از اجرایی شدن برجام، ایران جذب سرمایه‌های خارجی را در اولویت قرار داده است، این بار مدیرعامل شرکت هلدینگ خلیج فارس از امضای قرارداد نهایی دو میلیارد دلاری ایران و شرکت توتال فرانسه در یک پروژه الفین تا پایان امسال خبر داد.
توتال به ایران می‌آید
آرمان نوشت: در حالی عادل نژادسلیم از حضور شرکت توتال و سرمایه‌گذاری دو میلیارد دلاری آنها در ایران خبر می‌دهد که در هفته ابتدایی مهر ماه سال جاری وزیر نفت ایران و مدیرعامل توتال فرانسه در حاشیه پانزدهمین نشست مجمع بین‌المللی انرژی در الجزایر درباره توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی و فاز ۱۱ پارس جنوبی دیدار و گفت‌وگو کرده بودند. حال به نظر می‌رسد مهم‌ترین محور گفت‌وگوهای اخیر که واگذاری قرارداد توسعه میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی به شرکت توتال و چگونگی حضور این شرکت فرانسوی در مناقصه توسعه این میدان بزرگ نفتی ایران بوده، به نتیجه رسیده و قرار است حضور این شرکت در این میادین نهایی شود. باید توجه داشت به رغم تمام مخالفت‌ها و تندروی‌هایی که در رابطه با قراردادهایIPC علیه دولت و وزارت نفت صورت گرفت، اما چندی پیش معاون وزیر نفت از اجرایی شدن این قراردادها خبر داد و به گفته او فراخوان اولیه برای ارزیابی صلاحیت شرکت‌های خارجی متقاضی حضور در مناقصه‌های قراردادهای جدید نفتی منتشر شده است.
با اعلام علی کاردر شرکت‌های خارجی متقاضی باید تا یک ماه آینده اطلاعات مورد نیاز را به شرکت ملی نفت ارائه کنند. کاردر از اعلام آمادگی ۱۱ شرکت صاحب صلاحیت برای فعالیت در زمینه اکتشاف و تولید در ایران خبر داد. تاکنون شرکت‌هایی از کشورهای فرانسه، ژاپن، چین و روسیه برای حضور در این مناقصه اعلام آمادگی کرده‌اند. هر چند نام این شرکت‌ها اعلام نشده است، اما توتال با توجه به مذاکرات صورت گرفته میان وزیر نفت ایران و مدیرعامل این شرکت فرانسوی در اجلاس الجزیره از شانس‌های اصلی برای به دست گرفتن این پروژه محسوب می‌شوند. توتال برخلاف دیگر همتایان اروپایی خود ظاهرا چراغ سبز کامل دولت فرانسه را برای سرمایه‌گذاری در ایران همراه دارد.
از میادینی که امروز مورد توجه ایران در مشارکت با خارجی‌ها قرار دارند می‌توان به میادین نفت آزادگان جنوبی و شمالی، همچنین یادآوران در خشکی و نزدیکی شهر اهواز اشاره کرد و به دلیل سیاست وزارت نفت مبنی بر در اولویت قرار گرفتن میادین مشترک، این حوزه مورد توجه است. آزادگان با میدان نفتی مجنون عراق مشترک است. در طرف عربی این‌‌‌ظرف مشترک غذایی‌‌‌شرکت رویال داچ شل تولید نفت را با حداکثر سرعت به پیش می‌برد و پیش بینی می‌شود تولید روزانه عراقی‌ها از بیش از ۱۷۰ هزار بشکه به ۴۰۰ هزار بشکه در روز برسد.
ایران اما به دلیل تحریم‌ها و خروج شرکت‌های بین‌المللی در استخراج همپای عراقی‌ها دچار کمبود است. البته بیژن زنگنه هم بارها اشاره داشته است که علاوه بر توتال با نمایندگان ده‌ها شرکت و کشور دیگر هم مذاکرات دو طرفه صورت گرفته است. گفتنی است شرکت ملی نفت ایران و توتال فرانسه هم اسفند ماه سال گذشته و پس از امضای قرارداد فروش روزانه ۱۶۰ هزار بشکه نفت خام، قرارداد محرمانگی برای توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی امضا کردند.
شمارش معکوس تا اجرای IPC
پس از کش و قوس‌های فراوان بالاخره روز گذشته مدیرعامل شرکت هلدینگ ستاره خلیج فارس درباره جزئیات امضای قرارداد با توتال گفت: با امضای این قرارداد، این شرکت فرانسوی در یک پروژه الفینی پایین‌دستی صنعت پتروشیمی کشورمان مشارکت می‌کند که حداقل دو میلیارد دلار ارزش دارد. به گزارش ایرنا عادل نژادسلیم همچنین درباره امضای قرارداد با شرکت‌های بین‌المللی، افزود: تاکنون هفت تفاهمنامه با شرکت‌های معتبر بین‌المللی از جمله اروپایی مانند شرکت توتال فرانسه امضا کرده‌ایم. این مقام مسئول درباره زمان امضای قراردادهای نهایی و اجرای آنها نیز اظهار داشت: تا پایان امسال دو قرارداد نهایی امضا خواهد شد که یکی از آنها با توتال است. نژادسلیم با بیان اینکه طرف امضاکننده قرارداد دوم تمایلی به اعلام نامش ندارد، تصریح کرد: با فراهم کردن مقدمات، قرارداد با این شرکت نیز در ماه‌های آتی امضا خواهد شد.
او درباره مذاکره با سایر شرکت‌های بین‌المللی نیز بیان کرد: برای اجرا و ساخت پروژه‌های پتروشیمی به دنبال جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی هستیم. بنا بر این گزارش پس از اجرا شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران و شرکت توتال فرانسه، تفاهمنامه همکاری امضا کردند که بر اساس آن، توتال تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران اعلام کرد. در ماه‌های اخیر، توتال اقدام به بررسی طرح‌های پتروشیمی ایران و وضعیت دریافت خوراک کرد.
اکنون طرح نهایی برای حضور در صنعت پتروشیمی کشورمان را مشخص کرده و قرار است قرارداد نهایی با این شرکت به زودی امضا شود. لازم به یادآوری است که ایران تا سال ۲۰۱۵ حدود ۶۳ میلیون تن ظرفیت نصب شده پتروشیمی داشته است و در نظر دارد آن را تا سال ۲۰۲۰ به ۱۳۰ میلیون تن و تا سال ۲۰۲۵ به ۱۸۰ میلیون تن افزایش دهد. برای تحقق این اهداف، به ۵۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی نیاز است که بخش عمده آن باید از محل منابع خارجی تامین شود.
با این حال سید محمود مرعشی، مجری توسعه میدان آزادگان در شرکت مهندسی و توسعه نفتی نیز پیش‌تر با بیان اینکه براساس برآوردهای اولیه، پیش‌بینی می‌شود حجم سرمایه‌گذاری توسعه فاز دوم میدان آزادگان جنوبی کمتر از پنج میلیارد دلار باشد، گفته بود: از این رو در کنار توتال با چند شرکت دیگر همچون «اینترپوز و وینچی»، «هیوندایی» کره جنوبی و «ماروبنی» ژاپن هم مذاکراتی انجام گرفته است که امید می‌رود با حضور این شرکت‌ها در ایران و سرمایه‌گذاری آنها بار دیگر شاهد شکوفایی صنعت نفت و پتروشیمی ایران و متعاقب آن بهبود رشد اقتصادی باشیم.