21 میلیون خانوار ایرانی سالانه 13.8 هزار میلیارد تومان معادل ارزش پنج روز کاری خود در سال، برای تفریحات خود هزینه می‌کنند. ایرانیان در حالی در سال گذشته بیش از 13.8 هزار میلیارد تومان صرف تفریح خود کرده‌اند که با احتساب تولید ناخالص داخلی 679 هزار میلیارد تومان و 235 روز کاری در سال 91 می‌توان گفت ایرانیان سال گذشته روزانه 2.8 هزار میلیارد تومان تولید داشته‌اند. در واقع هزینه خانوار ایرانی در سال گذشته معادل دو درصد تولید ناخالص داخلی کشور بوده است.
آن طور که آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال گذشته هر خانوار ایرانی به صورت میانگین 661 هزار تومان برای تفریح خود صرف کرده است. این در حالی است که هزینه تفریح خانوار در سال گذشته نسبت به سال 90 بیش از 41 درصد افزایش یافته بود. تورم 41 درصدی برای تفریح خانوار در سال گذشته بیشترین میزان تورم این بخش طی دهه 1380 بوده است.
کاهش سهم هزینه تفریح
از سوی دیگر در شرایطی که طی 11 سال اخیر هزینه تفریح خانوار ایرانیان به صورت میانگین بیش از 17 درصد رشد داشته، خانوار ایرانی درصد هزینه تفریح خود را کاهش داده‌اند. در واقع در این سال‌ها به دلیل تورم، خانوار مجبور شده‌اند از سهم هزینه تفریح خود کاسته و این پول‌ها را در بخش‌های دیگر هزینه کنند. این در حالی است که طی سال‌های 84 تا سال گذشته نسبت هزینه تفریح خانوار دهک دهم نسبت به این میزان در دهک اول افزایش قابل توجهی یافته است. بر این اساس در سال گذشته پولدارترین خانوار ایرانی 35 برابر بیشتر از ضعیف‌ترین خانوار ایرانی صرف تفریحات خود هزینه کرده‌اند.
با وجود این، به دلیل افزایش بیش از نیم میلیون تومانی متوسط هزینه تفریح خانوار طی ابتدای دهه 80 تا سال گذشته، سهم هزینه تفریح از کل هزینه خانوار طی این دهه حدود یک درصد کاهش یافته است.در سال 1390 سهم هزینه تفریح از کل هزینه خانوار در حالی به 2.7 درصد رسید که این میزان در سال 1381 معادل 3.6 درصد بود.موضوع قابل توجه این است که طی این سال‌ها تنها در سال 83 هزینه تفریح خانوار افزایش نداشته و کمتر از یک درصد نیز کاهش یافت. اما در بقیه سال‌ها همیشه نرخ هزینه تفریح خانوار ایرانی روند صعودی داشته است.
جدول هزینه تفریح خانوار ایرانی - بانک مرکزی
|
سال |
متوسط هزینه تفریح خانوار (تومان) |
تورم هزینه تفریح خانوار(درصد) |
سهم هزینه تفریح از کل هزینه خانوار(درصد) |
|
1381 |
152096 |
26.8 |
3.6 |
|
1382 |
162155 |
6.6 |
3.3 |
|
1383 |
203961 |
25.8 |
3.4 |
|
1384 |
203419 |
3/0- |
3 |
|
1385 |
216701 |
6.5 |
2.8 |
|
1386 |
254606 |
17.5 |
2.6 |
|
1387 |
282398 |
10.9 |
2.4 |
|
1388 |
345994 |
22.5 |
2.7 |
|
1389 |
395166 |
14.2 |
2.8 |
|
1390 |
469143 |
18.7 |
2.7 |
|
1391 |
661491 |
41 |
هنوز اعلام نشده است |
ـ نمودار متوسط هزینه تفریح خانوار
ـ نمودار تورم و سهم هزینه تفریح از کل هزینه خانوار
هزینه 35 برابری تفریح پولدارها نسبت به فقرا
اما در این سال‌ها که خانوار ایرانی به دلیل افزایش هزینه‌ها مجبور به کاهش سهم هزینه‌های تفریح خود شده‌اند نسبت هزینه تفریح دهک دهم نسبت به دهک اول افزایش قابل توجهی یافته است. طی سال 1390 پولدارترین خانوار ایرانی 35 برابر ضعیف‌ترین خانوار ایرانی برای تفریح خود هزینه کرده است. این میزان در شروع فعالیت دولت نهم در سال 1384 معادل 28 برابر بود. اما در سال‌های 1385 تا 1389 این میزان 11 درصد رشد کرد و به 39 درصد رسید.
در سال 1389 هزینه سالانه تفریح دهک اول خانوار 34 هزار تومان و هزینه تفریح دهک دهم خانوار یک میلیون و 340 هزار تومان بود. با وجود این، در سال 1390 وضعیت کمی بهبود یافت و نسبت هزینه تفریح دهک دهم به هزینه تفریح دهک اول به 35 درصد رسید. در سال 1390 در حالی دهک دهم برای تفریح خود در مجموع بیش از یک میلیون و 507 هزار تومان صرف کرد که دهک اول خانوار بیش از 42 هزار تومان نتوانست برای تفریح خود هزینه کند.
ـ جدول مقایسه هزینه تفریح دهک‌های دهم و اول - بانک مرکزی
|
سال |
هزینه تفریح دهک اول(تومان) |
هزینه تفریح دهک دهم(تومان) |
نسبت هزینه تفریح دهک دهم به دهک اول |
|
1384 |
22874 |
642786 |
28.1 |
|
1385 |
24101 |
689742 |
28.6 |
|
1386 |
26253 |
869884 |
33.1 |
|
1387 |
28658 |
950664 |
33.1 |
|
1388 |
34973 |
1119124 |
31.9 |
|
1389 |
34299 |
1340037 |
39 |
|
1390 |
42538 |
1507461 |
35.4 |
ـ نمودار مقایسه هزینه تفریح دهک‌های دهم و اول
