ابداع کارخانه کرایسلر در سال 1938 برای تولید کلاچ هیدرولیکی زمینه ساز ارایه اولین جعبه دنده اتوماتیک دنیا در سال 1940 میلادی توسط جنرال موتور شد. بعد از آن دیگر شرکت‌های معتبر و بزرگ خودروسازی به استفاده از جعبه دنده اتوماتیک روی آوردند و از این امکان برای راحتی رانندگان استفاده کردند.
از آن سال تا به امروز (به ویژه در 10 سال اخیر) توسط شرکت‌های مختلف خودروساز در دنیا، بسیاری از ایرادات سیستم گیربکس اتوماتیک برطرف شده است اما هنوز دردسرهایی در دندههای اتوماتیک خودروهای تولید شده وجود دارد. تولید خودروهای دنده اتوماتیک روز به روز در حال افزایش است و شاید گمان می‌رود که گیربکس دستی در حال فراموشی است. تجهیزات سیستم انتقال قدرت دایما در حال پیشرفت هستند و از آن جمله می‌توان به سیستم‌های CVT، سیستم دو کلاچه، تیپ ترونیک و … اشاره کرد.
در این مقاله قصد داریم با مقایسه این دو سیستم، انتخاب بین گیربکس دستی و اتوماتیک را برای خریداران ساده‌تر کنیم.
برتری‌های سیستم انتقال قدرت دستی نسبت به سیستم اتوماتیک
خودروهای دنده دستی دارای قیمت کمتری بوده و نسبت به خودروهای دنده اتوماتیک مقرون به صرفه‌تر هستند و همیشه قیمت خودروهای اتوماتیک بیشتر است. شاید این یکی از مهم‌ترین دلایلی است که هنوز استفاده از خودروهای دستی بسیار زیادتر است و کسانی که برای نخستین بار اقدام به خرید خودرو می‌کنند معمولا اتومبیل دستی را ترجیح می‌دهند.
علاوه بر این هزینه تعمیر و نگهداری گیربکس‌های دستی نسبت به گیربکس‌های اتوماتیک بسیار کم‌تر بوده و مکانیک آن نیز ساده‌تر است. تعمیر یا تعویض یک گیربکس دستی هزینه چندان بالایی را بر مالک خودرو تحمیل نمی‌کند. برای تعمیر گیربکس دستی معمولا نیاز به تعویض صفحه کلاچ است و معمولا با همان صفحه کلاچ معیوب هم مدت‌ها می‌توان رانندگی کرد که شما این امکان را در گیربکس‌های اتوماتیک نخواهید داشت. هزینه نگهداری و تعمیر گیربکس‌های اتوماتیک نسبت به گیربکس‌های دستی بسیار بالاتر است.
آمارها نشان می‌دهد که مصرف سوخت خودروهای اتوماتیک در مقایسه با خودروهای دستی حدود 16 درصد بیشتر است. البته ناگفته نماند که این رقم در خودروهای روز و مدرن بسیار کاهش یافته است و این دو نوع، سیستم مصرف سوخت تقریبا نزدیکی را ارایه می‌دهند. یکی از ویژگی‌های برجسته گیربکس‌های دستی تعامل بیشتر راننده با خودرو است، این ویژگی باعث شده که رانندگان حرفه‌ای گیربکس دستی را انتخاب کنند. همچنین در اتومبیل‌های مسابقه نیز به همین منظور از سیستم انتقال قدرت دستی استفاده می‌شود. نکته دیگر این است که اگر قصد داشته باشید خودروی خود را بعد از مدتی به فروش برسانید، قطعا خودروی دنده دستی شما مشتری بیشتری دارد و خودروی دنده اتوماتیک در موقع فروش احتمالا برای شما دردسر ایجاد خواهد کرد.
برتری‌های گیربکس اتوماتیک نسبت به گیربکس دستی
گیربکس‌های اتوماتیک بهترین گزینه برای برای رانندگی در شهرهای بزرگ و پر ترافیک هستند، شاید برای شما پیش آمده که در ترافیک سنگین از گرفتن مکرر کلاچ و تعویض متعدد دندههای خودرو به ستوه آمده باشید، اما با داشتن یک خودروی دنده اتوماتیک این زحمت را هیچ‌گاه حس نخواهید کرد.
علم پزشکی ثابت کرده است که رانندگی زیاد و حرکت مداوم پا بر روی پدال‌ها در طولانی مدت، می‌تواند باعث آسیب رسیدن به ماهیچه‌های پا و ستون مهره‌ها شود. مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه MIT ایالات متحده نشان می‌دهد که در این زمینه بین مدت زمان و مقدار رانندگی و مشکلات مجموعه ساختاری بدن (به ویژه بخش‌هایی از بدن که هنگام رانندگی واکنش بیشتری نشان می‌دهند) رابطه مستقیمی وجود دارد. به این ترتیب که هرچه مدت زمان رانندگی با خودروهای گیربکس معمولی بیشتر باشد، به مرور زمان موجب افزایش عوارض گرفتگی عضلات و ماهیچه‌های پا و ستون فقرات می‌شود زیرا استفاده زیاد از پدال گاز و کلاچ نیازمند حرکت زیاد ماهیچه‌های پا و نیز کف پاها است، به طوری که با حرکت دادن پدال‌ها تمام عضلات پا وارد عمل شده و ایفای نقش می‌کنند و مفصل مچ پا نیز به همین صورت درگیر می‌شود. در نتیجه فشاری که به عضلات پا وارد می‌شود بر بقیه قسمت‌های بدن هم تاثیرگذار بوده و حتی به ماهیچه‌های ناحیه کمر و ستون فقرات نیز فشار وارد می‌شود که به مرور زمان علاوه بر خستگی زیاد در رانندگی به ابتلا به بیماری‌های عضلانی نیز کمک می‌کند. به ویژه اینکه فشار زیادی هم به زانو وارد شده و به مرور بیماری‌های مفصلی هم برای راننده ایجاد می‌شود.
در سال ۱۹۸۰ در کشور سوئیس تحقیقی در مورد استفاده از گیربکس‌های معمولی و اتوماتیک در مسیری به طول ۱۴ کیلومتر انجام شد. پس از اینکه رانندگان مسافت تعیین شده را طی کردند، تحت یک سری آزمایش‌های فیزیولوژیکی قرار گرفتند و مشخص شد که بین رانندگان حاضر در این آزمایش تفاوت‌های زیادی از لحاظ فعالیت تحرکی پوست، تعداد ضربان قلب و میزان ترشح هورمون‌های مختلف وجود دارد به طوری که رانندگانی که در این آزمایش از خودروهای دنده معمولی استفاده می‌کردند، فعالیت‌های زیادی در سیستم عصبی‌شان وجود داشت و قدرت تمرکز بالایی نداشتند.
ضمن اینکه به دلیل فشارهایی که به عضلات پای آن‌ها وارد شده بود، پس از رانندگی قدرت پیاده روی زیادی هم نداشتند؛ در حالی که رانندگان خودروهای دنده اتوماتیک دارای تمرکز بیشتری بوده، ضربان قلب آن‌ها متوسط و از رانندگی هم لذت می‌بردند.
در حال حاضر با افزایش شدت ترافیک در شهرهای بزرگ، استفاده از خودروهای گیربکس اتوماتیک ضروری شده است به طوری که در بسیاری از کشورها همچون استرالیا فقط خودروهای گیربکس اتوماتیک مجوز تردد در شهر را دارند. جالب اینکه در بسیاری از آمارهای تهیه شده در این مورد مشخص شده است که خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک در کاهش تصادفات هم نقش داشته‌اند.
از طرف دیگر گیربکس اتوماتیک باعث استهلاک کم‌تر موتور خودرو خواهد شد، این موضوع مخصوصا در مواردی که راننده از مهارت بالایی برخوردار نباشد بیشتر نمود پیدا خواهد کرد. همچنین معمولا شرکت‌های خودروسازی در مدل‌های اتوماتیک خود امکانات و آپشن‌های بیشتری را نسبت به مدل دستی درنظر می‌گیرند که این موضوع در خودروهای موجود در کشور نیز به وضوح دیده می‌شود. پس شما با خرید نوع اتوماتیک خودروی مورد نظر خود می‌توانید از امکانات بیشتری برخوردار شوید.
جمع بندی
به‌طور کلی اگر در شهرهای پر ترافیک زندگی می‌کنید و مجبورید مدت طولانی پشت فرمان باشید و اگر طالب امکانات بیشتری بر روی خودروی خود هستید و یک رانندگی نرم را می‌پسندید؛ ما به شما خرید یک خودروی اتوماتیک را پیشنهاد می‌کنیم. اما اگر خواهان تعامل بیشتر با خودرو هستید و یا می‌خواهید هزینه کمتری را موقع خرید و تعمیرات بپردازید و یا از حس لامسه عوض کردن دنده لذت می‌برید ما به شما خرید یک خودروی دستی را پیشنهاد می‌کنیم.
 | دنده اتومات یا دنده دستی؟ | پنجشنبه، ۲ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۱۲:۲۸:۴۷ کدخبر:۲۱۷۰۱ |