اتحادیه اروپا دیروز چهارشنبه از اقدام تلافی‌جویانه در زمینه تجارت خبر داد و اعلام کرد که تعرفه‌های جدیدی بر محصولات صنعتی و کشاورزی ایالات متحده اعمال می‌کند. این اقدام ساعاتی پس از اعلام تعرفه‌های دولت ترامپ بر تمامی واردات فولاد و آلومینیوم تا ۲۵ درصد انجام شد.
بزرگ‌ترین بلوک تجاری جهان انتظار این تعرفه‌ها را داشت و از پیش آماده شده بود، اما این تدابیر همچنان فشار زیادی بر روابط فراآتلانتیکی که از پیش پرتنش بود، وارد می‌کند. تنها ماه گذشته، واشنگتن به اروپا هشدار داده بود که در آینده باید خودش مسئولیت امنیت خود را بر عهده بگیرد.
اقدامات اتحادیه اروپا شامل کالاهای آمریکایی به ارزش حدود ۲۶ میلیارد یورو (۲۸ میلیارد دلار) میشود و نه تنها محصولات فولاد و آلومینیوم، بلکه منسوجات، لوازم خانگی و محصولات کشاورزی را نیز در بر می‌گیرد. موتورسیکلت، کره بادام‌زمینی و شلوار جین نیز همچون دوره اول ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، مشمول این تعرفه‌ها شده‌اند.
تعرفه‌های اتحادیه اروپا که قرار است تا اوایل آوریل عملیاتی شود، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در عین هدف قرار دادن نقاط فشار اقتصادی در ایالات متحده، کمترین آسیب ممکن را به اروپا وارد کنند. مقامات اتحادیه اروپا تأکید کرده‌اند که این تعرفه‌ها که در واقع مالیات‌هایی بر واردات هستند، کالاهایی را هدف قرار داده‌اند که در ایالت‌های تحت کنترل جمهوری‌خواهان تولید می‌شوند. این کالاها شامل گوشت گاو و مرغ از ایالت‌های کانزاس و نبراسکا و محصولات چوبی از ایالت‌های آلاباما و جورجیا میشود.
با این حال، این تعرفه‌ها ایالت‌های دموکرات‌نشین ازجمله ایلینوی به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سویای ایالات متحده را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند.
تلاش اتحادیه اروپا برای محافظت از خود
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد که این بلوک «همیشه پذیرای مذاکره خواهد بود.»
او افزود: «همان‌طور که ایالات متحده تعرفه‌هایی به ارزش ۲۸ میلیارد دلار اعمال می‌کند، ما نیز با اقدامات متقابل به ارزش ۲۶ میلیارد یورو پاسخ می‌دهیم.» کمیسیون اروپا مسئولیت مدیریت تجارت و درگیری‌های تجاری را از طرف ۲۷ کشور عضو این اتحادیه بر عهده دارد.
خانم فن در لاین تأکید کرد: «ما قویاً معتقدیم که در جهانی مملو از عدم قطعیت‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی، به نفع هیچ‌یک از ما نیست که اقتصادهای خود را با تعرفه‌های اضافی تحت فشار قرار دهیم.»
ترامپ ادعا کرده است که این تعرفه‌ها به ایجاد فرصت‌های شغلی در کارخانه‌های ایالات متحده کمک می‌کند، اما خانم فن‌درلاین هشدار داد: «فرصت‌های شغلی در خطرند. قیمت‌ها هم در اروپا و هم در ایالات متحده افزایش خواهند یافت.»
درخواست گروه‌های تجاری آمریکا برای مذاکره
اتاق بازرگانی آمریکا در اتحادیه اروپا اعلام کرد که تعرفه‌های ایالات متحده و اقدامات تلافی‌جویانه اتحادیه اروپا «تنها به اشتغال، رفاه و امنیت در هر دو سوی اقیانوس اطلس آسیب خواهند رساند.»
این نهاد روز چهارشنبه اظهار داشت: «دو طرف باید از تنش‌ها بکاهند و فورا به یک نتیجه مذاکره‌شده دست‌یابند.»
روند اجرایی این اقدامات چگونه خواهد بود؟
ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود تعرفه‌های مشابهی بر فولاد و آلومینیوم اتحادیه اروپا اعمال کرده بود که خشم اروپا و سایر متحدان آمریکا را برانگیخت. اتحادیه اروپا نیز در آن زمان با اعمال اقدامات تلافی‌جویانه واکنش نشان داد و تعرفه‌هایی بر موتورسیکلت‌های آمریکایی، کره بادام‌زمینی و شلوار جین وضع کرد.
این بار، اقدام اتحادیه اروپا در دو مرحله اجرا خواهد شد. در مرحله اول، در تاریخ ۱ آوریل، کمیسیون اروپا اقداماتی را که بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ اجرا شده و در دوران دولت بایدن به حالت تعلیق درآمده بودند، دوباره اعمال خواهد کرد. سپس، در تاریخ ۱۳ آوریل، تعرفه‌های اضافی بر ۱۸ میلیارد یورو (۱۹.۶ میلیارد دلار) از صادرات ایالات متحده به اتحادیه اروپا اعمال خواهد شد.
نگرانی شرکت‌های فولاد اروپا از زیان‌های احتمالی
اتحادیه اروپا ممکن است تا ۳.۷ میلیون تن از صادرات فولاد خود را از دست بدهد. بر اساس گزارش انجمن فولاد اروپا (Eurofer)، ایالات متحده دومین بازار بزرگ صادراتی برای تولیدکنندگان فولاد اتحادیه اروپا محسوب میشود و ۱۶ درصد از کل صادرات فولاد این اتحادیه را تشکیل می‌دهد.
برآوردهای اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که حجم سالانه تجارت بین دو طرف حدود ۱.۵ تریلیون دلار است که تقریباً ۳۰ درصد از تجارت جهانی را شامل میشود. در حالی که اتحادیه اروپا دارای مازاد تجاری قابل توجهی در کالاهاست، این مازاد تا حدی با مازاد تجاری ایالات متحده در بخش خدمات جبران میشود.