بورس تهران برای دومین ماه متوالی در آذرماه صدرنشین بازارها شد. شاخص کل بورس با رشد 19 درصدی در نهمین ماه سال موفق شد تا بازدهی بیش از سایر بازارها را به ارمغان آورد. شاخص هموزن نیز ۱۵ درصد بهبود یافت. البته در پاییز و همچنین در بازه زمانی ۹ ماه نخست سال جاری بیشترین بازدهی به طلای ۱۸ عیار رسیده است. به نظر می‌رسد که دومینوی نااطمینانی‌ها در سال جاری باعث شده که طلا بیشترین عایدی را به خریداران برساند، هر چند با توجه به مسیر پرشتاب بورس، احتمالا تا پایان سال رالی بازار سهام و طلا جذاب خواهد بود.
بورس تهران، در ماه پایانی پاییز روزهای پررونقی را برای سهامداران رقم زد، به‌طوری‌که نماگر اصلی موفق شد در آذرماه نیز با ثبت بازدهی 19درصدی همانند آبان‌‌‌‌‌ماه در صدر بازارها قرار گیرد. این میزان از بازدهی ماهانه، از اسفند 1401 سابقه نداشته‌است. شدت‌گرفتن رقابت میان بازارها در حالی است که شاخص هموزن نیز با رشد 15 درصدی طی سومین ماه پاییز، موفق شد تا با اختلاف اندک از رشد قیمت دلار سبقت بگیرد. در مقیاس ماهانه آخرین‌‌‌‌‌بار نماگر هموزن در فروردین 1402، بازدهی بالاتر از این میزان را ثبت کرده‌بود.
میانگین ارزش معاملات خـرد(با احتسـاب صندوق‌های سهامی) به‌عنوان شاخصی برای سنجش رونق بازار، در آذرماه از 12هزارمیلیاردتومان عبور کرد که این رقم، از اردیبهشت سال‌قبل تکرار نشده بود. همچنین طی نهمین ماه سال، بیش از 7هزارمیلیاردتومان سرمایه حقیقی به گردونه معاملات سهام جذب شد که این میزان از فروردین1402 سابقه نداشته‌است. در مقیاس فصلی نیز بازار سهام برای اولین‌بار پس از تابستان99 موفق شد تا با ورود پول حقیقی همراه شود. بازدهی نماگر کل در سومین فصل پاییز، بیش از 27درصد و بازدهی شاخص هموزن در این مدت، بیش از 20درصد بوده‌است. به‌نظر می‌رسد بازار سهام با نزدیک‌‌‌‌‌شدن به پایان پاییز و عبور از سقف تاریخی طی این مدت، زمستان گرم‌‌‌‌‌تری را تجربه خواهد کرد. با توجه به صف‌‌‌‌‌کشی متغیرهای اقتصادی برای حمایت از بورس، در صورت عدم‌درگیری ایران در مسائل جدی سیاسی و نظامی، می‌توان شاهد رونق هرچه بیشتر بازار سرمایه بود.
صعود شاخص برای صدرنشینی
شاخص‌کل بورس، در حالی طی آذرماه سقف تاریخی خود را شکست که موفق شد طی سومین ماه پاییز با رشد 19درصدی در رتبه اول بازدهی بازارها قرار گیرد. این رشد نماگر اصلی طی یک ماه از اسفند1401 بی‌سابقه بوده‌است. این درحالی است که در پاییز نیز شاخص‌کل بورس با رشد 27درصدی بازدهی مطابق با دلار داشته‌است. در این میان، شاخص هموزن نیز موفق شد تا با ثبت بازدهی 15درصدی، به‌رغم آنکه از شاخص‌کل عقب مانده‌است، از افزایش قیمت دلار سبقت بگیرد. رشد این شاخص در مقیاس ماهانه نیز از فروردین 1402 تکرار نشده‌است. شاخص هموزن طی پاییز توانست 20درصد افزایش ارتفاع را تجربه کند. این میزان از بهار1402 سابقه نداشته‌است.
با درنظرگرفتن موارد فوق، رقابت سنگین میان دو نماگر بورسی نیز طی این مدت، مورد‌توجه اهالی بازار بوده‌است. افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، در کنار راه‌اندازی بازار جدید ارزی تحت‌عنوان بازار توافقی، موجب استقبال گسترده از شاخص‌‌‌‌‌سازها شده‌است، چراکه تاثیر مستقیم افزایش نرخ ارز و کاهش شکاف قیمتی دو شاخص ارزی، یعنی دلار موثر بر شرکت‌ها و دلار بازار آزاد، بر شرکت‌های شاخص‌‌‌‌‌ساز قابل‌انکار نیست، بااین‌حال کاهش اختلاف قیمتی دو شاخص یادشده به حوالی 23درصد نیز در آینده‌‌‌‌‌ای نزدیک صنایع کوچک و متوسط را منتفع خواهد کرد. شاخص هموزن بیش از 5درصد با سقف تاریخی خود فاصله دارد و حمایت عوامل بنیادی و پول‌های حقیقی بازار می‌تواند به قله‌‌‌‌‌زنی این نماگر منجر شود.
استقبال گسترده حقیقی‌‌‌‌‌ها
پول‌های حقیقی طی پاییز با اطمینان بالاتری وارد بازار سهام شدند، به‌طوری‌که خروج روزانه سنگین پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت و حضور فعال در بازار سهام و صندوق‌های کالایی حکایت از آن دارد که با افزایش انتظارات تورمی و کاهش نرخ بهره حقیقی از دیدگاه سرمایه‌گذاران، فضا برای رشد بازارهای دارایی به‌خصوص ارزنده‌‌‌‌‌ترین آن یعنی بازار سهام فراهم شده‌است. P/E حدود 7واحدی بازار سهام در شرایطی که اثرات ریسک‌های سیاسی به‌شدت کاهش‌یافته‌است، ارزندگی نسبی بورس تهران را افزایش داده‌است. برخی در بازار با درنظرگرفتن متغیرهای موجود، حاضر به نسبت‌دادن P/E بالاتر از 10واحد به سود خالص شرکت‌ها هستند، با این‌حال در مجموع طی پاییز سال‌جاری بیش از هزار و 200میلیارد تومان با احتساب صندوق‌های سهامی، پول حقیقی وارد بازار شده‌است.
این برای اولین‌بار است که پس از 16ماه متوالی خروج پول حقیقی‌‌‌‌‌ها، بازار سهام، سرمایه این افراد را جذب کرده‌است. آخرین‌‌‌‌‌بار در تابستان 99 شاهد41هزار میلیارد‌تومان ورود پول حقیقی به بازار بوده‌‌‌‌‌ایم. همچنین طی آذرماه نیز ورود بیش از 7هزار‌میلیارد‌تومانی پول حقیقی نیز حکایت از آن دارد که رکورد بیشترین ورود پول حقیقی از فروردین1402شکسته شده‌است.
نشانه‌های رونق احتمالی
عوامل بنیادی متعددی دست به‌دست هم داده‌اند تا بازار سهام را به پناهگاهی امن برای سرمایه‌های حقیقی تبدیل کند. همین کاهش اختلاف دلار موثر بر شرکت‌ها یا دلار توافقی با دلار بازار آزاد به محدوده 20درصد، به‌طور تاریخی بازار سهام را با تکانه‌‌‌‌‌هایی همراه کرده و این درحالی است که افزایش انتظارات تورمی سرمایه‌گذاران را به سمت بازار سهام سوق داده‌است. همچنین اطمینانی که دولت جدید به اهالی بازار سهام مبنی حمایت از شرکت‌های بورسی داده‌است، به‌طور طبیعی P/E بازار را به شکلی مثبت تعدیل خواهد کرد، با این‌حال یکی از نشانه‌های بازاری بازگشت رونق و پایداری آن در روزهای آینده می‌تواند ارزش معاملات خرد باشد.
در آذرماه میانگین ارزش معاملات خرد با درنظرگرفتن دادوستدهای صندوق‌های سهامی از مرز 12هزارمیلیاردتومان عبور کرد تا متوسط ارزش معاملات خرد طی سومین ماه پاییز رکورد جدیدی را از اردیبهشت 1402 در مقیاس ماهانه ثبت کند. این درحالی است که طی روزهای اخیر، عبور و تثبیت ارزش معاملات خرد بالای 200میلیون دلار، حکایت از جدی‌بودن بازگشت رونق به بازار سرمایه دارد.
با فرض ثبات شرایط ارزش معاملات خرد بورس تهران از 500میلیون دلار در روز عبور‌کرده و تابلوی معاملات می‌تواند شاهد ارزش معاملات 35هزار میلیارد‌تومانی در روزهای اوج بازار باشد.