تایم‌لاین توییتر فعالان رمزارز این روزها درگیر مسئله‌ای به نام لو رفتن آدرس کیف پول صرافی‌هاست. ماجرا از یک توییت شروع می‌شود که در آن نوشته: «کیف پول [یک صرافی ایرانی] توسط ArkhamIntel برچسب‌گذاری شده. این به این معنیه که هر لحظه ممکنه بنیاد تتر ۱۶ میلیون تتر به خاطر تحریم‌ها مسدود کنه و عملا صرافی رو ورشکسته کنه. فردا نیای بگی پول ماشینم، رهن خونه‌ام رفت!»
هفت صبح نوشت: اشاره این توییت به آدرس کیف پول لو رفته از یک صرافی ایرانی است که بیش از 65 میلیون دلار دارایی رمزارزی در آن نگهداری می‌شود و تعداد بسیار زیادی از کیف‌پول‌های دیگر با آن تراکنش مالی داشته و برچسب‌گذاری شده‌اند. صرافی‌های ایرانی به واسطه تحریم‌ها دائما از شناسایی شدن توسط نهادهای خارجی گریزان هستند و از روش‌های مختلفی مثل تغییر روتین آدرس‌ها و... تلاش می‌کنند تا آدرس کیف‌پول‌های محل نگهداری دارایی کاربران، همیشه مخفی بماند. اما این همه تلاش برای چیست و چرا لو رفتن آدرس کیف‌پول صرافی‌های ایرانی می‌تواند برای همه ایرانی‌ها گران تمام شود؟
ArkhamIntel چیست؟
از زمان همه‌گیری ارزهای دیجیتال در دنیا، شرکت‌های مختلفی برای تحلیل داده‌های شبکه‌های بلاکچین به وجود آمده‌اند. کارشان این است که با تحلیل تراکنش‌های ثبت شده در شبکه‌های مختلف، محصولی ارائه کنند که از طریق آن بتوان در کمترین زمان ممکن رد پول را در دنیای رمزارزها دنبال کرد.
آنها برای تحقق چنین هدفی نیاز دارند تا هرچه بیشتر دنیای رمزارز را به دنیای واقعی متصل کنند و بفهمند کیف‌پول‌هایی که در هر شبکه ایجاد شده، به خصوص آن کیف‌پول‌های بزرگ پرپول، دقیقا متعلق به چه کسانی است. در نهایت از این داده‌ها هم برای جلوگیری از پولشویی توسط دولت‌ها و هم برای تحلیل ورود و خروج پول به صرافی‌های بزرگ توسط تریدرها استفاده می‌شود. ArkhamIntel یکی از این شرکت‌های تحلیل آنچین است که کارش، برچسب‌گذاری کیف‌پول‌های رمزارزی است. از نمونه‌های مشابه دیگر می‌توان به گلس‌نود، چین‌الایسیس و... اشاره کرد.
ArkhamIntel به طور دقیق‌تر یک پلتفرم خرید و فروش داده‌های بلاکچین است. به این صورت که علاوه بر داده‌هایی که توسط خود پلتفرم در دسترس عموم قرار داده شده، افراد می‌توانند تگ‌گذاری‌هایی که انجام داده‌اند را به فروش بگذارند و دیگران با خرید آنها بتوانند کیف‌پول‌های مورد نظرشان را شناسایی کنند.
رونمایی از آدرس صدها کیف پول صرافی ایرانی
با بررسی داده‌های ArkhamIntel اکنون می‌توان گفت کیف‌پول‌های اصلی یکی از صرافی‌های ایرانی برچسب‌گذاری شده‌اند و ماجرا محدود به یک یا دو کیف‌پول نیست. یکی از بزرگترین این کیف‌پول‌ها حدود 65میلیون دلار دارایی رمزارزی را در خود جای داده است. از طریق بررسی‌های تراکنش‌های مربوط به این آدرس می‌توان تعداد زیادی از کیف‌پول‌های متعلق به این صرافی را مشاهده کرد که ارزش دارایی‌های ذخیره شده در هر کدام از آنها به چند ده میلیون دلار می‌رسد. دارایی‌هایی که بخش عمده آن را به ترتیب تتر، شیبا، دوج‌کوین و اتریوم تشکیل داده است.
خطر اول: چرا برچسب‌گذاری کیف پول ایرانی‌ها مهم است؟
بسیاری از شرکت‌های مالی برای جلوگیری از دردسرهای تحریمی، این ریسک را به کاربرانشان منتقل کرده‌اند. اکنون در بازارهای مالی به مرحله‌ای رسیدیم که شرکت‌ها حتی از افتتاح حساب ایرانی‌ها جلوگیری می‌کنند. در چنین شرایطی تمام شرکت‌های مالی در دنیا به دنبال ابزاری هستند که بتوانند جلو دور زدن قوانینشان را بگیرند و به هیچ وجه اجازه ندهند حتی یک حساب متعلق به افراد ایرانی در شرکت آنها باز شود و فعالیت مالی داشته باشد.
به همین مناسبت آنها به دنبال ابزارهایی هستند که بتوانند کشورهای تحریمی که ایران یکی از آنهاست را به هر نحوی شناسایی کنند. این شناسایی در دنیای بلاکچین اغلب با کمک داده‌های شرکت‌هایی مثل ArkhamIntel و از طریق برچسب‌گذاری کیف‌پول‌ها اتفاق می‌افتد. به این صورت که در ابتدا کیف پول صرافی‌های بزرگ ایرانی شناسایی می‌شوند و هر کیف پول دیگری که با این آدرس‌ها در ارتباط بوده و واریز و برداشتی به صرافی‌های ایرانی داشته را به عنوان یک کیف پول ایرانی برچسب‌گذاری می‌کنند.
در این شرایط، وقتی شما از یک کیف پول برچسب‌گذاری شده برای تبادل مالی استفاده کنید، نهادهای مالی خارجی متوجه خواهند شد که شما ایرانی هستید و از راه‌های مختلفی، مثل بلوکه کردن دارایی، بستن حساب، جلوگیری از واریز و... مانع فعالیت شما در خارج از مرزها می‌شوند. برای همین است که لو رفتن آدرس کیف پول صرافی‌های ایرانی، نه فقط برای کاربران آن صرافی بلکه برای همه ایرانیان فعال در بازار رمزارزها گران تمام می‌شود.
مسدودی حساب ایرانیان با برچسب‌گذاری کیف پول صرافی‌ها
فرض کنید با خرید مقداری تتر از صرفی ایرانی، آن را برای دوستتان در خارج از کشور ارسال کرده‌اید. وقتی تلفنی با او صحبت می‌کنید، متوجه می‌شوید با همین تراکنش ساده شما، حساب دوستتان مسدود شده و حالا باید به افراد زیادی توضیح بدهد که چرا با یک حساب متعلق به ایران تبادل مالی داشته است. ماجرا از این قرار است که به واسطه تحریم‌ها هرگونه تراکنش مالی با ایران می‌تواند برای کسانی که در دیگر کشورها زندگی می‌کنند، دردسرساز شود.
شاید بپرسید در چنین مواقعی چه کاری از دست شما برمی‌آید؟ در پاسخ باید گفت هیچ! عملا هیچ‌چیز نمی‌تواند شما را دربرابر خطر برچسب‌گذاری کیف‌پول محافظت کند. یا باید هیچ تبادل مالی با صرافی‌های ایرانی نداشته باشید که عملا برای فعالان ایرانی بازار رمزارز غیرممکنه است و جای دیگری نمی‌توانند رمزارزهای خود را به پول تبدیل کنند، یا اینکه به طور کلی هیچ فعالیتی با خارج از ایران نداشته باشید. موضوعی که به طور کلی ماهیت وجودی رمزارزها را زیر سوال می‌برد.
در چنین شرایطی مسئولیت زیادی متوجه صرافی‌های ایرانی است که با حفاظت از داده‌هایشان مانع از برچسب‌گذاری کیف‌پول ایرانی‌ها شوند. موضوعی که تا الان در رعایت آن چندان موفق نبوده‌اند و یک نمونه آن برچسب‌گذاری صدها کیف‌پول یک صرافی توسط ArkhamIntel است.
خطر دوم: تترهایمان چه می‌شود؟
بنیاد تتر در بلوکه کردن کیف‌پول‌ها ید طولایی دارد. برای نمونه، می‌توان از 1755 آدرس کیف پول اسم برد که توسط بنیاد تتر وارد لیست سیاه شده و ارزش تترهای موجود در آنها به بیش از یک میلیارد دلار می‌رسد. عمده این کیف‌پول‌ها به دلایلی مثل پولشویی و تامین مالی تروریسم مسدود شده‌اند. اما باید توجه داشت که ایرانی‌ها چندان حساب صافی با این قبیل اتهامات ندارند.
تحریم‌های OFAC شامل لیستی از حساب‌ها، افراد و شرکت‌ها هستند که توسط خزانه‌داری آمریکا تحریم شده‌اند و حساب‌های مرتبط با این لیست هم شامل تحریم ثانویه هستند. موضوعی که نشان می‌دهد در حال حاضر صرف ایرانی بودن می‌تواند بهانه‌ای برای بنیاد تتر در جهت فریز کردن دارایی‌ها با استناد به تحریم‌های OFAC باشد.
هرچند که تاکنون این اتفاق یعنی بلوکه کردن دارایی‌ها توسط بنیاد تتر در سطح گسترده و بنا بر ملیت اتفاق نیفتاده، اما پتانسیل آن برای همیشه وجود دارد. چراکه تتر یک استیبل‌کوین متمرکز است که درست مثل یک بانک مرکزی، تمام دارایی‌های آن قابل توقیف و تمام کیف‌پول‌های آن قابل مسدودسازی هستند.