خرید لوله گالوانیزه یا لوله سیاه، به هدف و نیاز شما بستگی دارد. چون لوله گالوانیزه و لوله سیاه، 2 گروه متفاوت از لوله‌های موجود در بازار است که با هدف کاربری متفاوت و ویژگی‌های مختلف تولید می‌شوند. برای آنکه بدانید خرید لوله گالوانیزه یا لوله سیاه، باید بدانید که لوله را برای چه کاری و برای نصب در چه مکانی می‌خواهید.
لوله سیاه
لوله‌های سیاه، لوله‌های فلزی است که بدنه‌ها از جنس فولاد است. این لوله‌ها می‌توانند از نورد ورق‌های فولادی و به شکل درزدار تولید شوند. یا از خالی کردند داخل شمش‌های فولادی و به شکل بدون درز تولید شوند. مقاومت این لوله‌ها با هم متفاوت است. اما لوله‌های درزدار بیشتر از لوله‌های مانیسمان بدون درز مصرف می‌شوند.
لوله‌های سیاه به علت وجود عنصر آهن در بافت بدنه خود، با اکسیژن محیط وارد واکنش شده و مستعد زنگ زدگی هستند. از این رو امکان استفاده از آنها در هر فضا و موقعیتی امکان پذیر نیست. شرایط نگهداری خاصی دارند. مصارف آنها نیز با توجه به این ویژگی، محدود به کاربری‌های خاصی می‌باشد.
لوله‌های سیاه در ضخامت‌های مختلف و با قطرهای مختلف تولید می‌شوند. در نتیجه با توجه به بزرگی پروژه می‌توانید لوله را با سایز و ابعاد مورد نظر انتخاب کنید.
کاربرد لوله‌های سیاه
از لوله‌های سیاه، عموما به عنوان لوله‌های جدال چاه، انتقال آب، خطوط انتقال نفت، لوله‌های گازی و API، لوله داربستی، لوله اسپیرال و سایز درشت، خطوط انتقال سنگ و خاک و مواد در معادن، پتروشیمی، ساختمان سازی و ... استفاده میشود.
نکته: از لوله‌های مانیسمان سیاه نیز به دلیل مقاومت بالایش در برابر گرما و فشار، در سیستم‌های اسپرینکلر آتش نشانی و در پروژه‌هایی که نیاز به لوله‌های ضد انفجار باشد، استفاده می‌کنند.
لوله گالوانیزه
لوله گالوانیزه، همان لوله فولادی سیاه است که تحت فرایند گالوانیزاسیون، سطح فولادی آن را با فلز روی (یا زینک) می‌پوشانند. فلز روی در برابر رطوبت و اکسیژن بسیار مقاوم است و بدنه فولادی را از زنگ زدگی حفاظت می‌کند. از این رو عمر مفید بسیار بالاتری نسبت به لوله‌های سیاه دارد. در تمام مناطق جغرافیایی و مکان‌هایی که مسقف نیست، قابل استفاده می‌باشد. ضخامت پوشش فلز روی، به ضخامت ورق اضافه شده و مقاومت مکانیکی لوله و تحمل فشار آن را نسبت به لوله فولادی بیشتر می‌کند.
لوله‌های گالوانیزه نیز در ضخامت‌های مختلف و با قطرهای مختلف تولید می‌شوند. در نتیجه با توجه به بزرگی پروژه می‌توانید لوله را با سایز و ابعاد مورد نظر انتخاب کنید.
این لوله ها انواع مختلفی دارند و مقاومت آنها نسبت به یکدیگر متفاوت است.
کاربرد لوله گالوانیزه
از لوله‌های گالوانیزه برای انتقال خطوط آب در داخل ساختمان‌ها، انتقال برخی از سیالات، پایه فنس، ستون گلخانه، لوله‌های آبیاری، انتقال هوا، لوله‌برق، فاضلاب و ....
از آنجا که لوله گالوانیزه در مقابل رطوبت مقاومت بالایی دارد، احتمال نشتی و ترکیدگی در آن بسیار کمتر از لوله‌های سیاه است، در لوله‌کشی آب و فاضلاب ساختمان‌ها و آپارتمان‌ها بیشتر از لوله‌های گالوانیزه استفاده میشود.
تفاوت اصلی بین لوله سیاه و گالوانیزه
- بدنه لوله‌های گالوانیزه همانند لوله سیاه از ورق فولاد ساخته میشود. با این تفاوت که لوله گالوانیزه با لایه‌ای از فلز روی (zinc) پوشش داده میشود. در حالی که لوله سیاه چنین پوششی ندارد.
- لوله‌های سیاه بهترین انتخاب برای انتقال گاز می‌باشند؛ اما به دلیل ضعف در برابر رطوبت، پوسیدگی و زنگ زدگی سریع، برای انتقال آب مناسب نمی‌باشند. در حالی که لوله‌های گالوانیزه به دلیل مقاومت بیشتر در برابر خوردگی و ایمن‌تر بودن برای خطوط آبرسانی انتخاب بهتری هستند. اما از این لوله‌ها نمی‌توان برای خطوط گاز رسانی استفاده شود چون ممکن است پوسته پوسته شده و این اثرات به جا مانده مسیر لوله گار را مسدود کند یا کیفیت گاز انتقالی را پایین بیاورد.
- به دلیل پوشش روی (zinc) اضافه شده، لوله‌های گالوانیزه گرانتر از لوله‌های سیاه هستند.
- از دیگر تفاوت‌های لوله سیاه و لوله گالوانیزه، تفاوت در میزان تحمل دمایی این دو محصول می‌باشد. لوله فولادی تحمل دمای بالاتری را دارد.
چرا لوله گالوانیزه از لوله سیاه مقاوم‌تر است؟
همانطور که گفتیم، روی سطح لوله‌های فولادی سیاه را با پوشش گالوانیزه می‌پوشانند. فلز روی (Zn) بر خلاف فولاد و آهن به کندی با اکسیژن و سایر مواد مجاور خود وارد واکنش شیمیایی میشود. در نتیجه از بدنه فولادی در مقابل خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت می‌کند. همچنین طی فرایند گالوانیزاسیون (به خصوص گالوانیزاسیون عمقی داغ) با فولاد یک واکنش ترکیبی می‌دهد و یک لایه آلیاژی می‌سازد که مقاومت فولاد را نسبت به تنش‌های مکانیکی و محیطی افزایش می‌دهد.
برای خرید لوله به چه نکاتی باید توجه کرد؟
- هدف
پیش از خرید لوله، هدف را مشخص کنید. حتما باید بدانید، که برای چه کاری و با چه هدفی لوله را می‌خواهید. به عنوان مثال لوله گالوانیزه ( به خصوص لوله گالوانیزه گرم عمقی داغ) برای خطوط انتقال گاز اصلا مناسب نیست.
- نوع لوله
هدف شما تعیین می‌کند که کدام نوع لوله (لوله گالوانیزه یا سیاه) را با چه ابعاد، سایز و ضخامتی خریداری کنید. باید مطمئن باشید لوله انتخابی شما چقدر با پروژه و نیاز شما سازگار و مناسب است!
- نوع پروژه
نوع پروژه لوله‌کشی شما نیز با نوع لوله‌ای که می‌خرید، ارتباط مستقیم دارد. اگر پروژه شما کوتاه مدت است می‌توانید از لوله سیاه به جای لوله گالوانیزه استفاده کنید. (البته این موضوع به شرایط مختلفی بستگی دارد).
- بودجه و هزینه
یکی از نکاتی که باید به آن توجه کرد، بودجه‌ای است که برای خرید لوله در نظر گرفته‌اید. قطعا بودجه و هزینه بیشتر، ایمنی و کالای با کیفیت‌تری را برای شما به همراه خواهد داشت.
- نحوه اتصال
نحوه اتصالات و رزوه، فاکتوری است که برای خرید لوله باید به آن توجه کرد. برخی از لوله‌های گالوانیزه جوش پذیری خوبی ندارند. از این رو اتصالات مخصوص به خود را دارند. برخی از لوله‌ها نیز به واسطه رزوه و اتصالات رزوه‌دار به هم متصل می‌گردند.
- نوع گالوانیزاسیون
لوله‌های گالوانیزه علاوه بر سایز و ابعاد، از نظر نوع روش گالوانیزه نیز با هم متفاوتند و ویژگی‌های متفاوتی دارند. از این رو هنگام خرید لوله گالوانیزه حتما به نوع روش گالوانیزه نیز دقت کنید. لوله گالوانیزه گرم عمقی داغ نسبت به لوله فابریک و لوله گالوانیزه سرد مقاومت بیشتری دارد.