علی رغم اینکه مطابق قانون، کارگران باید به تعداد روزهایی که کارکرده اند مستحق دریافت عیدی و سنوات باشند، ولی کارگرانی هستند که عید را بدون دریافت عیدی و سنوات و گاهی با معوقات حقوق سپری می کنند.
ماه های پایانی سال که فرا می رسد، برای کارگران با استرس هایی همراه است. از یک سو میزان افزایش دستمزد سال آینده باعث نگرانی کارگران می شود و از سوی دیگر بخشی از کارگران نگران قراردادهای کاری خود هستند،که با پایان سال تمدید نمی شود.
طبق آمارهایی که از سوی نمایندگان کارگران گفته می شود بیش از 96 درصد قراردادهای کار در حال حاضر موقت است. زمانی که صحبت از قرارداد موقت می شود، قراردادهای سفید امضا، کوتاه مدت،سه ماهه،یک ماهه و در بهترین حالت یک ساله را شامل می شود.
اما این روزها مشکل مدت قرارداد در کنار حقوق های معوق در بخش زیادی از کارگاه ها به مشکل کارگران افزوده شده است. مشکلی که خیلی هم نمی توان گفت مستقیماً به کارفرما ربط دارد. واحدهای تولیدی در حال حاضر تحت تأثیر شرایط اقتصادی حال و روز خوبی ندارند و مشکلات زنجیره وار آنها به کارگران هم رسیده و در حال حاضر بخشی از کارگران با حقوق های معوق 4 تا 5 ماهه به پایان سال نزدیک می شوند.
این کارگران در بهترین حالت سال نو را به گونه ای آغاز می کنند که حقوق های معوق خود را دریافت کرده اما به دلیل رکود و کمبود بودجه در واحد تولیدی خود عیدی و سنواتی دریافت نکرده اند.
اما کارگرانی که قرارداد مشخص و در چارچوب قانون کار ندارند معمولاًً از سنوات بی بهره می شوند چرا که کارفرمایان با هدف فرار از بیمه کردن نیروی کار، پرداخت نکردن سنوات و واریز کمتر عیدی قراردادهای کار را در چارچوب قانون کار منعقد نمی کنند.
علی رغم اینکه مطابق قانون، کارگران به سنوات و تعداد روزهایی که کار کرده‌اند مستحق دریافت عیدی هستند و میزان عیدی و پاداش پایان سال بسته به مدت قرارداد و کارکرد آنها متفاوت است، اما هستند کارگرانی که در واحدهای مختلف به بهانه های مختلف از این حق قانونی محروم می شوند.
علاوه بر اینکه تعدادی از کارگران قراردادهای کاری شان تمدید نمی شود، کارگرانی هم هستند که مطابق قانون کار عیدی دریافت نمی کنند. یعنی حداقل عیدی که دریافت می کنند بسیار کمتر از مبلغ قانونی تعیین شده برای آنها است. این مسئله از آنجا ناشی می شود, که اکثر کارگران شاغل در کارگاه های کوچک از مزایای قانونی بی بهره هستند و فقط پایه حقوق را دریافت می کنند و در بهترین حالت پایان سال کارفرما با پرداخت مبلغی بسیار پایین تر از مبلغ تعیین شده عیدی, از مسئولیت خود سر باز می زند و کارگر بیچاره از ترس بیکاری به سمت شکایت قانونی نمی روند و به دریافت همان مبلغ اندک راضی و خوشحال به استقبال عیدی می رود که باز هم مانند سال های قبل با عقب ماندگی درآمد و عدم همخوانی دخل و خرج آغاز خواهد شد.
*زمان و مبلغ عیدی کارگران
هادی ابوی, فعال کارگری در مورد زمان پرداخت عیدی کارگران گفت: معمولاً عیدی کارگران اسفند ماه پرداخت می‌شود، البته منعی ندارد که با حقوق بهمن نیز پرداخت شود، اما مهلت قانونی برای عیدی همان اسفند ماه است.
وی در مورد میزان عیدی کارگران در سال جاری گفت: میزان عیدی هر سال به نسبت حداقل دستمزد کارگران تعیین می‌شود یعنی دو برابر حقوق پایه به شرط این که از سه برابر حد اقل مزد تجاوز نکند.
عضو شورای عالی کار و نماینده کارگران گفت:مطابق مصوبات شورای عالی کار، تمام شرکت‌هایی که زیر نظر قانون وزارت کار فعالیت می‌کنند باید به کارمندان خود به ازای یک سال کار معادل 60 روز آخرین دستمزد (حداقل عیدی) و 90 روز آخرین دستمزد (حداکثر عیدی)، عیدی پرداخت کنند. به این معنا که میزان پرداختی عیدی کارمندان نباید از 60 روز دستمزد کمتر و از 90روز دستمزد بیشتر باشد.
به گزارش تسنیم، با توجه به مصوبه سال گذشته شورای عالی کار، حداقل و حداکثر عیدی کارگران در سال 1402، به ترتیب 106.165.680 ریال و 159.248.520 ریال است.