آتش گرفتن بیمارستان گاندی در تهران نه نخستین اتفاق است و نه آخرین. از پلاسکو بگیرید تا برج نیمه کاره متروپل در آبادان تا حریق در مرکز درمانی سینای اطهر. حال سؤال اینجاست که این ساختمان‌های ناایمن چرا بیمه می‌شوند و چگونه تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند؟
آتش گرفتن بیمارستان گاندی در تهران نه نخستین اتفاق است و نه آخرین. از پلاسکو بگیرید تا برج نیمه کاره متروپل در آبادان تا حریق در مرکز درمانی سینای اطهر. حال سؤال اینجاست که این ساختمان‌های ناایمن چرا بیمه می‌شوند و چگونه تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند؟
یک کارشناس بیمه در گفت‌وگو با همشهری و در پاسخ به این سؤال که چرا ساختمان‌های ناایمن تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند؟ می‌گوید: طبق قانون همه اموالی که بیمه می‌شوند، بسته به میزان خطر و امینت آن تعیین نرخ می‌شود و البته این احتمال مطرح است که اخطارهای صادره خیلی هم دقیق نباشد به‌طور مثال ساختمانی از نظر سازنده و مالک از کیفیت بالا برخوردار است اما برای آن اخطار ناایمن صادر شده چرا که تعداد واحدهای پارکینگ تعبیه شده در ساختمان بیشتر از حد مجاز است و مهم این است که جزئیات این اخطارها فاش و در اختیار بیمه‌گران قرار گیرد.
بیمارستان گاندی پوشش بیمه ایران بود
سیدخراسانی می‌گوید: نمی‌شود به صرف یک اخطار از سوی شهرداری‌ها، ساختمان‌ها را بیمه نکرد و در ارزیابی ریسک این ساختمان‌ها نهایت دقت صورت می‌گیرد و بیمه‌گر هم در موقع حادثه موظف به پرداخت خسارت طبق قرارداد است. این کارشناس بیمه درپاسخ به این سؤال که دلیل آتش‌سوزی در نماهای کامپوزیت چیست؟ توضیح می‌دهد: واقعیت این است که کیفیت کامپوزیت‌های استفاده شده بسیار پایین است چرا که قیمت هر مترمربع کامپوزیت نمای ساختمان در اروپا بالغ بر ۵۰۰ دلار معادل ۲۷ تا ۲۸ میلیون تومان است درحالی‌که قیمت آن در کشورمان بین ۴ تا ۵میلیون تومان است که مشخص می‌شود این مصالح از استاندارد و کیفیت برخوردار نیست.
وی می‌گوید: براساس مقررات هر ساختمان، کارخانه، برج و انباری که بخواهد تحت پوشش بیمه قرار گیرد و سرمایه آن بالای ۱۵۰۰میلیارد تومان باشد، نرخ آن را بیمه مرکزی تعیین می‌کند و اساسا در ساختمان‌های بزرگ و حساس نمایندگان و شبکه فروش دخالتی در تعیین نرخ ندارند و بیمارستان گاندی هم چندین سال تحت پوشش بیمه ایران قرار داشته است، اکنون این شرکت باید خسارت وارد شده را بپردازد.
کتابخانه ملی ایران پوشش بیمه ندارد
این فعال صنعت بیمه با بیان اینکه به استثنای بیمه شخص ثالث، بقیه بیمه‌های بازرگانی اختیاری است و به همین دلیل برآورد می‌شود که حدود ۷۵درصد ساختمان‌های دولتی و عمومی فاقد پوشش بیمه‌ای باشد تا جایی که کتابخانه ملی ایران سال‌هاست تحت پوشش بیمه قرار ندارد و یا برخی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی هم فاقد بیمه هستند و درخصوص بیمارستان‌ها داستان متفاوت است چرا که پروانه فعالیت آنها هر سال به شرط برخورداری از پوشش بیمه‌ای صادر می‌شود و بانک‌ها هم در قبال ساختمان‌های در رهن خود، بیمه نامه طلب می‌کنند و همچنین شرط تمدید پروانه فعالیت پارکینگ‌های عمومی داشتن بیمه‌نامه آتش‌سوزی است.
سیدخراسانی درباره اینکه آیا شرکت بیمه می‌تواند به‌دلیل ناایمن بودن ساختمان‌های حساس، قرارداد بیمه‌نامه را فسخ کند، توضیح می‌دهد: فسخ قرارداد شرایط خاص خود را دارد و درصورتی که شرکت بیمه‌گر متوجه شود که بیمه‌گر اقدامی انجام داده که باعث تشدید خطر شده، می‌تواند با صدور یک اخطار، قرارداد را فسخ کند. این کارشناس بیمه پیشنهاد می‌کند: سازمان آتش‌نشانی و دیگر ارگان‌های مسئول وقتی اخطاری برای ساختمان صادر می‌کنند، بهتر است که یک رونوشت از اخطار را در اختیار شرکت‌های بیمه‌گر قرار دهند تا هم نرخ بسته به ریسک افزایش یابد و هم اینکه بیمه‌گذار درصدد رفع خطر برآید.
ازدیاد بیمه‌گران اتکایی
غلامعلی ثبات، کارشناس و عضو پیشین شورای‌عالی بیمه تأکید می‌کند: نقش اصلی و کارآمدی ممتاز صنعت بیمه، مدیریت ریسک و کاهش سوخت ملی ناشی از حوادث است و اگر صنعت بیمه فقط در پی جمع‌آوری حق بیمه و پرداخت خسارت باشد و باعث کاهش شدت و تواتر حوادث نشود، کارآمدی لازم و مطلوب را نخواهد داشت و حتی ممکن است موجب افزایش بی‌مبالاتی شود و درنهایت به زیان کشور عمل کند.
او ۴عامل را در سستی شرکت‌های بیمه در مدیریت ریسک‌های تحت پوشش مؤثر می‌داند و می‌گوید: شیوع شعار «رشد حق بیمه» بین شرکت‌های بیمه، شتاب شبکه فروش و شعب شرکت‌های بیمه در صدور هرچه زودتر بیمه نامه برای رسیدن به کارمزد و کارانه، نزاع شرکت‌های بیمه روی ارائه نرخ یا مقدار حق بیمه هرچه کمتر و در نتیجه نداشتن بنیه مالی برای اختصاص هزینه کافی به مدیریت مطلوب ریسک بر این چالش افزوده است.
او خاطرنشان کرد: ازدیاد بیمه‌گران اتکایی در بازار بیمه و شکل‌گیری رقابت بین آنها در پذیرش ریسک باعث شده تا نقش کنترلی‌شان در رعایت مبانی فنی توسط شرکت‌های بیمه تضعیف شود. این عضو سابق شورای‌عالی بیمه پیشنهاد می‌دهد: لازم است که مدتی بعد از وقوع هر حادثه بزرگی که تحت پوشش صنعت بیمه بوده، بیمه گران مربوط، سندیکای بیمه گران و بیمه مرکزی گزارش مشترک یا جداگانه‌ای شامل پیشینه و فرایند صدور بیمه نامه، زمینه‌ها و علل وقوع حادثه، نقاط ضعف و قوت صنعت بیمه در رفتار با آن ریسک و توصیه و راهکارهای لازم برای بهبود عملکرد اهالی صنعت بیمه منتشر کنند.