نمای بازارهای سرمایه‌گذاری از نظر بازدهی مدتی است که تغییر جدی کرده است. درحالی که در سال‌های نه چندان دور به دلیل نوسانات شدید در بازارهایی مانند ارز و طلا، این بازارها همواره در صدر بازدهی بازارها در دوره‌های ماهانه، فصلی و سالانه بودند، اما با فروکش کردن انتظارات تورمی و حکمرانی بازار ساز، این بازارها در انتهای جدول بازدهی قرار دارند.
درهمین زمینه بررسی میزان بازدهی بازارهای اصلی در 10 ماهه سال‌جاری نیز همین نتیجه را نشان می‌دهد. از میان بازارهای اصلی پول (سپرده بانکی)، سهام، ارز، طلا و مسکن، ارز و طلا سرمایه‌گذاران احتمالی خود را ناامید کرده‌اند و دراین دوره زمانی نرخ سودی که به سپرده‌های بانکی تعلق می‌گیرد در صدر بازدهی از ابتدای سال‌جاری تا پایان دی ماه قرار گرفته است. در شرایطی که در سال‌های گذشته ارز و طلا سرمایه‌گذاران و نوسان گیران زیادی را به سمت خود جذب می‌کردند و در پایان دوره با یک بازدهی قابل قبول به آنها پاداش می‌دادند، ولی اجرایی شدن سیاست تثبیت اقتصادی از سوی بانک مرکزی شرایط را متفاوت کرد به طوری که بازدهی این دو بازار که در سال‌های گذشته جذابیت زیادی برای سرمایه‌گذاران داشت، نه تنها مثبت نبوده بلکه با بازدهی منفی برای خریداران خود زیان به همراه داشته‌اند. هرچند طی هفته‌های اخیر به دلیل تحولات سیاسی و نظامی در منطقه قیمت‌ها در بازار ارز و طلا با رشد همراه شده است، ولی برآیند بلندمدت نشان از کاهش شاخص‌های قیمتی دراین بازارها دارد. ازسوی دیگر اغلب کارشناسان و صاحبنظران با توجه به تجربه نوسانات سیاسی در بازار ارز و طلا، معتقدند که رشد قیمت‌ها دراین بازارها موقتی است و بسرعت به کانال‌های قبلی بازمی گردد.
سپرده‌های بانکی در صدر
بررسی بازدهی بازارهای پنجگانه اصلی در 10 ماهه سال‌جاری حاکی از برتری نرخ سود سپرده‌های بانکی از نظر بازدهی برای سپرده‌گذاران است. هرچند همچنان میان نرخ سود پرداختی به سپرده‌های بلندمدت و نرخ تورم جاری فاصله است و ازنظر اقتصادی سپرده‌گذاران سود منفی دریافت می‌کنند، ولی با توجه به رکود در سایر بازارها، سپرده بانکی بالاترین بازدهی را از ابتدای امسال تا پایان دی ماه داشته است. هم‌اکنون حداکثر نرخ سود پرداختی به سپرده‌های بلندمدت بانکی 23 درصد است که بدین ترتیب به صورت میانگین بازدهی ماهانه آن 1.9 درصد و برای 10 ماهه امسال به 19.1 درصد می‌رسد.
به طور معمول سرمایه گذارانی که ریسک گریز هستند و تمایل به حضور در سایر بازارها را ندارند، سپرده‌گذاری سرمایه خود در بانک‌ها را ترجیح می‌دهند. البته با توجه به امکان هدایت سرمایه‌هایی که در بانک‌ها رسوب می‌کند به سمت تولید، افزایش سپرده‌های بانکی می‌تواند با برنامه‌ریزی بانک مرکزی به نفع تولید تمام شود.
مسکن دوم شد
پس از سپرده‌های بانکی، بازارمسکن از نظر بازدهی دومین بازار بوده است. این درحالی است که طی چند ماه اخیر و براساس گزارش‌های رسمی بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن در تهران، قیمت مسکن روند نزولی شدیدی به خود گرفته است که در سه ماه اخیر پررنگ تربوده است. بنابراین به طور قطع تا پایان سال باید شاهد تغییر در رتبه‌بندی بازارها از نظر بازدهی و جایگاه بازار مسکن دراین بخش باشیم.
براساس گزارش رسمی بانک مرکزی، در آخرین ماه سال گذشته (اسفند ماه) میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان‌های مسکونی در پایتخت 65 میلیون و 240 هزار تومان بوده است که این رقم برمبنای آخرین گزارش اعلام شده یعنی در آذرماه به 74 میلیون تومان رسیده است که نسبت به ماه قبل از آن یعنی آبان ماه نزدیک به یک میلیون تومان افت داشته اشت. حال با توجه به اینکه هنور آمار رسمی تحولات بازار مسکن در دی ماه اعلام نشده است و با محاسبه و ملاک قراردادن میانگین قیمتی آذرماه شاهد رشد 13.4 درصدی قیمت مسکن هستیم که البته همانگونه که اشاره شد با توجه به روند نزولی که دراین بازار آغاز شده است آمار دی ماه نیز به طور قطع کاهشی و از بازدهی این بازار کم خواهد کرد. بر اساس آمار واحدهای مسکونی معامله شده در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور، متوسط قیمت یک متر مربع بنای واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران در آذرماه ۱۴۰۲ به ۷۴۰.۹ میلیون ریال رسید که نسبت به ماه قبل ۲.۲ درصد کاهش نشان می‌دهد.
سهام سومین بازار پربازده
با وجود تمام نوسان‌هایی که بازار سهام کشور طی ماه‌های اخیر داشته است، اما برخلاف بازارهایی مانند ارز و طلا، بازدهی 10 ماهه این بازار مثبت بوده است. درآخرین روز کاری سال گذشته شاخص کل بورس تهران عدد یک میلیون و 960 هزار و 457 واحد را نشان می‌داد که این رقم درآخرین روز دی ماه به دو میلیون و 166 هزار و 942 واحد رسیده است. بنابراین بازدهی این بازار دراین مدت به 10.5 درصد می‌رسد. این درحالی است که به اعتقاد کارشناسان، با حذف ریسک‌هایی که طی دو ماه اخیر براین بازار تأثیر گذاشته است، بازدهی به مراتب بالاتری از بازار انتظار می‌رود. درسال‌های گذشته نیز بازار سهام در صدر بازدهی بازارها قرارداشته است.
دلار چهارم شد
همانگونه که اشاره شد، بازار ارز یکی از بازارهایی است که با بازدهی منفی سرمایه‌گذاران خود را ناامید کرده است. از اسفند سال گذشته و همزمان با اجرای سیاست تثبیت اقتصادی به همراه سایر سیاست‌های اعمالی شاهد فروکش کردن انتظارات تورمی و حباب بازارها بودیم. در بازار ارز نیز ضمن اینکه نرخ رسمی ارز در مرکز مبادله ارز طلای کشور ثبات قابل قبولی را به نمایش گذاشته است، در بازار غیررسمی نیز شاهد عقبگرد قیمت دلار به عنوان شاخص‌ترین ارز هستیم. براساس آمارها در آخرین روز کاری سال گذشته قیمت هر اسکناس دلار در بازار غیررسمی 53 هزار و 800 تومان بود که این رقم در 30 دی ماه امسال به 53 هزار و 648 تومان رسیده است که نشان دهنده بازدهی منفی 21 صدم درصدی آن است. طبق توضیحات ارائه شده است این درحالی است که قیمت ارز در بازار غیررسمی طی هفته‌های اخیر به دلیل درگیری‌های نظامی در منطقه با رشد موقتی همراه شده است بنابراین بدون لحاظ این شرایط موقتی به طور قطع میزان افت قیمت این ارز که طی 9 ماهه سال‌جاری در کانال 50 هزارتومان ثابت بود به مراتب بیشتر بود.
سکه آخر شد
در 10 ماهه سال‌جاری درمیان بازارهای مختلف سکه تمام بهارآزادی طرح جدید به عنوان شاخص اصلی بازار طلا، در انتهای جدول بازدهی قرار گرفته است به طوری که دراین مدت بازدهی این سکه منفی 6.3 درصد بوده است. در آخرین روز کاری سال گذشته هر قطعه سکه تمام 33 میلیون و 750 هزار تومان قیمت داشته است که این قیمت در آخرین روز دی ماه به 31 میلیون و 601 هزارتومان کاهش یافته است.
