سایه‌ بلندمرتبه‌ها بر پیکر باغ گیاه‌شناسی تهران

چهارشنبه، ۲۰ دی ۱۴۰۲ - ۱۱:۲۱:۴۱
کدخبر:۱۱۶۵۹۸

رئیس موسسه ‌تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور می‌گوید: دادستان کل کشور، شورای عالی امنیت ملی، سازمان محیط زیست، سازمان بازرسی و کلیه اساتید دانشگاه اذعان دارند که باید جلوی ساخت‌وسازهای اطراف باغ ملی گرفته شود، زیرا این کار تبعات بسیاری برای باغ گیاه‌شناسی که جزو آثار ملی است، دارد.

علی علیزاده علی‌آبادی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در سال ۱۳۴۷ حکومت سابق تصمیم می‌گیرد که در اراضی مرتعی بین تهران و کرج  واقع در منطقه چیتگر، باغ گیاه‌شناسی ملی تأسیس کند، اظهار کرد: همه کشورها برای چند هدف آموزش، تحقیق، فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی خود اقدام به تأسیس باغ گیاه‌شناسی ملی می‌کنند.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۴۷  مساحتی حدود ۱۵۰ هکتار از اراضی مرتعی ضلع جنوبی ارتفاعات البرز،   واقع در منطقه چیتگر، به این کار اختصاص داده  شد و به مرور احداث این باغ شکل گرفت. تا چندسال قبل اطراف این باغ مرتع یا فضای سبز بود، یا اگر ساختمانی وجود داشت در نهایت یک یا دو طبقه بود.

رئیس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اضافه کرد: در سال۱۳۸۷ بنیاد تعاون ارتش و شهرداری در یک تعامل و توافق، اراضی ضلع شمالی باغ که به میدان تیر معروف شده بود را تغییر کاربری داده و بلندمرتبه‌سازی کردند. مساحت این اراضی ۵۰۰ هکتار بوده و بر اساس توافقات ۷۰ درصد به شهرداری و ۳۰ درصد  به تعاونی ارتش واگذار و اجازه ساخت به آنها داده شد.

وی تصریح کرد: از میان این قطعه زمین ۵۰۰ هکتاری، اتوبان شهید همدانی می‌گذرد. بخش عمده‌ای از این زمین در شمال اتوبان و بخش بسیار کوچک و باریکی در جنوب اتوبان قرار می گیرد. در بخش شمالی آن برج‌های ۳۰ تا ۴۰ طبقه‌ای ساخته شده و تقریبا کل اراضی پر از ساختمان‌های بلندمرتبه شده است. در قطعه جنوبی این زمین که در نزدیکی دیوار شمالی باغ گیاه‌شناسی است، تا یک سال و نیم پیش، هیچ گونه اقدامی صورت نگرفته بود. گویا مسئولان قبلی شهرداری از ساخت و ساز در این قسمت ممانعت به عمل آورده بودند.   شهرداری در این قسمت مجوز ساخت ۲۲ برج ۳۸ طبقه‌ای را داده است. اکنون به صورت متراکم گودبرداری‌ها انجام شده، شناژها ریخته شده، در برخی از برج‌ها زیرزمین احداث و حتی چند طبقه هم بالا آمده است و در حال حاضر با تمام توان در حال کار هستند.

وی عنوان کرد: اخیرا هم معاون شهردار اعلام کردند که در جوار باغ ساخت و سازی صورت نمی‌گیرد و طرح متوقف شده است، ولی اعلام می‌کنیم که صحبت‌های ایشان خلاف واقعیت است و در جوار باغ گیاه‌شناسی به صورت سه شیفت و چند گروه مختلف در حال ساخت و ساز هستند.

علیزاده علی‌آبادی با بیان اینکه این برج‌ها وارد حریم باغ گیاه‌شناسی شده‌اند، ‌گفت: این باغ چون یک باغ ملی است از ابتدای تأسیس حریم مشخصی برای آن در نظر گرفته شده است که باید در این حریم یا فضای سبز باشد یا ساختمان‌های با حداکثر ارتفاع ۱۵ متر، آن هم با فاصله زیاد از باغ احداث شود. یعنی کاربری اراضی مسکونی در حد بلندمرتبه‌سازی برای این حریم تعریف نشده است.

رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با بیان اینکه حتی بلندمرتبه‌سازی‌های که در شمال اتوبان شهید همدانی قرار گرفته نیز اثرات مخربی بر باغ به دنبال دارد گفت: هیچ وقت ادعا نکردیم  بلندمرتبه‌سازی جنوب اتوبان باعث ایجاد سایه در باغ می‌شود.

وی بیان کرد: مشکلاتی که این برج‌ها ایجاد می‌کنند توسط محققان بررسی شده است که از جمله آنها می‌توان به کاهش ‌آب چاه، ایجاد مانع برای تهویه هوا (بلندمرتبه‌سازی جلوی وزش بادی و تهویه هوای باغ را می‌گیرد)، محصور شدن باغ و افزایش دما در باغ نسبت به اراضی اطراف اشاره کرد. ایجاد جزایر حرارتی خاص و افزایش دما باعث می‌شود درختان باغ زودتر به زوال برسند و برگ‌ریزان شدیدتر شود. همچنین گل‌دهی در فصل مناسب نیز صورت نمی‌گیرد و به مرور از بین می‌روند.

وی اضافه کرد: علاوه بر این افزایش جمعیت در حریم باغ باعث ایجاد گرد و غبار، آلودگی‌های کربنی و سوختی و افزایش آلودگی صوتی می‌شود. همان‌طور که سر و صدا و شلوغی بسیار باعث شده بسیاری از پرندگان و جانورانی که به صورت طبیعی طی سال‌ها در این باغ سکنی گزیده‌اند روز به روز کمتر شوند.

علیزاده علی‌آبادی عنوان کرد: دور تا دور باغ حریمی وجود دارد که رعایت شده است اما متاسفانه شهرداری بر اساس شواهد و مستنداتی که در دست داریم بدون در نظر گرفتن طرح تفصیلی منطقه و ضوابط خاص مترتب بر صدور پروانه و ضوابطی که در کمیسیون ماده ۵ باید رعایت شود مجوز بلندمرتبه سازی صادر کرده است.

رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در ادامه گفت: شاید بیش از یک‌سال سعی کردیم این مشکل را با مذاکره و مکاتبه حل کنیم. در این راستا با شهرداری و شورای عالی امنیت ملی مکاتباتی داشتیم. نتیجه مکاتبات این شد که یک نامه از سوی معاون اول رئیس جمهور برای شهردار نوشته شود و از شهردار خواسته شد که طرح تا بررسی همه جوانب، متوقف و نهایتا زمین معوض داده شود. اما متأسفانه شهرداری هیچ توجهی به این نامه نکرد و از دستور معاون اول رییس جمهور نیز تبعیت نکرد. شورای عالی امنیت ملی دوباره نامه‌ای به معاون اول رییس جمهور نوشت و از آن درخواست کرد که با توجه به اهمیت باغ گیاه‌شناسی و خطرات که بلندمرتبه‌سازی برای باغ دارد، جلوی طرح گرفته شود اما از  آنجایی که قبل از این نامه هم معاون اول مکاتباتی با شهرداری کرده بود و شهرداری تبعیت نکرده بود،   بازهم هیچ ترتیب اثری داده نشد.

وی افزود: در نهایت معاون اول طی یک نامه به مقام معظم رهبری، از محضر ایشان استدعا کردند که تکلیف را روشن کنند. یعنی کار به جایی رسید و آن‌قدر امتناع صورت گرفت که معاون اول مجبور شد به عالی‌ترین مقام این کشور که هزاران دغدغه کلان و راهبردی دارند، مراجعه و از ایشان استدعای ارائه رهنمود کنند.

علیزاده علی‌آبادی در ادامه گفت: اسفند سال گذشته رئیس جمهور به مناسبت روز درختکاری برای کاشت درخت به باغ گیاه‌شناسی آمد. در آنجا اعلام کردیم که بلندمرتبه‌سازی چه اثراتی بر این باغ ملی خواهد داشت. رئیس جمهور هم گفتند که "اگر چه به دنبال خانه‌سازی هستیم اما نه هرجایی و شهردار باید تمام تلاش خود را بکند که این پروانه را لغو کند و ساخت و ساز در جای دیگری اتفاق بیفتد". البته شهردار اعلام کردند که چون پروانه صادر کردیم نمی‌توانیم آن را لغو کنیم، اما بنا بر صحبت‌های آقای رئیسی راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توان به صورت قانونی پروانه صادر شده را در شهرداری ملغی کرد.  

رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در پایان گفت: ما تلاش خودمان را کردیم ولی هنوز نتیجه نگرفته‌ایم. دادستان کل کشور، شورای عالی امنیت ملی، سازمان محیط زیست، سازمان بازرسی کل کشور و کلیه اساتید دانشگاه اذعان دارند که باید جلوی این ساخت‌وساز گرفته شود و این باغ نجات پیدا کند. وقتی دادستان کل کشور به این نتیجه می رسد که در فرآیند صدور پروانه تخلفاتی صورت گرفته این یعنی یک نهاد نظارتی مورد اعتماد ملی به این نتیجه رسیده است و باید از دستورات آن تبعیت کرد.