در سال‌های گذشته فاصله میان ارزش ذاتی و دفتری شرکت‌های بورسی افزایش زیادی پیدا کرده است. موضوعی که از سوی برخی از کارشناسان به‌عنوان یکی از ضعف‌های فعلی بازار سهام ایران شناخته می‌شود. حال به منظور تزریق جان تازه‌ای به بازار سهام، افزایش سرمایه یکی از راهکارهای مهم محسوب می‌شود. افزایش سرمایه شرکت‌ها از منابع متفاوتی تأمین می‌شود، اما به طور مشخص انواع افزایش سرمایه بر مبنای چهار روش از سوی شرکت‌ها اجرایی می‌شود که شامل افزایش سرمایه از محل سود انباشته، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران و افزایش سرمایه به روش صرف سهام می‌شود.
دراین راستا سازمان بورس و اوراق بهادار در برنامه خود تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌های بزرگ و هلدینگ‌های بورسی را در دستور کار خود قرار داده است که تاکنون چندین نشست هم‌اندیشی با حضور مدیران شرکت‌های بورسی برگزار شده است.
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت صنایع ملی مس ایران، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا)، شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین، شرکت گروه گسترش نفت‌وگاز پارسیان، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، شرکت گروه مپنا، شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت مخابرات ایران، شرکت سرمایه‌گذاری صدر تأمین، شرکت ارتباطات سیار ایران، شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین، شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی، شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران، شرکت سرمایه‌گذاری سیمان تأمین، شرکت گروه دارویی برکت، شرکت توسعه صنایع بهشهر و شرکت البرز دارو شرکت‌هایی هستند که برای تجدید ارزیابی دارایی‌ها مدنظر هستند و با توجه به وزن سنگین این شرکت‌ها در بازار سهام و ارزش معاملات می‌توان گفت زمانی که ارزش این شرکت‌ها به روز شود و سرمایه آنها افزایش یابد، تأثیر بسیار مثبتی بر بازار خواهد داشت.
آثار مثبت تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌های بورسی
اغلب کارشناسان بازار سرمایه اعتقاد دارند که مزیت‌های تجدید ارزیابی دارایی‌ها بیش از معایب احتمالی آن است. درهمین خصوص سید محمدجواد میرطاهر، نایب رئیس هیأت مدیره شرکت بورس با اشاره به اقدام جدید سازمان بورس در خصوص تجدید ارزیابی دارایی ۲۶ شرکت و هلدینگ گفته بود: یکی از مهم‌ترین مواردی که هلدینگ‌ها و شرکت‌های بورسی می‌توانند از طریق آن اقدام به اصلاح ساختار مالی خود کنند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها است.
وی با بیان اینکه این اقدام بیشتر برای دارایی‌های غیرمنقول مانند زمین و ساختمان صورت می‌گیرد، گفت: این تصمیم سازمان بورس می‌تواند روند مثبتی را در بازار سرمایه ایجاد کند، چراکه به هر میزان شرکت‌ها بتوانند از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اقدام به افزایش سرمایه کنند ارزش دفتری آنها به روز می‌شود و این موضوع زمینه‌ساز کاهش فاصله ارزش بازار شرکت‌ها با ارزش دفتری آنها خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: نهضت افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌تواند منجر به رشد و حرکت مثبت در بازار سهام شود و ایجاد کننده روندی مثبت در بازار باشد. در برهه‌هایی از زمان‌های گذشته شاهد این تجربه در بازار سرمایه بوده‌ایم.
مهدی دلبری کارشناس بازار سرمایه نیز اعتقاد دارد: معمولاً در هفته‌هایی که تعطیلی وجود دارد بورس پر رونق نیست. اگرچه خبر تجدید ارزیابی باعث به روز‌رسانی اقلام صورت مالی شده و تا حدی در تجزیه و تحلیل دولت و مجلس مؤثر است و در بلندمدت هم تهدیدها را تا حدی کمرنگ‌تر می‌کند اما اتفاق بنیادی نیست. با تجدید ارزیابی دارایی هلدینگ‌ها و شرکت‌های مختلف بورسی قرار نیست سود مستمر آنها افزایش یابد.
همچنین به گفته مهدی ساسانی کارشناس دیگر در این زمینه، بازار سرمایه مدتی از ترس ادامه‌دار بودن ریزش‌ها رنج می‌برد. با تمهیداتی که سازمان بورس و صندوق توسعه و تثبیت بازار در پیش گرفتند، مقداری تعادل به سمت عرضه و تقاضا برگشت و نوعی رشد نسبی نیز تجربه شد. خبر بر‌‌گزاری جلسه میان سازمان بورس، شرکت‌های حقوقی و وزیر اقتصاد باعث رشد ارزش معاملات نسبت به روزهای قبل رشد شد و شاخص‌کل نیز محدوده 2.2 میلیون واحدی را پس گرفت.
امیر ندیری کارشناس بورس هم معتقد است: تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها در هفته‌های اخیر جو مثبتی به پا کرد. به‌دلیل سایه سنگین رکود در بازارهای مالی و سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، بورس آنچنان که شاید و باید به این خبر واکنش هیجانی نشان نداد. از این‌رو به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به گام‌های نهایی عملیاتی شدن این موضوع، اطمینان از‌دست‌رفته نیز بازخواهد گشت و واکنش مثبت مناسب‌تری به این موضوع نشان داده شود.
ازسوی دیگر براساس گفته‌های مهدی مدنی کارشناس بازار سرمایه تجدید ارزیابی دارایی‌ها موجب به‌روز شدن ترازنامه شرکت‌ها و افزایش شفافیت صورت‌های مالی می‌شود.اگر در مرحله اول شرکت‌های بزرگ و هلدینگ‌های بازار اقدام به تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از این محل کنند، روند بازار سرمایه هم تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. همچنین با این وضعیت اگر شاهد انتشار اخبار مربوط به تجدید ارزیابی دارایی‌ها از سوی شرکت‌های بزرگ بازار باشیم، احتمالاً تا پایان سال بازار سبزی را شاهد خواهیم بود.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: قطعاً شرکت‌هایی که زمین و ساختمان بیشتری در تملک داشته باشند یا از آخرین تجدید ارزیابی آنها مدت زمان بیشتری گذشته باشد، افزایش سرمایه‌های جذاب‌تری خواهند داشت.
همچنین حمیدرضا تقی‌زادگان کارشناس بازار پول اعلام کرد: با توجه به شرایط تورمی کشور، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، ترازنامه بانک‌ها را به‌روز کرده و سهامداران از ارزش واقعی دارایی‌های بانک‌ها مطلع خواهند شد.وی با اشاره به مزایای افزایش سرمایه بانک‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها بیان کرد: تا چند سال قبل، هم زمین و ساختمان و هم سرمایه‌گذاری‌های بانک‌ها در طبقه‌بندی دارایی‌های قابل تجدید ارزیابی قرار داشت؛ اما با قوانین جدید بانک مرکزی، سرمایه‌گذاری‌ها جزو طبقه‌بندی دارایی‌های قابل تجدید ارزیابی قرار نمی‌گیرد و فقط دارایی‌های بانکی مثل شعب بانک‌ها و... را می‌توان تجدید ارزیابی کرد.
وی ادامه داد: وقتی صحبت از تجدید ارزیابی دارایی‌های بانکی می‌شود باید در نظر داشت که دارایی‌های بانکی بانک‌ها هم حجم قابل توجهی است و فرایند تجدید ارزیابی و قیمت‌گذاری این دارایی‌ها توسط کارشناسان رسمی، احتمالاً سه، چهار ماه زمان خواهد برد و بعد از آن گزارش کارشناسان در اختیار حسابرس قرار گرفته و سایر مراحل انجام می‌گیرد.