آرمان امروز: رکود همچنان بازیگر اصلی بازار مسکن است؛ حتی در ماه‌های تابستان که به طور سنتی فصل رونق بازار مسکن است، اما امسال، جنب و جوشی در بازار دیده نشد. اما منشا این رکود از کجاست. یکی از علل رکود بازار مسکن در ایران، افزایش ناپایدار قیمت‌ها است. این افزایش قیمت‌ها به دلایل مختلفی مانند بالا رفتن نرخ دلار، کمبود عرضه مسکن، گرانی مصالح ساختمانی و عدم پایداری اقتصادی و سیاسی رخ داده است.
افزایش نرخ دلار باعث شده است که قیمت مصالح ساختمانی که بخش زیادی از آن‌ها وارداتی هستند، بالا برود. همچنین بسیاری از خریداران مسکن پول خود را به دلار تبدیل کرده‌اند و در انتظار کاهش قیمت مسکن هستند. بنابراین، تقاضای خرید مسکن کاهش یافته و فروشندگان نیز به دلیل عدم تطابق قیمت‌ها با بازار، مایل به فروش نیستند.
یکی از دلایل افزایش قیمت کمبود عرضه مسکن بوده که به تشدید گرانی و اجاره بها دامن زده است. ساخت و ساز با چالش‌های زیادی روبه‌رو است، از جمله کمبود زمین، گران شدن مصالح ساختمانی، عدم پشتیبانی دولت و بانک‌ها، فساد و رانت در صنعت ساخت و ساز و غیره. به همین دلیل، تولید مسکن نسبت به نیاز بازار کافی نبوده و عرضه با تقاضا هم‌خوانی ندارد.
قیمت مصالح ساختمانی مانند فولاد، سیمان، شن و ماسه، چوب و غیره در سال‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته است.
عوامل مؤثر بر گران شدن مصالح ساختمانی عبارتند از:
کاهش تولید داخلی، افزایش صادرات، تحریم‌های بین‌المللی، نوسانات نرخ دلار، تورم عمومی و غیره. گران شدن مصالح ساختمانی باعث شده است که هزینه ساخت هر مترمربع مسکن بالاتر برود و در نتیجه قیمت فروش هم افزایش یابد.
افزایش نرخ بهره
افزایش نرخ بهره یکی از عواملی است که باعث کاهش تقاضا برای خرید مسکن می‌شود. زیرا هر چه نرخ بهره بالاتر باشد، هزینه تسهیلات وام بانکی برای خریداران مسکن افزایش مییابد. این امر باعث می‌شود که خریداران مسکن کمتر تمایل داشته باشند یا نتوانند وام بگیرند و در نتیجه تقاضا برای خرید مسکن کاهش یابد. همچنین افزایش نرخ بهره باعث می‌شود که سپرده‌گذاران بانکی سود بیشتری از سپرده‌های خود بگیرند و در نتیجه تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری در بازار مسکن داشته باشند.
با کاهش تقاضا برای خرید مسکن، قیمت مسکن نیز کاهش مییابد. این امر باعث می‌شود که فروشندگان مسکن کمتر تمایل داشته باشند یا نتوانند مسکن خود را به قیمت دلخواه بفروشند و در نتیجه عرضه مسکن نیز کاهش یابد. همچنین کاهش قیمت مسکن باعث می‌شود که سود سرمایه‌گذاران در بازار مسکن کاهش یابد و در نتیجه تقاضا برای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن نیز کاهش یابد.
بنابراین، افزایش نرخ بهره باعث افزایش هزینه تأمین منابع برای خرید و ساخت مسکن، کاهش تقاضا و عرضه مسکن، کاهش قیمت و سود مسکن و در نتیجه رکود در بازار مسکن می‌شود.
کاهش درآمدهای خانوارها
کاهش درآمدهای خانوارها نیز یکی از علل رکود مسکن است. زیرا هر چه درآمدهای خانوارها کمتر باشد، توان خرید مسکن آن‌ها نیز کمتر می‌شود. این امر باعث می‌شود که خانوارها کمتر تمایل داشته باشند یا نتوانند وام بگیرند و در نتیجه تقاضا برای خرید مسکن کاهش مییابد. همچنین کاهش درآمدهای خانوارها باعث می‌شود که بیشتر از پس‌انداز خود استفاده کرده و در نتیجه سرمایه‌گذاری در بازار مسکن را کمتر در نظر بگیرند.