انتظارات کاهشی در بازارهای دارایی به میانه پاییز رسید و دمای بازدهی قیمتی اکثر بازارها در آبان‌ماه منفی شد. بررسی آمارها حاکی از آن است که بازدهی بازارهای بورس، مسکن، گرم طلا و ربع سکه در ماه میانی پاییز کاهشی بوده است.
اگرچه دلار و تمام سکه، دارای بازدهی مثبت بودند، اما این رقم تنها به میزان ناچیز ۰.۲ درصد ثبت شده است. از سوی دیگر، در ۸ماه نخست سال جاری نیز بازدهی انواع «دارایی‌های طلایی» منفی گزارش شده است. در این مدت رشد شاخص بورس ۳ درصد و رشد قیمت دلار نیز تنها ۵.۲ درصد بوده است. اما در ۸ ماه نخست سال، سرمایه‌گذاران در بازار مسکن و بازار پول توانستند بازدهی ۱۶ درصدی را ثبت کنند. نکته مشخص آن است که فضای بازارها در ماه آبان همچنان آرام بوده است و نوسان قابل توجه قیمتی مشاهده نمی‌شود. هرچند که برخی مدعی شروع هیجانات بازارها در ماه‌های پایانی سال هستند، اما رئیس کل بانک مرکزی در همایش بانکداری الکترونیک تاکید کرده است که این روند آرامش بازارهای دارایی تا پایان سال تداوم خواهد یافت.
میکائیل زین‌الدین: بررسی‌ها نشان می‌دهد در هشت ماه نخست شاخص بازدهی طلا و دلار روندی نزولی داشتند، البته بازدهی بخش ملک و بانک همچنان بالا است. با وجود ریزش طلا، اما بر اساس نظرسنجی‌ها اقبال به خرید دارایی‌ها نزد مردم همچنان بالا است. نرخ گرم طلا و به صورت کلی تمامی اعضای خانواده سکه در هشت ماه اخیر افت قیمت‌های چشمگیری را تجربه کرده‌اند. اما بر اساس نظر‌سنجی صورت گرفته مشاهده می‌شود که بازار طلا بعد از بازار زمین و ملک دومین مقصد سرمایه‌گذاران است. برخی از کارشناسان خرید در کف قیمت را عامل تقاضا در بازار طلا دانسته و برخی دیگر معتقدند که رشد‌های چشمگیر سال‌های گذشته محبوبیت طلا را طوری افزایش داده که افت قیمت‌های چند ماه اخیر تاثیر چشمگیری روی آن ندارد.
یک ماه کاهشی دیگر
شاخص بازدهی بازارها در ماه هشتم سال و همچنین از ابتدای 1402 تاکنون بررسی شد. بر اساس آمار‌های ثبت شده از روند بازارهای ارز، طلا و بورس مشاهده می‌شود که نرخ دلار آزاد در ماهی که گذشت حدود 0.2 درصد، سکه طلا طرح جدید 0.17 درصد، هر گرم طلای 18 عیار حدود منفی 0.61 درصد و هر قطعه ربع سکه در آبان ماه منفی 3 درصد رشد را ثبت کرده‌اند. شاخص کل بازار سهام نیز در بازه 30 روز گذشته حدود 0.6 درصد افت داشته است. در نتیجه می‌توان گفت برنده رالی آبان ماه، مانند اکثر ماه‌های سال جاری، نرخ سود بانکی 2 درصدی بوده است. البته گفتنی است که در روز‌های میانی آبان ماه نوسان شاخص‌های ذکر شده چشمگیر‌تر از روز‌های پایانی ماه بود. تحلیلگران افت سطح انتظارات تورمی را از جمله مهم‌ترین عوامل بازدهی اندک بازارها در آبان می‌دانند. با کاهش ریسک‌های سیاسی ناشی از جنگ غزه در هفته‌های اخیر بخش زیادی از رشد قیمت‌های صورت گرفته جبران شد و در نتیجه سود قابل توجهی نصیب معامله‌گران ارز و طلا نشد. بازارهای ارز و طلا از جمله مقاصد پرطرفدار برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شوند. به واسطه شرایط تورمی کشور در سال‌های اخیر عمدتا نرخ بازدهی این دو بازار از دیگر مسیر‌های سرمایه‌گذاری مانند سپرده‌های بانکی و اوراق بهادار بیشتر بوده است.
به‌طور مثال در طول سال 1401 با رشد سطح انتظارات تورمی در میان فعالان بازار قطعات مختلف خانواده سکه طلا و همچنین نرخ ارز در معاملات غیر‌رسمی سود‌های قابل توجهی را نصیب معامله‌گران کردند. ربع سکه، تنها یکی از شاخص‌های ذکر شده، در 12 ماه 1401 با رشد قیمت نجومی 165 درصدی توجه همگان را به خود جلب کرده بود. اما بررسی معاملات 1402 گویای آن است که از ابتدای سال تاکنون بازارهای ذکر شده با اقبال مناسبی روبه‌رو نبوده‌اند. به غیر از ماه‌های ابتدایی سال که شاخص‌ها در ادامه رشد قیمت‌های سال گذشته افزایشی ثبت می‌شدند با نزدیک شدن به انتهای بهار و شروع معاملات تابستان سال جاری موج جدیدی از کاهش قیمت‌ها آغاز شد.
بر این اساس در ماه‌های اخیر بازارهای سکه و ارز عمدتا یا کاهشی ثبت شده یا نوسانات افزایشی بسیار اندکی را از خود به جا گذاشتند. در آبان ماه نیز همان‌طور که در ابتدای گزارش ذکر شد تنها نرخ دلار آزاد و سکه طلا طرح جدید مثبت بوده که آنها نیز هردو کمتر از نیم درصد رشد داشته‌اند و این در حالی است که نیم سکه، ربع سکه، قیمت گرم طلا، میانگین قیمت مسکن، همچنین بازار سهام همگی در این ماه منفی ثبت شده‌اند. نمودار 8 ماهه شاخص بازدهی بازارها نیز نکات قابل توجهی دارد. خریداران نیم سکه از ابتدای سال تاکنون 19 درصد ضرر کرده‌اند.
ربع سکه نیز در هشت ماه گذشته افت قیمت 11 درصدی را تجربه کرده است. همچنین سکه طلا طرح جدید با افت قیمت همراه بوده است. در این میان قیمت هر برگ اسکناس دلار که در واپسین معاملات سال گذشته در رقم 47 هزار و 700 تومان معامله می‌شد در بازار روز‌های پایانی آبان در نیمه نخست کانال 50 هزار تومانی نوسان کرد و رشد قیمت 5.24 درصدی را از خود به جا گذاشت. البته بررسی نمودار این ارز گویای آن است که اسکناس آمریکایی پتانسیل افت قیمت‌های بیشتر را دارد و درصورت عدم انتشار ریسک سیاسی جدید در هفته‌های پیش‌رو، احتمال بازگشت نرخ این ارز به کانال‌های 48 و 49 هزار تومانی وجود دارد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد با وجود افت قیمت‌های ذکر شده، بازار طلا همچنان عنوان‌دار تقاضای دارایی در کشور است. به عقیده برخی از کارشناسان خرید طلا در کف قیمتی را می‌توان از جمله انگیزه‌های معامله‌گران دانست. علاوه بر آن خرید طلا با اهدافی به غیر از سرمایه‌گذاری را نیز می‌توان از جمله علل عدم افت تقاضا برای فلز زرد دانست.
برندگان رالی 8 ماهه
به‌صورت کلی بررسی بازارها در سال جاری گویای آن است که دو گروه از سرمایه‌گذاران بیشترین سود را از آن خود کرده‌اند. با درنظر گرفتن نرخ سود سپرده بانکی 24 درصدی، افرادی که در ابتدای سال دارایی‌های خود را در بانک ذخیره کردند تاکنون حدود 16 درصد سود کسب کرده‌اند که از بازدهی دیگر شاخص‌های سرمایه‌گذاری بیشتر بوده است. البته بازدهی بازار مسکن نیز در سال جاری 16 درصد ثبت شده تا سرمایه‌گذاران در این بخش نیز جزو برندگان رالی 1402 باشند.
واکنش دلار به کانال 49 هزار تومان
دیروز سه‌شنبه 30 آبان ماه روند نرخ دلار در معاملات غیر‌رسمی بازار ارز تهران افزایشی بود. هر برگ از این اسکناس آمریکایی که در معاملات بازار روز دوشنبه در راستای نوسانات کاهشی خود به سطوح قیمتی انتهای کانال 49 هزار تومانی رسیده بود در بازار صبح روز گذشته به این افت قیمت واکنش نشان داد و مجددا وارد کانال بالاتر شد. در نهایت قیمت هر برگ از این اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات نقدی روز گذشته با حدود 200 تومان رشد نسبت به نرخ روز گذشته به رقم 50 هزار و 200 تومان رسید./ دنیای اقتصاد