آرمان امروز: بر اساس آمارهای جهانی، ایران در رده هفتم بیشترین تورم در میان کشورهای دنیا قرار گرفت. ایران دهههاست که جزو 10 کشور پرتورم جهان محسوب میشود. در سال ۲۰۲۲ ایران، با نرخ ۲ /۵۲درصدی رتبه نهم تورم سالانه را در میان کشورهای جهان داشت. در این سال زیمبابوه صدرنشین نرخ تورم سالانه کشورها بود که در آگوست ۲۰۲۲، تورم ۲۸۵درصدی را ثبت کرده بود. پس از آن لبنان با نرخ تورم ۲۱۰درصدی رتبه دوم تورمهای بالا را در میان کشورها به خود اختصاص داد. سوریه سومین صدرنشین تورمهای بالا در جهان بود که نرخ تورم سالانه این کشور ۱۳۹ درصد اعلام شد.
سودان با نرخ تورم سالانه ۱۲۵ درصدی مقام چهارم را به خود اختصاص داد. ونزوئلا که همواره در رتبه نخست این آمار جای داشت، با تورم سالانه ۱ /۱۱۴ درصدی دیگر صدرنشین از نظر تورم نبود و جایگاه پنجم را کسب کرد. کارشناسان بهبود اخیر و روند کاهشی تورم ونزوئلا را عمدتاً متاثر از تحولات صورتگرفته در سیاست خارجی این کشور و همچنین افزایش جهانی قیمت انرژی عنوان کردند. پس از آن آرژانتین با نرخ تورم سالانه ۵ /۷۸ درصدی، سریلانکا با نرخ ۳ /۶۴ درصدی، ایران با نرخ تورم سالانه ۲ /۵۲ درصدی و سورینام با نرخ تورم ۲/۴۹ درصدی رتبههای هفتم تا دهم را از آن خود کردند.
حال آنکه از میان کشورهایی که طی سال ۲۰۲۳ از تورم آنها آماری منتشر شده، ۱۶۶ کشور تورم سالانه کمتر از ایران دارند و ایران با تورم سالانه ۵ /۵۵ درصد، جایگاه هفتم تورم را در جهان داراست. اطلاعات این گزارش که از دادههای ۱۷۲ کشور تشکیل شده نشان میدهد که تورم ۱۲۰ کشور کمتر از ۱۰ درصد است. همچنین به گزارش معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در سال ۲۰۲۳، بالاترین تورم غذایی به ونزوئلا اختصاص داشته است و پنجمین اقتصاد دارای بالاترین تورم غذایی در جهان به ایران رسیده است
بیتردید تورم بالا و پرنوسان در ایران به افزایش فقر و تنشهای اجتماعی منجر شده است. اقتصاد ایران هم در برهههای زمانی کوتاهمدت و هم بلندمدت از تورم بالا رنج برده است. در تورم بالای مزمن ایران هم سیاستهای داخلی و هم سیاستهای خارجی نقش داشته است. کاهش ارزش پول، کسریهای مالی و تحریمها و افزایش رشد نقدینگی و پایه پولی ناشی از سوءمدیریت اقتصاد، از علل تورم در ایران ذکر شده است.
شاید بتوان گفت، در برهههای کوتاهمدت که چشمانداز بهتری از روابط خارجی به وجود آمده، انتظارات تورمی کاهش یافته و روند نرخ تورم نیز نزولی شده است. با این حال روند کاهشی نرخ تورم پایدار نبوده است. اهمیت تورم در اقتصاد و تاثیر آن بر زندگی مردم آنقدر حائز اهمیت است که سالهاست اکثر کشورهای دنیا نرخ پایین تورم را در اولویت سیاستگذاری خود قرار دادهاند.
تورم بالا بهخصوص تورم مصرفکننده در ایران از آن جهت اهمیت دارد که سبد مصرفی رایج در ایران، عمدتاً از مواد غذایی و مسکن تشکیل شده است. در سال مالی ۲۰۲۲-۲۰۲۱، به عنوان مثال، غذا و نوشیدنی، آب و برق (برق، آب و گاز) و حملونقل ۴۰ درصد از سبد مصرف را تشکیل میدادند، در حالی که سایر اقلام اصلی ۶۰ درصد باقیمانده را تشکیل میدادند که نیمی از آن مسکن بود. تورم مصرفکننده (CPI) ایران در دو دهه گذشته به شدت در حدود میانگین سالانه ۲۰ درصد نوسان داشته است که بسیار بالاتر از تورم بازارهای نوظهور و همتایان منطقهای ایران بوده است.