همزمان با اواخر آبان ماه، برداشت چای پاییزه در مزارع چای استان گیلان و مازندران به پایان می‌رسد. باغداران باتوجه به شرایط خود به روش‌های مکانیزه و سنتی برگ‌های چای را از سر بوته‌ها می‌چینند و با نظارت کارشناسان اداره چای بعد از درجه‌بندی کیفی چای محصول جمع‌آوری شده را به کارخانه برای فرآوری تحویل می‌دهند.
50 هزار خانوار در مزارع گیلان و مازندران در سال‌جاری اقدام به برداشت برگ سبز چای کردند و حالا نیز کارخانه‌های چای به‌طور مداوم فعال هستند و مشغول دریافت محصول و فرآوری آخرین برداشت چای هستند.
رسیدگی به باغات چای، کودرسانی، مراقبت، آبیاری مناسب و برداشت بموقع و منظم چای از عواملی است که می‌تواند بر کیفیت محصول تأثیر بگذارد. باوجود تمام دشواری‌ها و زحماتی که کشت این محصول دارد چای تولید داخل همچنان از کیفیت خوبی برخوردار است و توان رقابت با چای وارداتی را دارد اما افزایش هزینه‌های تولید، دستمزد کارگران، سهم چای تولید داخل در بازار از موضوعاتی است که همچنان نیازمند توجه بیشتر است.
افزایش 30 درصدی تولید چای
حبیب جهانساز رئیس سازمان چای در گفت‌و‌گو با «ایران اقتصادی» با اشاره به اتمام برداشت پاییزه چای گفت: برداشت برگ سبز چای از اوایل اردیبهشت‌ماه آغاز و 30 مهرماه به پایان رسید. به‌طور کلی برداشت برگ سبز چای در فصل‌های بهار، تابستان و پاییز و طی چهار چین انجام می‌گیرد. 50 درصد از چین برگ سبز در بهار، 30 درصد در تابستان و مابقی در پاییز انجام می‌شود و از بین برداشت‌های چای در طول سال چین بهاره بالاترین درجه از لحاظ کیفیت را داراست.
وی درباره میزان تولید چای در سال‌جاری گفت: مجموع نهایی تولید برگ سبز چای 149 هزار و 310 تن و میزان چای خشک 33 هزار و 500 تن بود که این میزان تولید در قیاس با مدت مشابه سال قبل 30 درصد افزایش داشته است.
جهانساز تولید چای در سال‌جاری را نسبت به سال‌های گذشته قابل قبول دانست و افزود: امسال سالی استثنایی برای تولید برگ سبز چای بود به‌طوری‌که در 13 سال گذشته این میزان تولید بی‌سابقه بود. ما در سال‌های گذشته با تنش‌های آبی و خشکسالی روبه‌رو بودیم ولی امسال میزان بارندگی مناسب بود و مشکلی برای چایکاران ایجاد نکرد. علاوه براین دولت با اقدامات حمایتی خود از جمله خرید تضمینی بموقع و ارائه تسهیلات کم‌بهره به چایکاران باعث شد باغات چای که از چرخه تولید خارج شده بودند مجدداً فعال شوند.
جهانساز با اشاره به موقعیت باغات چای در استان گیلان گفت: باغ‌های چای از فرسایش خاک جلوگیری می‌کنند. چای گیاهی رطوبت‌دوست است و باید بیش از 70 درصد رطوبت داشته باشد. ما طی 5 سال گذشته تاکنون به تدریج افزایش تولید برگ سبز چای را داشته‌ایم ولی امسال شرایط به مراتب بهتر از 5 سال گذشته بوده است ضمن اینکه شرایط اقلیمی هم امسال به کمک چایکاران آمد.
رئیس سازمان چای با بیان اینکه سهم زیادی از چینش چای به‌صورت مکانیزه انجام می‌شود، افزود: چینش سنتی به وسیله دست انجام می‌گیرد که اکنون بسیار کم و بیشتر تفننی است زیرا دستمزد کارگران افزایش پیدا کرده و صرفه اقتصادی ندارد. اکنون برداشت با استفاده از موتورهای برگ‌چین و یک‌نفره یا قیچی‌های مخصوص انجام می‌گیرد.
جهانساز اضافه کرد: برداشت برگ چای دیگر بیشتر از چند روز زمان نمی‌برد درحالیکه در روش سنتی بیش از یک ماه در هر چین چای زمان صرف می‌شد.
وی در پایان سخنانش به صادرات بخشی از تولید چای در کشور اشاره کرد و گفت: به‌طور تقریبی 10 هزار تن چای خشک هرساله از کشور صادر می‌شود اما باتوجه به نیاز داخل سهم عمده چای وارد می‌شود. نیاز بازار داخل کشور 100 هزار تن است که 32 هزار تن در داخل تولید و بطور میانگین 65 هزار تن وارد می‌شود، اگرچه میزان واردات بستگی به میزان تولید برگ سبز هم دارد.
پرداخت 62 درصد از مطالبات چایکاران
امسال قیمت هر کیلوگرم برگ سبز چای درجه یک ۱۳هزار و ۹۹۰ تومان و چای درجه دو ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شد که در مقایسه با سال گذشته قیمت برگ سبز درجه یک رشد ۵۲ درصدی و درجه 2 رشد ۶۲ درصدی را تجربه کرده است.
براساس اعلام سازمان چای کشور تاکنون 62 درصد از مطالبات چایکاران شامل بدهی دولت و کارخانه‌ها معادل یک‌هزار و 186 میلیارد تومان پرداخت شده است. سهم دولت در پرداخت مطالبات 460 میلیارد تومان است که 25 درصد آن یعنی 350 میلیارد تومان را پرداخت کرده است. کارخانه‌ها نیز تاکنون 60 درصد از‌طلب چایکاران را داده‌اند و درصدد پرداخت مابقی آن هستند.