ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخست‌وزیر طالبان، دیروز یکشنبه، 14 آبان، در دیدار با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، بر گسترش روابط بازرگانی میان افغانستان و ایران تاکید.
ملا برادر شنبه، ۱۳ آبان، در راس یک هیئت ۳۰ نفری از طالبان، به ایران سفر کرد و مقام‌های کشورمان از آنان استقبال کردند. ملا برادر بلندپایه‌ترین مقام طالبان است که در دو سال اخیر به ایران سفر کرده است.
ملا برادر پیش‌تر، در ژانویه ۲۰۲۱، هنگامی که مسئول دفتر سیاسی طالبان در قطر بود، نیز به تهران سفر کرده بود. این سفر ملا برادر و استقبال جواد ظریف، وزیر امور خارجه وقت ایران از او، با انتقادهای زیاد مواجه شد اما مقام‌های کشورمان استدلال کردند که سفر هئیت طالبان به تهران در راستای تقویت روند صلح افغانستان انجام شده است.
در بیانیه دفتر ملا برادر آمده است که در دیدار او و امیرعبداللهیان، در راستای همکاری مشترک در بخش‌های سیاسی، اقتصادی، آموزشی و فرهنگی گفت‌‌وگو شده است.
در این بیانیه آمده است: «معاون اقتصادی ریاست‌الوزرا (نخست‌وزیر) در جریان سخنان خود گفت که افغانستان و ایران در طول تاریخ دو کشور دوست و همسایه بوده‌اند که روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خوبی با یکدیگر دارند و ضروری است که برای توسعه و تقویت این روابط، همکاری شود.»
بنا به این بیانیه، ملا برادر در این دیدار درباره ضرورت ایجاد کمیته‌های فنی برای گسترش همکاری میان طالبان و ایران در راستای افزایش سطح تجارت افغانستان با کشورهای همسایه و جهان از طریق ایران، سخن گفته است.
ملا برادر اطمینان داده است که زمینه برای سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در افغانستان فراهم است و در راستای ارائه تسهیلات در زمینه صدور ویزا برای آن‌ها نیز همکاری خواهد شد.
در بیانیه دفتر ملا برادر آمده است: « افغانستان می‌خواهد از طریق ایران صادرات و واردات خود را افزایش دهد، به همین منظور، از ایران خواستار آن است که تسهیلات لازم را در این زمینه فراهم کند.»
ملا برادر بر رسیدگی به مشکلات مهاجران افغان در ایران نیز تاکید کرده است و از مقام‌های جمهوری اسلامی ایران خواسته است که با مهاجران [افغان در ایران] «خوب» رفتار کنند.
در بیانیه دفتر ملا برادر آمده است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، نیز پیرامون توسعه تجارت میان دو کشور و ایجاد کمیته‌هایی به منظور کار مشترک در بخش‌های مختلف و رسیدگی به مشکلات مهاجران افغان در ایران، تاکید کرده است.
در این بیانیه ذکر شده است که امیرعبداللهیان درباره تشویق سرمایه‌گذاران ایرانی به سرمایه‌گذاری در افغانستان نیز اطمینان داده است.
بنا به این بیانیه، طرفین بر ایجاد گذرگاه واخان بین دو کشور نیز تاکید کردند و افزودند که این مسیر ترانزیت به نفع هر دو کشور است و برای تسریع امور مربوط به آن، کمیته مشترکی ایجاد می‌شود.
میلیون‌ها شهروند افغان در ایران زنندگی می‌کنند، اما در ماه‌های اخیر، اخراج اجباری شمار زیادی از این مهاجران از ایران شدت گرفته است. روزانه هزاران تن از شهروندان افغان به دست مرزبانان ایرانی از طریق گذرگاه‌های مرزی استان‌های هرات و نیمروز به افغانستان اخراج می‌شوند. این در حالی است که افغانستان زیر حاکمیت طالبان، با بحران شدید مالی و انسانی مواجه است.
با سرنگونی حکومت پیشین افغانستان، هزاران تن از نظامیان و کارکنان آن حکومت، از ترس حمله‌های انتقامجویانه طالبان به ایران پناه بردند.
در همین حال، پاکستان نیز تصمیم دارد ۱.۷ میلیون مهاجر و پناهجوی افغان را که فاقد مجوز اقامت قانونی در این کشورند، اخراج کند. روند اخراج آنان از طریق گذرگاه‌های تورخم و اسپین بولدک آغاز شده و با موجی از انتقادها مواجه شده است.
بیش از دو سال از سلطه دوباره طالبان بر افغانستان می‌گذرد و در این مدت، هیئت‌های مختلفی از طالبان به ایران سفر کرده‌اند.
طالبان با تمرکز بر گزینه نظامی بر افغانستان حاکم شدند و به درخواست جامعه جهانی مبنی بر تشکیل حکومت فراگیر با حضور همه اقوام ساکن این کشور پاسخ مثبت نداده‌اند. طالبان به دلیل سرکوب و نقض شدید حقوق بشر و محدودیت‌های سنگینی که بر حقوق دختران و زنان افغان وضع کرده‌اند، تحت تحریم کشورهای غربی قرار دارند، اما این گروه کوشیده است که با کشورهای همسایه و منطقه روابط خود را تحکیم ببخشد و گسترش روابط با ایران، در کانون این تلاش‌ها قرار داشته است.
ایران تاکنون از هیئت‌های مختلف طالبان، از جمله افراد نزدیک به ملا هیبت‌الله آخوندزاده، سراج‌الدین حقانی و دیگر اعضای بلندپایه این گروه، میزبانی کرده است. به نظر می‌رسد که تهران اختلاف‌های درونی و امتیازطلبی‌های جناحی طالبان را درک کرده است و می‌خواهد با تمام جناح‌های این گروه در تماس و تعامل باشد و تا حد امکان، به درخواست‌های آنان پاسخ مثبت دهد.