معاون دادستان قم از بازداشت 2 متهم فروش فیلترشکن خبر داده که طی 16 ماه، 185 هزار فیلترشکن فروخته اند. ما به این بهانه میزان گردش مالی و تعداد مصرف کنندگان فیلترشکن ها را مرور کردیم. رئیس سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور به خراسان می گوید، با سیل فیلترشکن ها امنیت سایبری کشور هم به خطر افتاده است
ماه هاست که رسانه ها و برخی نمایندگان مجلس از درآمدهای میلیاردی فروش فیلترشکن ها و پشت پرده های احتمالی و ابهامات مرتبط با آن سخن می گویند و به نوعی حرف تمامی آن ها هم این است که از فیلترینگ، چه کسانی سود می کنند و دست های پشت پرده این ماجرا چیست؟
46 میلیارد تومان فقط برای 2 نفر
خبر روز گذشته باشگاه خبرنگاران به نقل از معاون دادستان قم از بازداشت دو متهم فروش فیلترشکن و گردش مالی ساب های آنان، شاید از معدود خبرهایی است که در این چند ماه به نقل از یک مقام قضایی منتشر شده است. حجت‌الاسلام ابوالفضل تحریری معاون دادستان قم از دستگیری دو متهم فروش فیلترشکن و رسیدگی قضایی به اتهامات آنان در دادسرای ویژه جرایم رایانه‌ای قم خبر داده و گفته است: این افراد از بابت فروش ابزارهای غیرقانونی گریز از فیلتر توانسته بودند گردش حسابی بیش از ۴۶۰ میلیارد ریالی داشته باشند.
فروش 185 هزار مورد طی 16 ماه
آن طور که این مقام قضایی گفته، این فروشندگان کلان ابزار گریز از فیلترینگ که از تیرماه ۱۴۰۱ شروع به این فعالیت کرده بودند، بیش از ۱۸۵ هزار یوزر به فروش رسانده و با گردش مالی ۴۶۰ میلیارد ریالی، عواید حاصل از فعالیت غیر قانونی خود را صرف تمدید سرورهای ایران، هزینه پشتیبانی و تبلیغات، سرمایه گذاری در حوزه ارز دیجیتال، خرید ملک، خودرو، ارز، گوشی و هزینه روزمره و تفریحات می‌کردند.
استفاده 80 درصد کاربران از فیلترشکن
به نظر می رسد، امروز استفاده از فیلترشکن ها در میان کاربران به ویژه جوان ها و متاسفانه نوجوانان به یک امر عادی تبدیل شده است. آیا مسئولان نمی بینند که نوع تصمیم گیری آن ها باعث شده که امروز در جمع های دوستانه و خانوادگی، این نوجوان ها هستند که بیشترین اطلاعات را درباره فیلترشکن ها دارند. آیا قبلا هم همین گونه بود؟ خیلی کم پیش می آمد که فیلترشکن ها به میزان امروز در میان مردم یک امر عادی تلقی شود. نتیجه این مدل تصمیم گیری امروز این شده است که حتی نوجوان هایمان غرق در فیلترشکن ها و رهاشدگی شان در فضای مجازی و محتواهایی هستند که قبلا به این میزان به آن دسترسی نداشتند.
طبق آمار یکتانت، ۸۰ درصد کاربران در گروه‌های سنی مختلف برای ورود به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها از VPN استفاده می‌کنند. این باعث شده تا گردش مالی خرید و فروش VPN در سال ۱۴۰۱ به یک بازار ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومانی تبدیل شود. تمام این آمار نشان از تمایل بالای مردم به استفاده از بسترهای فیلترشده دارد. (خبرآنلاین-شهریور1402)
انس نوجوانان با فیلترشکن ها
همچنین طبق آمار ذکرشده در گزارش یکتانت میزان استفاده از فیلترشکن ها در بین کاربران ۱۵ تا ۱۷ سال ۹۷ درصد است. همچنین میزان استفاده کاربران در مقطع ابتدایی از فیلترشکن ۶۳ درصد است. یعنی از هر ۳ کاربر ایرانی با تحصیلات ابتدایی ۲ نفر از VPN استفاده می‌کنند. این نشان می‌دهد استفاده از این ابزارها دیگر مخصوص قشر تحصیلکرده نیست. چنین آماری می‌تواند بیانگر یکی دیگر از آسیب‌های فیلترینگ به وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه باشد.
سلاطین 50 هزار میلیاردی فیلترشکن
اما حال این که آیا بازار فیلترشکن ها در دست افرادی خاص است یا من و شما هم می توانیم در این بازار صاحب سهمی شویم، معمایی است که دست کم ما درباره آن کمتر می دانیم. در این باره رشیدی کوچی نماینده منتقد به فیلترینگ به تازگی در گفت وگو با یکی از سایت ها گفته بود: «بازار پرسود، غیرقابل نظارت و خلافی در این بخش شکل گرفته؛ پس قطعاً دست افراد خاصی است. وقتی این بازار پرسود باشد، حتماً افراد معمولی نمی‌توانند به آن راه پیدا کنند.»
مرتضی محمودوند، نماینده لرستان نیز 15 شهریور در گفت وگو با ایلنا از پشت پرده ای خطرناک پرده برداشت: محمودوند با اشاره به این‌که شخصی وابسته به مسئولی رسماً در بحث تجارت فیلترشکن اش در فضای رسانه‌ای مطرح می‌شود،بیان کرد: «امروز در برابر این موضوعات هیچ پاسخ گویا، شفاف و قانع‌کننده‌ای برای جوان پرسشگر نداریم و این باعث شرمساری ماست.»