به دلیل کاهش قیمت جهانی روغن نباتی، انواع روغن‌های نباتی تولید داخل نیز از دیروز مشمول کاهش 10 تا 15 درصدی قیمت مصرف کننده شده‌اند؛ اما این تمام ماجرا نیست و برای کاهش واقعی قیمت باید تا رسیدن خریدهای جدید به قفسه فروشگاه‌ها منتظر ماند.
به دنبال کاهش قیمت جهانی روغن خام، قیمت انواع روغن نباتی داخل که عمدتاً با مواد اولیه وارداتی تولید می‌شوند از ۹ شهریورماه حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش پیدا کرد. این کاهش قیمت بر اساس مصوبه ۶ شهریور کارگروه تنظیم بازار بوده و سازمان حمایت نیز قیمت‌های مصرف‌کننده جدید برای انواع روغن نباتی تولید داخل را در سایت www.۱۲۴.ir بارگذاری کرده است.
با این حساب، خریداران روغن نباتی از این به بعد باید روغن موردنیاز خود را ۱۰ تا ۱۵ درصد ارزان‌تر از قبل خریداری کنند. البته وقوع این اتفاق نادر در اقتصاد متورم ایران، موانعی و چالش‌هایی دارد که می‌تواند کام خریداران را تلخ کند؛ اما اصل ماجرا چیست؟
پیش‌ازاین سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرده بود که بنا به تصمیمات کارگروه تنظیم بازار، قیمت مصرف‌کننده انواع روغن نباتی نیمه جامد و مایع در بسته‌بندی‌های مختلف در دامنه ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش خواهد یافت و همه کارخانه‌های روغن نباتی ملزم به کاهش قیمت هستند.
در این اطلاعیه سازمان حمایت، ادارات کل صنعت، معدن و تجارت استان‌ها موظف شده بودند برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده احتمالی، ضمن نظارت بر رعایت قیمت‌های مندرج در سامانه ۱۲۴، کنترل لازم برای فروش موجودی‌های کارخانجات و حلقه‌های توزیع (شرکت‌های پخش، عمده‌فروشی‌ها، خرده‌فروشی‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، مجازی و ...) با قیمت‌های جدید را انجام دهند و با هرگونه تخلف بر اساس قوانین و مقررات جاری کشور برخورد قانونی کنند.
نکته قابل‌توجه این است که برای اساسی آخرین قواعد قیمت‌گذاری کشور، کالاهای موجود در سطح عرضه دارای قیمت تولید و مصرف هستند و فروشندگان مکلف به رعایت قیمت مصرف‌کننده به‌عنوان سقف هزینه پرداختی توسط مشتری هستند. در این وضعیت، در دوره‌هایی که کالاها با افزایش قیمت مصوب مواجه می‌شوند، فروشنده مکلف است کالا را با همان قیمت مصرف‌کننده درج شده بفروشد که پایین‌تر از قیمت جدید کالاست؛ اما برخی فروشندگان، به‌خصوص در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، از این قاعده تخلف می‌کنند و کالاها را با قیمت بالاتر از قیمت درج شده و به قیمت جدید می‌فروشند و متأسفانه بسیاری از خریداران نیز به‌واسطه مشغله زیاد و بالا بدون تعداد کالاهای خریداری شده از فروشگاه‌های زنجیره‌ای، متوجه این موضوع نمی‌شوند.
حالا در شرایطی کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت روغن نباتی در کشور ابلاغ شده که فروشگاه‌ها و انبارهای بنکداران و شرکت‌های پخش پر از محصولات روغن با قیمت قبلی است و این کالاها با همان قیمت‌ها قبلی روانه بازار خواهند شد.
در آن‌سوی ماجرا، اگر بر نحوه تولید و توزیع روغن‌های جدید نظارت نشود، احتمال کاهش عرضه روغن و متشنج کردن بازار برای ایجاد تقاضا برای روغن‌های گران‌تر در بازار وجود دارد و در ادامه احتمال درج قیمت‌های قدیمی بروی روی محصولات در کارخانه یا دست‌کاری تاریخ تولید و قیمت مصرف‌کننده آنها در سطح توزیع نیز وجود خواهد داشت.
نتیجه این اتفاقات، نامرئی شدن اتفاق خوبی است که با کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت روغن برای خانوارها رخ خواهد داد؛ ازاین‌رو انتظار می‌رود، سازمان حمایت و سازمان تعزیرات، به‌صورت ویژه بر این مورد خاص نظارت کرده و حتی با تشویق فروشگاه‌هایی که روغن‌های قیمت قبل را دارند، زمینه را برای اعمال تخفیف روی موجودی روغن فروشگاه‌ها فراهم کنند تا با فروش این روغن‌ها با قیمت‌های جدید که ۱۰ تا ۱۵ درصد پایین‌تر است، هم امکان تخلف و سوءاستفاده به حداقل برسد و هم شیرینی این تورم منفی در اقتصادی متورم ایران به کام خانوارها برسد.