همه ساله با نزدیک شدن به عید نوروز و ماه مبارک رمضان مسئله تأمین کالای اساسی با قیمت مناسب و تنظیم بازار توسط مسئولان مربوط طرح می شود تا مردم در این زمینه آسوده خاطر باشند و برای تهیه اقلام مورد نیاز خود نگرانی نداشته باشند. همزمانی سال جدید و عید نوروز با ماه مبارک رمضان اهمیت این مسئله را دو چندان کرده است.
12 بهمن، وزیر جهاد کشاورزی در حاشیه جلسه هیئت دولت از طرح «فجر تا فطر» خبر داد و گفت از امروز این طرح در فروشگاه‌های زنجیره‌ای سراسر کشور آغاز خواهد شد چندی بعد سعید راد، مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی ایران در یک برنامه تلویزیونی به اقلامی که ذیل این طرح قرار گرفته‌اند اشاره کرد.
به گفتۀ وی گوشت منجمد، مرغ منجمد، قند و شکر، پنیر یواف، ماست کم چرب یک کیلویی، شیر نایلونی کم چرب، شیر بطری کم‌چرب، کره ۱۰۰ گرمی، روغن سرخ‌کردنی ۸۱۰ گرمی، روغن پخت‌وپز ۸۱۰ گرمی، حبوبات، رب، تن‌ماهی، برنج، چای و برخی از کالاهای دیگر که در فروشگاه‌های مختلف با توجه به برندهای متنوع، متفاوت است از جمله این کالاها هستند که با 10 تا 25 درصد تخفیف فروخته می‌شوند.
راد در پاسخ به این سوال که این اقلام در کدام فروشگاه‌ها عرضه خواهد شد نیز پاسخ داد: در فروشگاه‌های زنجیره‌ای اتکا، رفاه، شهروند، هایپر می، جامبو، سپه و همه فروشگاه‌های زنجیره‌ای که در کل کشور شعبه دارند و افزود: این طرح از امروز عملیاتی شده و به ترتیب نیز کالاهای عرضه شده بیشتر خواهد شد. اکنون با گذشت بیش از 10 روز از اعلام اجرای این طرح سری به چند فروشگاه زنجیره‌ای در شهر زدم تا روند اجرایی این طرح را جویا شوم.
وارد یکی از فروشگاه های زنجیره‌ای( افق کورش) شدم، پوستر یا آگهی در راستای اجرای این طرح وجود نداشت کمی در بین قفسه‌ها چرخیدم وبه قیمت کالاها نگاه کردم، بعضی کالاها پیش از این شامل تخفیف‌هایی بودند که البته نه جزو اقلام اساسی بودند و نه ذیل این طرح قرار داشتند.
چیزی نمی‌دانست
به صندوق مراجعه کردم و از متصدی درباره قیمت ها و تخفیف هایی که باید در این طرح اعمال شود سوال کردم که خندید و گفت: «هر روز گران‌تر می‌شود ولی تخفیف نه، این تخفیف‌هایی را هم که روی کالاهاست خودمان گذاشته‌ایم.» او اصلا چیزی درباره طرح فجر تا فطر نمی‌دانست.
تخفیف 5 درصدی؛ تخفیف برای بیسکویت
راهی فروشگاه دوم( رفاه) شدم، این مورد از آن دست فروشگاه‌های زنجیره‌ای بود که مدیر عامل شرکت بازرگانی ایران از آن به صورت مشخص برای اجرای طرح نام برده بود. جلوی در فروشگاه پوستری با عنوان طرح فجر تا فطر چسبانده شده بود. وارد شدم و به اطراف نگاه کردم در همان ابتدای امر نزد مسئول صندوق رفتم و درباره تخفیف های طرح سوال کردم، خانم جوان در پاسخ گفت: «کاغذهای تخفیفی که بزرگ است مربوط به این طرح است» با علم به این موضوع به سمت قفسه ها رفتم و تخفیف‌هایی را که بر کالاهای اساسی اعمال شده بود، دیدم از 34 قلم اعلام شده تنها چای و قند تخفیف 10 درصدی داشت و روغن مایع سرخ کردنی هم تخفیف 5 درصدی خورده بود. جالب این جا بود که تخفیف‌های 20 درصد برای اقلامی مانند بیسکویت، شکلات و کیک در نظر گرفته شده بود.
فروش ویژه بدون تخفیف
در کنار کیسه‌های برنج هم از همان برگه‌های بزرگ قیمت نصب شده بود با این تفاوت که عدد تخفیفی برای آن نوشته نشده بود از پیرمردی که مشغول چیدن قفسه‌های آن بخش بود پرسیدم این کیسه‌های برنج با تخفیف قیمت‌اش این است؟ جواب داد: «نه، تخفیف ندارد، خیلی وقت است که قیمتش همین است» وقتی دید عبور کردم و چیزی نگفتم ادامه داد: «ولی از بیرون قیمتش کمتر است، البته بهتر است از متصدی صندوق بپرسی، من نباید چیزی می‌گفتم.»
خبری نیست
به خیابان دیگری از شهر رفتم و وارد یکی دیگر از فروشگاه‌های زنجیره‌ای(شهرما) شدم که نامش به صورت مشخص به عنوان محل عرضه کالا و اجرای طرح فجر تا فطر آورده شده بود در آن جا نیز خبری نبود، نه پوستر و اطلاعیه‌ای مبنی بر اجرای طرح و نه تخفیف برای اقلام اعلام شده و تخفیف‌هایی هم که روی بعضی کالاها بود با طرح یلدا تا عید یا 15 بهمن تا 5 اسفند معرفی شده بود.
به دو فروشگاه زنجیره‌ای دیگر نیز مراجعه کردم آن جا هم خبری نبود. گویا این طرح هنوز مهجور است و مورد توجه و همراهی فروشگاه‌های زنجیره‌ای قرار نگرفته است.
پیش از این اقدام کرده‌ایم
برای پیگیری این موضوع با رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گفت و گو کردم، قنبری در این باره گفت: ما درباره توزیع بعضی از اقلام خیلی زودتر اقدام کرده‌ایم. وی به توزیع گوشت قرمز منجمد اشاره کرد و افزود: همچنین اقلامی مانند برنج و شکر که به استان ما سهمیه دادند در واقع روالی است که در حال انجام است ولی وزارتخانه به این فاصله زمانی به دلیل نیاز مصرف تأکید بیشتری دارد و سعی بر این است که هم قیمت‌ها کنترل شود و هم مایحتاج مردم در دسترس‌تر باشد.قنبری اظهار کرد: فارغ از این که گوشت و برنج و شکر در حال توزیع است برای ایام عید با پیگیری فرمانداری و همکاری شهرداری مکان‌هایی برای عرضه اقلام دیگری نیز در نظر گرفته شود.
اعمال تخفیف در مبادی تولید
به طرح فجر تا فطر اشاره کردم و این که این اتفاق بنا بوده است در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بیفتد اما بازدید ما چنین چیزی را نشان نمی دهد که رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در پاسخ گفت: این طرح در سطح ملی در حال اجراست و با کارخانجات صنایع لبنی و کارخانجات اقلام مختلف رایزنی شده است، آن‌ها این تخفیف را خودشان لحاظ می کنند.
وی افزود: آن چه که من می‌گویم این است که ما جدای از این فروشگاه ها، مراکزی را در مشهد برای تنظیم بازار خاص تر ببینیم و حدود 25 مرکز را بتوانیم در شهر برای عرضه کالا از جمله در اطراف حرم مطهر رضوی در نظر بگیریم.
بار دیگر به اجرای طرح در فروشگاه‌های زنجیره ای اشاره کردم و گفتم طرحی که از آن صحبت شده است اعمال تخفیف روی 34 قلم کالای اساسی است سوال این جاست چرا ما چنین طرحی را در فروشگاه‌ها نمی‌بینیم. قنبری در پاسخ گفت: قیمت به صورت متمرکز لحاظ می شود، این طور نیست که به فروشگاه اعلام کنند تخفیفی را اعمال کند، این کار با خود اتحادیه‌ها و کارخانجات تولیدی هماهنگ شده است به عبارتی از خود کارخانه لحاظ می‌شود و این طور نیست که قیمت کالا در فروشگاه تغییر کند.
ممکن است افزایش قیمت داشته باشیم
وی افزود: تعهدی که از سوی تولیدکنندگان داده شده است تخفیف 10 درصد بر مبنای قیمت مصوب است و برای نمونه به مرغ اشاره کرد.بلافاصله گفتم اقلامی مانند مرغ و تخم مرغ الان هم با قیمتی کمتر از قیمت مصوب در بازار به فروش می‌رسند پس تأثیر آن چیست؟ قنبری این حرف را تأیید و اظهار کرد: این موارد برای پیش بینی است ما نمی دانیم نزدیک عید چه اتفاقی می‌افتد و ممکن است افزایش قیمت داشته باشیم، چون اوج مصرف کشور در عید و ماه مبارک رمضان است، به خصوص در کلان شهرهایی مانند مشهد قیمت‌ها افزایش می یابد.
هماهنگی با کارخانجات؛ رفع چالش نظارت
رئیس سازمان جهاد کشاورزی در توضیح نحوه تأثیرگذاری اجرای طرح فجر تا فطر و کاهش 10 تا 25 درصدی قیمت کالاهای اساسی گفت: اگر بنا بود این تخفیف‌ها در فروشگاه اعمال شود، مشکلاتی از جمله عملی شدن آن در فروشگاه‌ها و بحث نظارت بر آن ها به وجود می‌آمد که برای این همه کالا امکان‌پذیر نیست به همین دلیل این کار باید در مبادی تولید اتفاق می‌افتاد.وی در نهایت، ابراز امیدواری کرد که با وفور عرضه کالاهای اساسی قیمت کالاها کنترل شود./ خراسان