ممنوعيت واردات برنج به کشور با وجود افزايش نياز بازار در حالي صورت مي‌گيرد که فعالان بخش خصوصي در حوزه برنج معتقدند بازار آماده افزايش قيمت40درصدي اين محصول با شرايط مشابه آنچه در سال گذشته به وقوع پيوست و به افزايش قيمت انفجاري اين محصول منتهي شد، است. با اين حال کارشناسان معتقدند تامين نياز برنج بازار و صدور مجوز واردات با ارزنيمايي مرغوب از اختلال در بازار برنج در آستانه سال نو و ماه رمضان جلوگيري مي‌کند.
مقابله به مثل با ممنوعيت واردات برنج
مسيح کشاورز، دبير کميسيون تامين‌کنندگان برنج کشور در اين خصوص به «آرمان ملي» گفت: آذرماه سالجاري به دنبال ارجاع برخي از محصولات صادراتي ما به هند تصميم گرفته شد تا محدوديت‌هايي براي واردات برنج اعمال شود اين در حالي است که حدود 60 درصد از برنج‌هاي وارداتي به منظور تعديل بازار از کشور هند وارد مي‌شود، بنابراين طي رايزني‌هاي صورت گرفته با کميسيون کشاورزي مجلس بر انجام واردات اين محصول از کشور هند به منظور تعادل بخشي به بازار برنج تاکيد کرديم تا بتوانيم برنج مورد نياز مردم را تا عيد و ماه مبارک رمضان تامين کنيم، اما تاکنون به نتيجه‌اي نرسيده‌ايم و در اين راستا تراز تجاري ايران و هند نيز به هم ريخت. او ادامه داد: به دنبال اين محدوديت واردات برنج از هند به منظور ممانعت از آسيب بازار برنج و صدمه خوردن مصرف کنندگان از افزايش قيمت احتمالي برنج، درصدد واردات اين محصول از پاکستان برآمديم که پس از واردات حجم کمي از اين کشور، باز هم به دلايل مختلف واردات برنج از پاکستان نيز با افزايش قيمت مواجه شد اين در حالي است که ما به دنبال تبعيت از قانون نمي‌توانيم اقدامي خاص در اين حيطه انجام دهيم و تاحد زيادي بازار برنج را از دست داده‌ايم.
ثبت سفارش واردات برنج؟!
کشاورز اضافه کرد: محدوديت دنباله‌دار برنج تا جايي ادامه داشت که معاونت تنظيم بازار وزارت جهاد چند روز قبل از ثبت سفارش يکصد هزار تن برنج خبر داد در حالي که هيچ سفارش جديدي براي اين محصول صورت نگرفته است و خبر مذکور مربوط به سفارش‌هاي موجود در کارتابل معاونت بوده است که در گمرک موجود و در انتظار ترخيص بوده‌اند ولي هيچ اقدامي براي تامين ظرفيت مورد نياز تا پايان سال و ماه رمضان انجام نشده است و سفارش يکصد هزار تن برنج سفارش جديدي نيست و اين امر کاملا از طريق پيگيري‌هاي سفارش‌هاي اعلام شده اين معاونت قابل پيگيري است.
بازار در انتظار
دبير کميسيون تامين کنندگان برنج کشور توضيح داد: با وضعيت کنوني بازار مواجه با کمبود برنج و در نهايت افزايش قيمت است و بحراني در اين حوزه مشابه وضعيتي که در سال گذشته رخ داد و به گراني انفجاري برنج شد، است. کشاورز بيان کرد: عدم تخصيص ارز مرغوب براي واردات برنج و کوتاهي در اين زمينه به پيامدهاي منفي مي‌انجامد که آسيب آن درمرحله نخست متوجه مردم و گراني‌هاي اين محصول خواهد شد، در حالي که با بررسي کارشناسي و اقدامات منطقي مي‌توان بازار برنج را کنترل و مديريت کرد. بديهي است چنانچه کوتاهي و تاخيري در اين خصوص انجام شود از فصل عرضه و برداشت اين محصول در کشورهاي ديگر فاصله مي‌گيريم و به ناچار ظرفيت‌هاي خالي توزيع برنج داخل کشو را نمي‌توانيم پوشش دهيم علاوه بر اين ممنوعيت واردات برنج و ضرورت واردات اين محصول در زماني که بايد تن به بسياري از اجبارها دهيم، ما را ناچار به خريد برنج در حجم زياد و قيمت بيشتر مي‌کند که مطلوبيتي براي دولت و مردم نخواهد داشت. بر اساس پيش‌بيني‌هاي صورت گرفته چنانچه به نياز بازار در اين حوزه براي واردات پاسخي داده نشود افزايش 40 درصدي قيمت برنج تا پايان سالجاري حتمي خواهد بود. اخوان اکبري رئيس انجمن وارد کنندگان برنج با اشاره به توقف واردات برنج خارجي از هند گفت: مصوبه وزارت کشاورزي مبني بر توقف برنج وارداتي بازار برنج را آشفته خواهد کرد. تجربه بازار نشان داده است که همواره پيش از آغاز ماه رمضان، ماه محرم و عيد نوروز ميزان مصرف در بازار داخلي افزايش پيدا مي‌کند.
خلأ ضروري واردات برنج
او با بيان اينکه 2 پيک مصرف مصادف با پايان سال شده است بيان کرد: حدود 250 هزار تن تا پايان سال بايد وارد شود تا در پايان سال بازار احساس کمبود را حس نکند و کمبود برنج خارجي بر بازار برنج داخلي نيز تاثير مي‌گذارد که بدون ترديد شاهد افزايش نرخ برنج داخلي خواهيم بود. رئيس انجمن واردکنندگان برنج در پاسخ به اين پرسش که وزارت کشاورزي با چه هدفي اين مصوبه را در پايان سال اعمال کرد گفت: به واردکنندگان اعلام شد به دليل منفي شدن تراز تجاري با هندوستان بايد واردات برنج از هند متوقف شود و مرجوع کردن کيوي و سيب ايران از سوي هند باعث منفي شدن تراز تجاري بين دو کشور شده است، اما براي بالانس تجاري معقول نيست که واردات يک کالاي اساسي متوقف شود، حذف کيوي از سبد خانوارها فشار چنداني به سفره مردم وارد نمي‌کند اما حذف برنج از سفره مردم سخت است.
آسيب دهک آسيب پذير از قطع واردات برنج
اکبري قيمت برنج خارجي را يک سوم برنج داخلي دانست و گفت: شش دهک پايين جامعه مصرف کننده اصلي برنج خارجي هستند و براي خيلي‌ها اين پرسش مطرح است که آيا بايد در آستانه ماه رمضان و عيد نوروز برنج خارجي هم از سفره مصرف‌کنندگان حذف شود اين درحالي است که ساليانه بايد 1.5 ميليون تن برنج وارد شود که تا به امروز يک ميليون 274 هزار تن برنج وارد شده است و حدود 250 هزار تن بايد تا پايان سال وارد کشور شود که اگر اين حجم وارد نشود بدون ترديد شاهد افزايش نرخ برنج داخلي و خارجي خواهيم بود. اين مقام مسئول توضيح داد: لغو ممنوعيت واردات برنج در سالجاري موضوع آرامش را در بازار برنج حاکم کرد و نوسان‌هاي قيمتي مانند سال گذشته تکرار نشد، اما با اين تصميم تنش‌هاي قيمتي در اسفند با اوج خواهد رسيد از يک هفته پيش در هر کيلو حدود 5 هزار تومان قيمت برنج ايراني افزايش نرخ را تجربه کرد.
اکبري با تاکيد بر نوسان‌هاي نرخ دلار و تاثير آن در قيمت برنج داخلي و خارجي اضافه کرد: تاثيرپذيري کالاها از نرخ ارز بالاست از اين‌رو کشاورز ايراني نيز ترجيح مي‌دهد که کالاي خود را نگه دارد، چراکه به اين اطمينان رسيده است که برنج وارد نخواهد شد در حال حاضر بر بازار برنج داخلي رکود تورمي حاکم شده است و اين رکود به توليد داخلي ضربه وارد مي‌کند، چراکه کشاورز مي‌بيند محصول‌اش خريدار نداشت از اين‌رو بخشي از شاليزار براي ويلاسازي مي‌فروشد و بخشي ديگر را به باغ مي‌کند و در آن مرکبات مي‌کارد. رئيس انجمن واردکنندگان برنج بيان کرد: امکان اينکه براي تامين برنج داخلي به جاي هندوستان نياز خود را از بازار کشورهاي ديگر مانند تايلند جبران کنيم يا خبر مي‌توان گفت حدود 60 درصد نياز بازار داخلي از هند تامين مي‌شود و در کوتاه مدت نمي‌توانيم بازار را جايگزين کنيم، چراکه به دليل تحريم‌ها تجار با اعتبار خود کار مي‌کنند و نمي‌توانند به‌زودي کشوري را جايگزين کنند و حداقل 6 ماه زمان لازم است که کشور ديگر را جايگزين کنيم. همچنين ذائقه مردم با برنج هندي عجين شده است و هر کالايي که وارد کننده در بازار وارد کند مردم از آن استقبال نخواهد کرد.