قولنامه دستی نوشته‌‌ای است که دو یا چند نفر در خصوص اموال خود، اعم از منقول یا غیر منقول، با یکدیگر در خارج از دفترخانه اسناد رسمی، معامله می‌کنند.
اعتبار قولنامه دستی یکی موارد حقوقی مهم است که افراد دررابطه‌با آن سؤال می‌کنند. در این رابطه باید گفت قولنامه دستی، قراردادی است که اگر تمام شرایط قانونی در آن لحاظ شود، طبق ماده ۱۰ قانون مدنی، می‌تواند بین افراد منعقد شود و دارای اعتبار است؛ اما دارای شرایطی دارد.
اعتبار قولنامه دستی
در مورد قولنامه دستی نکاتی وجود دارد که در این مطلب به آن‌ها می‌پردازیم.
محدودیت‌های تنظیم قولنامه دستی
نکته قابل‌ذکر در قولنامه دستی این است که در مدت زمانی که قولنامه دستی نوشته شده است فروشنده نمی‌تواند مال مورد توافق را به شخص دیگری بفروشد و خریدار نیز متعهد است که مابقی مبلغ خرید را طبق تاریخ مورد توافق و مندرج در قولنامه به فروشنده تقدیم کند.
بدین ترتیب قولنامه دستی، یک نوع سند عادی است که اگر به طور صحیح نوشته شود لازم‌الاجرا است و در دادگاه قابل استناد است. بنابراین اعتبار قولنامه دستی پا برجا است.
اعتبار قولنامه دستی در دادگاه
امضا شهود زیر قولنامه، در واقع یعنی اعتبار قولنامه دستی.
در واقع قولنامه دستی، چه شهود آن را امضا کرده باشد یا بدون امضا شاهد تنظیم شده باشد تأثیری بر ضمانت اجرا و اعتبار قانونی آن ندارد، پس بدون شاهد نیز می‌توان دعوی الزام به تعهد قولنامه دستی را مطرح کرد.
نکاتی که باید حین نوشتن قولنامه دستی رعایت شود
طرفین قولنامه یعنی خریدار و فروشنده باید به‌صورت کامل مشخص شده باشند؛ یعنی اسم، فامیل و نام پدر به همراه کد ملی هر یک.
اقامت طرفین قولنامه باید به طور دقیق مشخص شود. یعنی نشانی و تلفن ثابت و تلفن همراه هریک به طور دقیق و خوانا ذکر شود.
موضوع قولنامه باید مشخص و صراحت داشته باشد. از نوشتن قولنامه‌هایی که موضوع آن مبهم و مردد است، جدا بپرهیزید.
در هنگام نوشتن قولنامه دستی زمان انجام معامله قطعی را قید کنید. مثلاً مشخص کنید در فلان تاریخ برای انتقال قطعی، طرفین باید در بنگاه یا دفتر اسناد رسمی حضور یابند.
نکته بسیار مهم در تنظیم قولنامه دستی این است که حتی‌المقدور، ضمانت اجرا در نظر بگیرید. این که اگر یکی از طرفین به وعده خود عمل نکرد، ملزم به پرداخت خسارت می‌شود.
حداقل دو نفر زیر قولنامه را به‌عنوان شهود امضا کنند. نام و نام خانوادگی و مشخصات کامل شهود حتماً درج شود. حتی‌الامکان شهود، مورد اعتماد هر دو طرف باشد.
شرایطی را در بند قولنامه به‌عنوان شروط قولنامه در نظر بگیرید، تا در صورت عدم انجام تعهد هرکدام از طرفین حق فسخ و ابطال قولنامه را داشته باشند.
ثمن معامله و نحوه پرداخت آن حتماً به‌صورت واضح و مشخص در قولنامه ذکر شود.
تا وقتی سند رسمی به شما انتقال پیدا نکرده است، از پرداخت تمام پول به فروشنده خودداری کنید.