آرمان ملی: پربيراه نيست اگر گفته شود فيلتر شبکههاي اجتماعي اقدامي بود که به اعتماد حاميان و رأي‌دهندگان به دولت ضربه وارد کرد، چرا که علاوه بر تعطيلي برخي مشاغل، اقدامي بر خلاف وعده نخستين سيدابراهيم رئيسي مبني بر عدم فيلتر شبکههاي اجتماعي بود. از ابتداي آغاز دولت سيزدهم زمزمه ايجاد محدوديت در شبکههاي اجتماعي شنيده ميشد که تکذيب نميشد، بلکه به‌عنوان نمونه عنوان ميشد که در مقطع فعلي تصميمي براي فيلترينگ شبکههاي اجتماعي نيست. از سوي ديگر مجلس هم بيکار نبود و طرح صيانت را مطرح کرد که همان فيلترينگ شبکههاي مجازي بود.
خبرهاي خوش رفع فيلتر!
روزگذشته وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات گفت: «تلاشمان اين است محدوديتهايي که قابليت برطرف شدن را دارند، برداشته شود و انشاءا... طي دو روز آينده، خبرهاي خوشي در اين زمينه خواهيد شنيد، اما 2 پلتفرم اينستاگرام و واتساپ فعلا شامل اين اتفاق نميشوند.» عيسي زارع‌پور درباره رفع فيلتر بعضي از پلتفرمهاي خارجي به‌صورت کامل اظهارکرد: من قبلا اعلام کردهام که کميته تعيين مصاديق محتواي مجرمانه، متولي فيلترينگ است و حدود 13عضو دارد که دولت يکي از اعضاي آن است. تلاشمان اين است محدوديتهايي که قابليت برطرف شدن را دارند، برداريم و انشاءا... طي دو روز آينده خبرهاي خوشي در اين زمينه خواهيد شنيد. وي ادامه داد: البته دو پلتفرم اينستاگرام و واتساپ که با مصوبه نهادهاي امنيتي مسدود شدند، فعلا مشمول اين اتفاق نيستند و در اين زمينه نهادهاي امنيتي تصميم گرفتند اما سرويسها و خدماتي هستند که از نظر ما قابليت بازنگري دارند و اکنون مسير را دنبال ميکنيم که اين اتفاق رخ دهد. مشخصا «کلاب هوس» طي روزهاي آينده رفع فيلتر ميشود.
سود فيلترينگ در جيب فيلترشکن‌ها
اعتراضات اخير باعث اجراي فيلتر شبکههاي اجتماعي شد که البته به نفع فروشندگان فيلترشکن تمام شد. مسئولان بهخوبي ميدانستند استفاده از فيلترشکن تصميم آنها را ناکارآمد کرده است؛ اما همچنان بر اجراي فيلترينگ اصرار دارند مانند وزير ارتباطات که 28 ديماه گفت: «بخشي از محدوديتها قابل برطرف‌کردن است تا نياز به فيلترشکن کمتر شود» 15 ديماه معينالدين سعيدي، يکي از نمايندگان مجلس در واکنش به برخورد با فروش فيلترشکن اعلام کرده بود که هنوز در مورد جرمانگاري فروش فيلترشکن در مجلس تصميمگيري صورت نگرفته است.
صيانت يار کمکي دولت
اما طرح صيانت مجلس به کجا رسيد؟ با فيلترشدن شبکههاي اجتماعي در ماههاي اخير پرونده صيانت نيمه بسته بود اما ظاهرا بارديگر تصميم به گشودن آن گرفته شده است. از سوي ديگر ظاهرا اختلافاتي درباره اين طرح ايجاد شده است. 24 ديماه عضو هيات‌رئيسه مجلس اظهارکرد: چيزي به اسم طرح صيانت از فضاي مجازي در مجلس وجود ندارد؛ با توجه به اختلاف‌نظر در مجلس ترجيح داده شد که اين طرح کنار گذاشته شود لذا به شوراي‌عالي فضاي مجازي ارجاع داده شد. بخشهايي از اين طرح در اين شورا به تصويب رسيد و قاعدتا وارد مرحله اجرا ميشود. احمد نادري در پاسخ به سوالي درباره اين موضوع که برخي معتقدند کندي اينترنت و فيلترينگ گسترده در راستاي اجراي طرح صيانت و يا طرحهايي همچون اينترنت طبقاتي است، گفت: «چيزي به اسم طرح صيانت از فضاي مجازي در مجلس وجود ندارد؛ با توجه به اختلاف نظر در مجلس ترجيح داده شد که اين طرح کنار گذاشته شود لذا به شوراي‌عالي فضاي مجازي ارجاع داده شد. بخشهايي از اين طرح در اين شورا به تصويب رسيد و قاعدتا وارد مرحله اجرا ميشود. بخشهايي باقيمانده که در حال بررسي هستند ولي در نهايت ما چيزي به‌نام «صيانت» نداريم.
چالش دولت و مجلس در صيانت
چندي پيش جايگاه ايران در ردهبندي جهاني سرعت اينترنت براي موبايل دو پله و براي اينترنت ثابت با سه پله سقوط اعلام شد و اين در حالي است که وزير ارتباطات از «اختلالات جزئي» در اينترنت ميگويد. غلامرضا نوري‌قزلجه، نماينده بستانآباد و از اعضاي کميسيون ويژه طرح صيانت گفت: به‌نظرم بايد به سرعت پايين و فيلترکردن اينترنت پايان دهند و دسترسي آسان مردم به آن را فراهم کنند؛ امروز شرايط مهياست و نگراني خاصي وجود ندارد و از آن شرايط اضطراري که گفته ميشد عبور شده است. وي در خصوص رد مسئوليت وزير ارتباطات و دولت از سرعت پايين اينترنت در کشور، بيان داشت: دولت مقداري کوتاهي کرده است؛ حداقل در شوراي‌عالي فضاي مجازي خود دولت با مصوبهاي ميتوانست جلوي آن را بگيرد. بالاخره از نظر ما دولت و وزير ارتباطات در اين حوزه مقام پاسخگو هستند و اگر جايي ميخواهند اختيارات را بگيرند بايد محکم سرکار بايستند؛ چون اين اختيارات اجرايي براي دولت است و نميتوانند هم سکوت کنند و هم رضايت داده و اختيارات را از دست بدهند و بگويند دست ما نيست! اين قابل قبول نيست.