با توجه به گذشت 9 ماه از ابتدای سال 1401، بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازدهی «ربع سکه» با ثبت رقم 113 درصد بیشترین میزان در قیاس با سایر بازارهای دارایی بوده است. قیمت ربع سکه، به‌دلیل تقاضای بیشتر نسبت به سکه تمام افزایش قابل توجهی داشته است؛ به‌نحوی‌که در ۹ماه، سکه تمام به میزان ۵۲درصد رشد کرده است. در میان بازارها، دلار آزاد نسبت به سکه و ربع سکه در جایگاه پایین‌تری قرار دارد و بازدهی آن کمتر از ۵۰درصد گزارش شده است. دلیل سبقت قیمت سکه از دلار این بوده که در ماه‌های اخیر، طلای جهانی نیز روند افزایشی داشته؛ به‌نحوی‌که روز گذشته طلای جهانی، در قله ۵ماه اخیر قرار گرفت. نکته قابل توجه اینکه در ۹ماه نخست سال جاری، شاخص بازار سهام کمتر از ۱۰درصد افزایش یافته است تا رقابت بازاری را به دلار و سکه ببازد.
دنیای‌اقتصاد علاوه بر رصد بازارها در سه‌فصل نخست، دورنمای بازارها را از نگاه کارشناسان بررسی کرده است. این بررسی نشان می دهد، نوسانات کوتاه مدت بازارها تا حد زیادی تحت تاثیر یک ریسک غیراقتصادی - موضوع برجام- قرار دارد.
بر اساس بررسی‌های به‌عمل آمده از روند نرخ بازارها در 9 ماه نخست سال 1401، مشاهده می‌شود که دارندگان ربع سکه طلا بیشترین سود ممکن را از بازارهای ارز و طلا به خود اختصاص داده‌اند. در همین راستا هر قطعه ربع سکه که در معاملات روز 27 اسفند سال گذشته در رقم 4 میلیون و 180 هزار تومان معامله می‌شد، در 9 ماه اخیر با ثبت حدود 5/ 113 درصد شاخص بازدهی، در روز 30 آذر ماه به رقم 8 میلیون و 925 هزار تومان رسید. در ادامه سکه طلا طرح جدید و دلار بازار آزاد نیز هر یک به ترتیب با 4/ 52 و 7/ 49 درصد رشد، در جایگاه دوم و سوم رالی 9 ماهه بازارها قرار گرفتند.
حباب، موتور محرکه ربع سکه
در 9 ماه نخست سال جاری، معامله‌گران بازار تهران نوسانات افزایشی چشمگیری را در نرخ طلا، سکه و ارز مشاهده کردند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشترین نرخ رشد در میان شاخص‌های دلار آزاد، سکه طرح جدید، ربع سکه و گرم طلای 18 عیار متعلق به ربع سکه طلا با رقمی معادل 51/ 113 درصد بوده است. این در حالی است که دلار بازار آزاد و نرخ سکه طلا ضرب امامی نیز هریک با حدود 50 درصد بازدهی از ابتدای سال تاکنون رقم قابل توجهی را از خود به جای گذاشتند. به عقیده تحلیلگران بازار تهران نیرو محرکه اصلی ربع سکه نرخ حباب این کالای گرانبها بوده است. نرخ حباب هر قطعه ربع سکه طلا که اختلاف میان ارزش ذاتی و بهای معامله شده آن در بازار را نشان می‌دهد، در معاملات دیروز چهارشنبه 30 آذر در کانال قیمتی 4 میلیون و 600 هزار تومانی محاسبه شد. گفتنی است که روز گذشته هر قطعه ربع سکه در رقم 8 میلیون و 925 هزار تومان معامله شد که رقم حباب مذکور حدود نیمی از قیمت این کالا (52 درصد) را تشکیل می‌دهد.
حجم زیاد حباب ربع سکه مساله جدیدی در معاملات بازار تهران نیست. به عقیده کارشناسان اقتصادی انتظارات تورمی که در نتیجه آن شرایط مازاد تقاضا رخ می‌دهد اصلی‌ترین عامل افزایش نرخ حباب یک کالا است. ربع سکه طلا نیز از گذشته به دلیل قیمت کمتر از جمله بهترین کالا‌های سرمایه‌ای برای فعالان بازار بوده است که همین امر سبب افزایش تقاضا برای این قطع سکه طلا می‌شود. در ماه‌های اخیر نیز با از میان رفتن انتظارات مثبت نسبت به آینده نشست‌های هسته‌ای وین، سطح انتظارات تورمی در بازار افزایش چشمگیری داشته که این مساله مزید بر علت شده و عامل افزایش چشمگیر و بی‌سابقه حباب ربع سکه شده است. در ماه اخیر نیز شاخص‌های سرمایه‌گذاری بازار تهران افزایش‌های چشمگیری را تجربه کردند. بر اساس مشاهدات به‌عمل آمده نرخ هر قطعه سکه طلا ضرب امامی از معاملات انتهای آبان تا روز چهارشنبه 30 آذر از رقم 16 میلیون و 350 هزار تومان به رقم 18 میلیون و 700 هزار تومان رسیده و حدود 08/ 15 درصد رشد را تجربه کرده است. گفتنی است که در ماه گذشته بازار‌ساز جهت جلوگیری از افزایش شکاف میان ارقام رسمی و غیر‌رسمی بازار، نرخ دلار در معاملات بازار متشکل را افزایش داد و در همین راستا هر برگ از این اسکناس آمریکایی در آذر ماه حدود 28/ 8 درصد رشد کرد.
روند کاهشی بازارها شکست خورد؟
در روز‌های میانی هفته پایانی آذر ماه اخباری مبنی بر احتمال بازگشت طرفین قرارداد برجام بر سر میز مذاکره مطرح شد که این خبر در همان ساعات ابتدایی سبب ریزش چشمگیر نرخ ارز در بازار تهران شد. در ساعات پایانی روز دوشنبه حسین امیر‌عبداللهیان، وزیر امور خارجه کشور، در حاشیه نشست بغداد در شهر امان پایتخت اردن با جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا دیدار کرد که سیگنال‌های مثبتی از این گفت‌وگو در رسانه‌ها منتشر شد. با افزایش سطح انتظارات مثبت در میان فعالان بازار دلار بازار متشکل حدود یک هزار و 200 تومان کاهش یافت و دلار بازار آزاد نیز با نوسانات کاهشی خود از کانال 39 خارج شده و در کانال 38 هزار تومانی معامله شد. اما در ساعات پایانی روز سه‌شنبه اخبار نسبتا منفی از جانب طرف آمریکایی منتشر شد که سبب تغییر فاز مجدد و افزایشی شدن بازارها شد. در نهایت قیمت هر برگ اسکناس دلار بازار متشکل در ساعات پایانی دیروز چهارشنبه 30 آذر ماه با حدود یک هزار و 279 تومان افزایش نسبت به نرخ روز سه‌شنبه به رقم 36 هزار و 233 تومان رسید.