این روزها نمادهای یلدایی در همه نقاط شهر خودنمایی می‌کنند که بارزترین آنها عرضه انواع میوههای یلدایی مانند انار و هندوانه است.
علاوه بر این دو محصول سایر میوههای فصل مانند مرکبات، سیب و خیار در بازار به‌وفور عرضه می‌شوند، اما قیمت‌ها نسبت به روزهای گذشته کمی افزایش یافته است.
در این میان دولت برنامه‌هایی را برای جلوگیری از گران شدن قیمت میوه عملیاتی کرده از جمله اینکه عرضه میوه را در این ایام دو برابر نمود و نظارت بر فاکتورهای فروش میادین میوه و تره‌بار مرکزی را بیشتر کرده است. در همین راستا دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهاد کشاورزی نیز، طرح تشدید نظارت بر بازار شب یلدا با نظارت از مراکز اصلی تأمین‌کننده و عمده‌فروشی کالاهای مصرفی یلدا را آغاز کرده است.
طرح تشدید نظارت بر کالاهای مصرفی در بازار شب یلدا از بیست آذر ماه آغاز و به سراسر استان‌های کشور ابلاغ شده است و نظارت بر بازار میوه‌هایی مانند هندوانه، انار، مرکبات و آجیل شب یلدا انجام می‌شود. چنانچه این محصولات با قیمت‌های بالاتری از نرخ مصوب اعلامی سازمان حمایت مصرف‌کننده و تولیدکننده به فروش برسد، برای متخلفان پرونده تشکیل و به سازمان تعزیرات حکومتی ارسال می‌شود. بازرسی‌های انجام‌شده از تأمین‌کننده‌های اصلی و مراکز عمده‌فروشی آغاز می‌شود و تا سطح خرده‌فروشی ادامه می‌یابد.
علاوه بر نظارت و بازرسی‌های وزارت جهاد کشاورزی، عرضه بار از ۲۵ آذر در میدان مرکزی میوه و تره‌بار دو برابر شده و ذخیره‌سازی میوه شب یلدا انجام گرفته است تا قیمت‌ها بالا نرود و هیچ کمبودی نیز در بازار انار و هندوانه برای این ایام ایجاد نشود.
طبق گفته مصطفی دارایی‌نژاد رئیس اتحادیه بارفروشان، قیمت هندوانه در میدان مرکزی میوه و تره‌بار از کیلویی 5 هزار تومان تا ٩ هزار تومان خواهد بود و امسال ۱.۵ برابر سال قبل نیز هندوانه تولید شده است. ضمن اینکه از ۲۵ آذرماه روزانه ٢ هزار تن انواع هندوانه‌های سیاه، پلنگی و آرژانتینی از میناب بندرعباس و جاسک به تهران وارد خواهد شد تا کمبودی ایجاد نشود.
وی با اشاره به اینکه انار نیز از ساوه، کاشمر، یزد، شیراز و دماوند وارد بازار خواهد شد، گفته است: «روزانه ۱۵۰۰ تن انار تا شب یلدا به تهران وارد می‌شود ضمن اینکه پرتقال نیز از مازندران به میزان کافی به تهران وارد و در بازار عرضه خواهد شد.»
دارایی‌نژاد تأکید کرده است که هیچ‌کس اجازه ندارد بدون فاکتور یک قلم بار به مردم یا مغازه‌داران بفروشد. اگر چنین اتفاقی افتاد مردم یا خریداران می‌توانند به اتحادیه مراجعه کنند و ما نیز پیگیر آن خواهیم بود. در حقیقت کنترل و نظارت را برای این بیشتر می‌کنیم که میوه در شب یلدا گران به دست مردم نرسد. وقتی از مبدأ فاکتور داده شود، خرده‌فروشان نیز می‌توانند با اعمال سود ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولاتشان را بفروشند.
میوههای خوش قیمت در کجا عرضه می‌شوند
به‌طور معمول قیمت‌ها در میادین میوه و تره‌بار در مناطق مختلف تهران به مراتب ارزان‌تر از مغازه‌های خرده‌فروشی عرضه می‌شوند، اما میدان مرکزی میوه و تره‌بار در اتوبان آزادگان جنوب تهران ارزان‌تر از سایر میادین اقدام به‌فروش می‌کند اما از بعد مسافت فاصله زیادی نسبت به سایر نقاط شهر دارد.
شهروندان با مراجعه به میادین میوه و تره‌بار در هر منطقه می‌توانند محصولات مورد نیاز خود را با کیفیت مناسب خریداری کنند درحالی که هیچ کمبودی هم در توزیع این محصولات وجود ندارد. بر همین اساس، قاسم نوده‌فراهانی رئیس اتاق اصناف ایران خبر از برگزاری فروش فوق‌العاده صنوف ویژه ایام شب یلدا از ۲۶ آذر الی ۵ دی داده است و به گفته وی، این فروش فوق‌العاده با محوریت اتحادیه‌های صنفی آجیل و خشکبار، قنادان، میوه و تره‌بار و گل برگزار می‌شود.
نوده‌فراهانی تأکید کرده است: گزارش‌های رسیده از اتحادیه‌ها و اتاق‌های اصناف مراکز استان نشان می‌دهد که کمبودی در کالاهای پرمصرف شب یلدا نداریم. آنچه مهم است، برنامه‌ریزی برای استقبال واحد‌های صنفی از شرکت در این طرح و نیز آگاهی مصرف‌کنندگان از اجرای آن است. این طرح باید به نحوی اجرا شود که رضایت مردمی را جلب کند.
به گفته رئیس اتاق اصناف ایران، در صورت موفقیت در اجرای طرح فروش فوق‌العاده، در مناسبات مختلف خواهیم توانست از این قالب استفاده کرده و دیگر شاهد برگزاری نمایشگاه‌های مناسبتی نباشیم.
کمبودی در عرضه مرکبات و انار شب یلدا وجود ندارد
همان‌طور که عنوان شد مهمترین میوههای یلدایی را انار و هندوانه تشکیل می‌دهند و امسال با توجه به میزان تولید مناسب این دو محصول کمبودی در عرضه آنها وجود نخواهد داشت.
زهرا جلیلی‌مقدم، مدیرکل دفتر میوههای گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی گفته است: برآورد می‌شود امسال تولید انار به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن برسد.
او با بیان اینکه استان‌های فارس، مرکزی، خراسان رضوی، اصفهان و یزد بزرگترین تولیدکنندگان انار هستند، گفت: بنابر آمار ۲۶ تا ۳۰ درصد انار تولیدی مربوط به استان فارس است.
جلیلی‌مقدم می‌گوید: سرانه مصرف انار هر ایرانی ۱۰ کیلوست و بخشی از تولید هم وارد چرخه فرآوری و تبدیل به رب انار، کنسانتره و آبمیوه می‌شود.
مدیرکل دفتر میوههای گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد گفته است: باوجود آن که پتانسیل صادرات ۲۰۰ هزار تن انار در کشور وجود دارد، اما اکنون مقدار محدودی از تولید را به خود اختصاص داده است.
به گفته او، امسال برآورد می‌شود که تولید مرکبات به ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تن برسد که ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن از این میزان مربوط به پرتقال است.
حسین اصغری، مدیرکل دفتر امور سبزی‌ها و گیاهان جالیزی وزارت جهاد کشاورزی نیز تولید حدود ۲۸۰ هزار تن هندوانه در فصل پاییز و برای شب یلدا را با کمترین میزان مصرف آب و با بهره‌گیری از آب سبز در سال زراعی جاری پیش‌بینی کرده و میزان تقریبی مصرف هندوانه در ایام شب یلدا را ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تن برآورد کرده است.
وی سهم استان‌های جنوبی از کل تولید هندوانه پاییزه سال‌جاری در استان‌های هرمزگان را ۱۶۶ هزار تن، خوزستان ۷۵ هزار تن، ایلام ۱۶ هزار تن، فارس ۱۳ هزار تن و بوشهر را۱۰ هزار تن برآورد کرد.
اصغری تأکید کرده است: این اقدامات در ارتقای بهره‌وری آب و افزایش میانگین تولید در واحد سطح به میزان ۷۵ درصد طی ۱۰ سال اخیر تأثیرگذار بوده به‌طوری که میانگین عملکرد تولید هندوانه از ۲۷.۵ تن در هکتار در سال زراعی ۱۳۹۲-۱۳۹۱ به ۴۸.۳ تن در هکتار در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ افزایش یافته است.
