آرمان ملي: اواسط شهريورماه بود که حميد مرندي، عضو تيم مذاکره کننده هسته‌اي در توييتر نوشت که زمستان نزديک است و اتحاديه اروپا با بحران انرژي فلج کننده مواجه است اما حالا باتوجه به کاهش توليد در ميدان گازي پارس جنوبي به‌نظر مي‌رسد توپ بحران انرژي در زمين ايران افتاده است و درهمين حال کميسيون انرژي مجلس در گزارشي اعلام کرد که با ادامه بي‌توجهي به کمبود گاز در کشور، اختلال جدي در سيستم گرمايش مورد استفاده مردم، کاهش 70 درصدي توليد برق کشور، توقف فعاليت صنايع اساسي با بحران مواجه خواهيم شد به دنبال اين هشدار تعرفه‌گذاري پلکاني حامل‌هاي انرژي از جمله رويکردهايي بود که به زعمِ برخي از کارشناسان مي‌تواند به عدالت مصرف در حوزه انرژي يا از نظر گروهي ديگر باعث کاهش اجباري سهم آنها از انرژي‌هاي گاز و برق شود با اين حال مصرف برق در ايران به دليل تعرفه‌گذاري اشتباه، فاصله معناداري با ساير نقاط دنيا پيدا کرده به طوري که براساس گزارشات آژانس بين‌المللي انرژي شاخص‌هاي سرانه مصرف برق خانگي در ايران 6 برابر ميانگين جهاني و 7 برابر کشوري نظير ترکيه است.
بهينه سازي مصرف پيش شرط اجراي پلکاني کردن تعرفه انرژي
حميدرضا صالحي نايب‌رئيس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني ايران در اين باره به «آرمان ملي» گفت: اجراي طرح تعرفه‌گذاري پلکاني انرژي يکي از راه‌هاي پيش روي مسئولان است که با توجه به روند کاهشي توليد انرژي در قالب‌هاي مختلف و بحران جهاني پيش رو، ناگزير به اجراي آن هستيم تا از کمبود مستمر برق در تابستان و گاز در زمستان و بحران دائمي کمبود آب نجات يابيم. او افزود: بهينه‌سازي مصرف انرژي را يکي از پيش شرط‌هاي لازم در راستاي اجراي طرح تعرفه‌گذاري پلکاني حامل‌هاي انرژي محسوب مي‌شود و نبود فرهنگ صحيح مصرف انرژي يکي از چالش‌هاي بزرگي است که مشکلات در خصوص انرژي را براي ايران با وجود بهره گيري از منابع غني در کشور ايجاد کرده، هرچند سياست‌گذاري‌هاي اشتباه برخي مديران در سطح کلان نيز در اين خصوص بي‌تاثير نبوده است، اما واقعي کردن قيمت انرژي مي‌تواند به ما در اين عرصه کمک کند.
صالحي ادامه داد: نبود سرمايه‌گذاري و مديريت ناقص و سياست‌هاي مطلوب به منظور بهينه سازي مصرف سوخت و انرژي از جمله عوامل تشديد بحران انرژي در کشور ما محسوب مي‌شوند که با وجود داشتن رتبه دوم توليدگاز در جهان گاهي سخن از واردات گفته مي‌شود، هرچند تک سوخت کردن بسياري از صنايع و اتکا بيش از حد به گاز در نيروگاه‌ها در کمبود گاز در کشور به ويژه در ايام فصل سرد سال نقش عمده‌اي را برعهده‌اي دارد. به اعتقاد نايب‌رئيس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني ايران، تعرفه‌گذاري پلکاني حامل‌هاي انرژي به ويژه مواردي که امکان قاچاق آن وجود ندارد مانند آب، برق مي‌تواند به تعديل مصرف در اين زمينه کمک کند.
الزام توجه به دهک‌هاي پايين جامعه
او اضافه کرد: در راستاي اجراي اين طرح فشار اقتصادي بيشتري به قشر آسيب پذير جامعه و در تنگنا قرارگرفتن براي مصرف کمتر به دليل نداشتن پول بيشتر وارد مي‌کند و از اين رو اجراي پلکاني تعرفه‌گذاري حامل‌هاي انرژي با لحاظ کردن دهک‌هاي مختلف کشور صورت مي‌گيرد و مسلماً دهک‌هاي بالاي جامعه بايد هزينه‌هاي گزافي براي مصرف بيشتر پرداخت کنند ضمن اينکه فرهنگ سازي در اين خصوص مي‌تواند کمک موثري بر بهينه سازي مصرف باشد. صالحي بيان کرد: افزايش حقوق و دستمزدها از جمله شاخص‌هايي به شمار مي‌آيد که من همواره بر اجراي آن در کشور تاکيد داشتم تا همزمان با اجراي اين طرح بستر لازم براي روشن کردن موتور مولد و افزايش توان قشر آسيب پذير فراهم کند. او ادامه داد: ايران با بهره گيري از منابع غني انرژي و سوخت و همچنين نيروي انساني کاردان و توانمند قادر است با اجراي طرح‌هاي مشابه پلکاني کردن تعرفه‌ها با روشن کردن موتور توليد و سرمايه‌گذاري در حوزه انرژي و راه‌اندازي نيروگاه‌ها موجبات رشد اقتصادي را فراهم سازد.
پلکاني کردن افزايش قيمت گاز؛ آري يا خير؟
آرش نجفي، رئيس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني ايران درباره ميزان اثرگذار بودن اجراي تعرفه‌گذاري پلکاني گاز خانگي بر جلوگيري از هدر رفت انرژي گفت: پلکاني کردن افزايش قيمت گاز سياست مناسبي است به شرطي که اجراي تعرفه‌گذاري پلکاني گاز خانگي تورم‌زا نباشد. به اين معني که وقتي سياست افزايش قيمت براي مصرف کننده‌هاي گاز خانگي را اجرا مي‌کنيم بايد ابزار لازم براي کاهش مصرف گاز را هم براي آنها تعريف کنيم. او افزود: اگر اجراي تعرفه‌گذاري پلکاني گاز خانگي بدون اقدامات بهينه سازي مصرف انرژي انجام شود، در واقع به اين معني است که هزينه‌اش از مخاطب دريافت مي‌شود و به اين صورت تمام مردم يک افزايش قيمت تحميلي بابت اجراي تعرفه‌گذاري پلکاني گاز را متحمل مي‌شوند، به اين دليل با اجراي اين طرح به اين صورت فقط تورم براي ما به ارمغان مي‌آيد و موفقيتي در اجرا نخواهيم داشت. نجفي درباره علت هدر رفت بالاي گاز خانگي در کشور در مقايسه با ساير کشورهاي جهان گفت: متأسفانه در سنوات گذشته روشي در کشور تحت عنوان لوله کشي گاز سراسري اجرا شد تا به اين وسيله گاز را به تمام منازل ببرند.
رئيس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني ايران ادامه داد: در سنوات گذشته 21 ميليون بخاري گازي در کشور توزيع شده که اين بخاري‌ها از نظر بهينه سازي مصرف انرژي موقعيت مناسبي ندارند. مصرف عجيب و غريب زمستاني از گاز خانگي به دليل استفاده از همين بخاري‌هاي گازي را داريم. رئيس انجمن بهينه‌سازي مصرف انرژي ايران توضيح داد: به‌خاطر ضعف تکنولوژيکي بخش عمده‌اي از واحدهاي مسکوني ما که در حال حاضر در حال احداث هستند داراي موتورخانه‌هاي مناسب و با راندمان بالا نيستند و عايق کاري کافي ندارند و علاوه بر اين مبحث 19 مقررات ملي ساختمان بيش از 20 سال است که وضع شده ولي نظارت عالي بر آن وجود ندارد و به همين دليل هدر رفت انرژي در منازل مسکوني ما بالا است.
تعويض بخاري‌هاي گازسوز اولويت برنامه‌ها
رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی ایران توضیح داد: بر اساس مطالعاتی که شرکت بهینه سازی مصرف سوخت انجام داده مشخص شده که ما به ازای تعویض بخاری‌های گازی با استاندارد پایین می‌توانیم ۶۰۰ متر مکعب در هر فصل زمستان صرفه‌جویی در مصرف گاز داشته باشیم. او توضیح داد: به این شرط که بخاری‌های گازی با سطح مصرف گاز A را در بین مردم توزیع کنیم و پیشنهاد ما به دولت این بوده که بخاری‌های گازی با سطح مصرف A را به صورت رایگان در بین مردم توزیع و بخاری‌های غیراستاندارد آنها را جمع کنند، سپس سیاست قیمت‌گذاری تعرفه‌گذاری پلکانی گاز خانگی را هم تعریف کند. نجفی ادامه این سیاست را اجرای ماده ۱۲ و قانون بهینه سازی گاز صرفه‌جویی شده اعلام کرد و گفت: گاز صرفه‌جویی شده بعد از این مرحله به قیمت پتروشیمی به پتروشیمی‌ها به فروش برسد.
به این ترتیب ظرف ۳ سال هزینه‌ای که دولت برای دادن بخاری گازی رایگان به مردم هزینه کرده فقط از محل صرفه‌جویی گاز باز می‌گردد. به گفته این مقام مسئول، با این اقدام مردم بدون دردسر و با رعایت الگوی مصرف هزینه کمتری بابت گاز خانگی می‌پردازد و به این صورت همه برنده هستند. رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران توضیح داد: دولت و شرکت گاز باید موظف شوند همزمان با اجرای طرح تعرفه‌گذاری پلکانی ابزار کاهش مصرف گاز را هم در اختیار مصرف کننده قرار دهند و گرنه طرح موفق نخواهد بود. نجفی درباره روند اجرای طرح تعرفه‌گذاری پلکانی گاز خانگی در سایر کشورهای جهان توضیح داد: طرح تعرفه‌گذاری پلکانی گاز خانگی در همه کشورهای جهان اجرا می‌شود و در همه این کشورها به آن طرح تصاعدی می‌گویند ولی قبل از اجرای طرح ابزار، تجهیزات، علم و آگاهی کافی را در اختیار مردم قرار می‌دهند و سپس اقدام به افزایش قیمت می‌کنند. رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی ایران تاکید کرد: وقتی مردم امکان صرفه‌جویی ندارند قطعاً نمی‌توانند از راحتی خانواده خود بکاهند و اقدام به صرفه جویی کنند.
ضربه جدي قطعي گاز به صنايع بورسي کشور
نجفي درباره زيان صنايع بورسي و غيربورسي از ناترازي گاز گفت: ضربه‌اي که زمستان‌ها از کسري تراز گاز طبيعي به صنايع بورسي و غير بورسي وارد مي‌شود خيلي جدي است. درست است که صنايع تابستان امسال را با اجراي برنامه‌هايي بحران کمبود برق را پشت‌سر گذاشتند، ولي واقعيت اين است که اين اتفاق در بحث گاز امکان پذير نيست زيرا گاز به عنوان خوراک صنايع استفاده مي‌شود. رئيس انجمن بهينه سازي مصرف انرژي ايران در پايان تاکيد کرد: از يک ماه ديگر گاز صنايع پتروشيمي و فولاد به دليل ناترازي گازطبيعي قطع مي‌شود. وقتي امکانات آنها قطع شود منافع بسيار زيادي را از دست مي‌دهند.