بازار سرمایه روز‌های مثبت و سبز را پشت سر می‌گذارد، اما کارشناسان در پایداری این روند ابراز تردید کرده و معتقدند رشد شاخص واقعی نیست و این موضوع دیر یا زود اثرات خود را روی بازار نشان می‌دهد.
حسین عبدی، کارشناس بازار سرمایه، در این ارتباط با بیان این که به نظر می‌رسد در حال حاضر مشکل بازار سرمایه ما مشکلات کوچک مرتبط با زیرساخت‌های بازار نیست و در واقع مشکلات سیاستگذاریهای کلان است افزود: اگر امکان این وجود داشت که تغییری را اعمال کنم، قطعا تغییر در سیاستگذاریهای مرتبط با وضعیت کلان اقتصاد را در دستورکار قرار می‌دادم و این مرتبط است با سیاست‌های وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و دولت و اینطور به نظر می‌رسد که در حال حاضر با این سیاست‌ها و در واقع سیاست‌های ضد و نقیضی که وجود دارد، تغییری نداشته باشد.
به گزارش هفته نامه اطلاعات بورس، وی ادامه داده است که: در واقع با دستورالعمل‌ها و عدم تمایل دولت به رشد بازار سرمایه به نظر می‌رسد بازار سرمایه همین وضعیت را داشته باشد؛ بنابراین می‌توان گفت که این تغییر ربطی به وضعیت کنونی در ساختار خود بورس ندارد و ربط این بیشتر به سلسله مراتب بازار است که بیشتر به وزارت اقتصاد مربوط می‌شود و سیاست‌های دولت به طور کلی در حال حاضر سیاست ضدتورمی را در پیش گرفته است و نرخ بهره بین بانکی را دستکاری کرده و افزایش داده‌اند و در حال حاضر شاهدیم که در بسیاری از مواقع دست دولت‌ها در جیب شرکت‌ها می‌رود و بین ۷۵ تا ۸۰ درصد مالکیت شرکت‌های بورسی در دست ساختار‌های دولتی و شرکت‌های دولتی است و تمام مدیران این شرکت‌ها توسط دولت گمارده می‌شوند و به نوعی پاسخ درستی به سهامداران خرد و حقیقی نمی‌دهند و به این دلیل در بسیاری از مواقع سود‌های این شرکت‌ها به نفع دولت جابه‌جا می‌شود و بسیاری از شرکت‌های دولتی بزرگ ما در حال حاضر پروژه‌هایی را دست می‌گیرند که هیچ‌گونه ربطی به تخصص آنها ندارد.
عوامل درون زا وجود ندارد
هم چنین ، علیرضا تاجبر، کارشناس بازار سرمایه نیز با بیان این نکته که در شرایط فعلی بازار سرمایه، عوامل درون‌زا وجود ندارد و شرکت‌ها در کف خودشان قرار دارند و از منظر بنیادی نیز شرایط خوبی دارند گفت: با وجود اینکه گزارش‌های ۶ ماهه نسبت به گزارش‌های ۳ ماهه آنچنان قوی نبودند، ولی با توجه به قیمت‌ها و P/E بازار و تورم جاری بازار سرمایه ما در بهترین شرایط قرار دارد و نمی‌توان گفت سازوکار‌های زیرساخت‌های بازار سرمایه منجر به این شرایط شده است.
به گفته وی این روند فرسایشی که بیش از دو سال است رقم خورده، به دلیل عامل بیرونی است. بحث بعدی، عدم اعتماد سرمایه‌گذاران به این بازار است و ترس سرمایه‌گذار از پارامتر‌های بودجه و به نظر می‌رسد بحث پارامتر‌های بودجه به زودی مشخص می‌شود و امید می‌رود مسئولانی که بر روی بودجه اثرگذار هستند و آن را تعیین و تصویب می‌کنند، در کلیه موارد به بازار سرمایه توجه داشته باشند به دلیل اینکه امسال بودجه بسیار اثرگذار و حساس است، هم از منظر میزان تامین مالی دولت و هم از منظر نرخ خوراک پتروشیمی و نرخ انرژی و در آخر هم بحث بهره مالکانه بسیار اثرگذار است و در کنار این‌ها نرخ بهره بانکی که متاسفانه بانک مرکزی در سیاستی که به خرج داده و به کار گرفته، بازار سرمایه را در نظر نگرفته است و این نرخ بهره وارد بازار سرمایه شده است.
به گفته تاجبر در نهایت می‌توان گفت که شکل امروزه بازار و این روز‌های منفی گذشته ناشی از عوامل درون‌زای بازار سرمایه نیست و از بیرون به بازار تحمیل شده است و امید می‌رود که مسئولان اقتصادی کشور هم در بودجه و هم در بانک مرکزی مقداری بیشتر به بازار سرمایه توجه کنند تا شاهد رونق بازار سرمایه باشیم.
از سوی دیگر مصطفی امید قائمی، مدیرعامل گروه مالی ملت در این ارتباط با بیان این نکته که از جمله مواردی که به بازار سرمایه می‌تواند کمک کند بخشش ۸۰ درصدی مالیات نقل و انتقال است که اقدام بسیار خوبی است افزود: همچنین اقدامات دیگری که بورس به آن نیاز دارد مانند قانون انتشار ابزار‌های دوگانه که باید حتما تسهیل شود و در واقع مشکلات قانونی انتشار این اوراق باید حل شود و ابزار‌های دوگانه وارد بازار اوراق بهادار شوند و مورد معامله قرار بگیرند.
به گفته او مخاطبینی که قصد دارند دارایی‌های خود را از طریق سپرده‌های بانکی و ارز و املاک و مانند آن نگه دارند، این امکان برایشان فراهم است که به صورت اوراق بهادار این‌ها را نگه دارند و از منافع آنها هم بهره ببرند، یعنی اگر اوراق قابل تبدیلی با ملک و ارز و... داشته باشیم، می‌توانیم مخاطبین بیشتری را برای بازار سرمایه جذب کنیم.
اما از هفته گذشته استارت صعود قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها نیز زده شد که این اتفاق تاثیر مستقیمی روی سهام‌های دلار محور دارد. همچنین در روز‌های گذشته یک مصوبه ۱۰ بندی از سوی سازمان بورس برای حمایت از بازار سرمایه ارائه شد که البته کارشناسان شرط موفقیت آن را اجرای همه بند‌ها و حمایت دولت و مجلس می‌دانند.
در کنار همه این عوامل می‌توان به ورود صندوق توسعه ملی به بازار سرمایه نیز اشاره کرد. البته پیش از این نیز صندوق توسعه ملی به واریز مبالغ ماهانه به صندوق تثبیت بازار در روند حرکت بورس نقش داشت، اما حدود چند روز است که شاهد ایفای نقش جدیدی توسط این صندوق هستیم.
متولیان بورس دست از سر بازار برداشته‌اند
فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بازار سهام بعد از ۱.۵ تا ۲ سال که همواره روند نزولی به خود گرفته بود، طی ده روز اخیر روند مثبتی را تجربه می‌کند، اظهارداشت: «به اعتقاد بنده مهم‌ترین دلیلی که باعث شده بورس از آن وضعیت نزولی و فرسایشی خارج شود، این است که آقایان مسئول و متولیان بازار از مدیریت و کنترل بازار سهام دست برداشته‌اند و اجازه داده‌اند که بازار روند طبیعی خود را طی کند.»
وی افزود: «با توجه به اتفاقاتی که در سال ۹۹ رخ داد و بورس با یک سقوط وحشتناک روبرو بود، سهامداران خُردی که در سال ۹۸ و ۹۹ وارد بازار شده بودند، متحمل ضرر و زیان گفتی شدند. آنها اعتراضات فراوانی را نسبت به وضعیت بورس انجام دادند و حتی تجمعات زیادی را مقابل سازمان بورس برگزار کردند. بنابراین یکی از دلایلی که باعث شد بورس در دو سال گذشته روند نزولی را طی کند، به اعتقاد بنده این بود که متولیان بازار قصد داشتند سهامداران خُرد را ناامید و خسته از بازار کنند، تا آنها حتی شده با ضرر فراوان از بازار خارج شوند.»
آقابزرگی گفت: «بر این اساس سهامداران خُرد در این دو سال گذشته از بازار رفتند، به خصوص آن‌هایی که تازه وارد بودند و سابقه بورسی نداشتند، به نوعی مسئولان سازمان بورس تصمیم گرفتند بازار بورس را خلوت کنند تا از حواشی که ممکن بود سهامداران خُرد بابت وضعیت بازار ایجاد کنند، خلاصی یابند.»
این فعال بازار سهام با اشاره به اینکه هیچ‌کدام از مصوبه ۱۰ بندی که شورای عالی بورس و سازمان بورس مصوب کردند، برای احیای مجدد بازار در این چند روزه اجرایی نشده است، اضافه کرد: «می‌توان گفت آقایان موانعی را که بر سر رشد بازار ایجاد کرده بودند را از میان برداشتند و به بازار کاری ندارند. در چنین وضعیتی بورس نیز مسیر طبیعی خود را طی می‌کند؛ زیرا قیمت‌ها در چند وقت اخیر با کاهش بسیار زیادی روبرو بوده و به نوعی بسیار ارزنده به حساب می‌آید.» وی ادامه داد: «در چنین شرایطی پی به ای فوروارد(نسبت قیمت به درآمد پیشرو) برخی از سهم‌ها علیرغم این رشد اخیر زیر دو و سه است و پی به ای متوسط بازار نیز بین ۳.۵ تا ۴ است. بنابراین در چنین شرایطی بورس می‌تواند متعادل شود. از سویی با توجه به اعتراضاتی که دو ماه اخیر در کشور وجود داشته، یکی دیگر از زمینه‌هایی که باعث شد بورس سبز شود، این بود که این نگرانی وجود داشت سهامداران معترض نیز وارد این جریانات شوند. بنابراین تصمیم گرفته شد که بورس تغییر فاز داده و در مسیر رشد حرکت کند.»
اعتماد به بورس به شرط اعتماد سهامداران خرد
آقابزرگی خاطرنشان کرد: «نکته مهم این است که تا زمانی که اعتماد سهامداران خُرد جلب نشده و اعتماد به بازار بازنگشته، باید جنبه احتیاط را در بازار رعایت کرد. زیرا دولت هر جا که به جیب خود نگاه کند و احساس کند که نیاز به تامین مالی در بازار سرمایه دارد، این کار را خواهد کرد که این موضوع به زیان سهامداران خُرد خواهد بود. بنابراین سهامداران باید این موضوع را نیز مد نظر خود قرار دهند.»
این کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه با توجه به تورم بالای ۵۰ درصد بورس باید تا پایان سال شاخص دو میلیون واحدی را فتح کند، بیان کرد: «طی یک سال و نیم اخیر بورس باید این مسیر را طی می‌کرد، اما با موانعی که دولت بر سر راه بورس اینجا کرد از جمله افزایش فروش اوراق در بازار سرمایه، رشد نرخ بهره، عدم ادامه عرضه‌های اولیه، انجام معاملات الگوریتمی و بازارگردانی تکلیفی که به بازارگردان‌ها گفته بودند، اجازه رشد سهم‌ها را ندهند، همگی باعث شده بود که بورس در یک مدار نزولی و فرسایشی گیر کند.»
وی گفت: «با توجه به تورم موجود در کشور و همچنین رشد نقدینگی اگر بورس در یک شرایط متعادل مثل روز‌های گذشته قرار گیرد به طور قطع تا پایان سال سقف تاریخی خود را خواهد زد شد. زیرا در شرایط تورمی شما نمی‌توانید انتظار داشته باشد، تمامی بازار‌ها حرکت کنند، اما بازاری مانندی سهام در جا بزند و یا اینکه حتی کاهشی باشد.»